Standardy na zapleczu
-
- Dariusz Bogucki,
- 26.04.2004
Na tym standaryzacyjna rola IDA się nie kończy. Obecnie trwają prace nad stworzeniem wzorcowych Europejskich Standardów Interoperacyjności (EIF - European Interoperability Frameworks). Ich celem jest stworzenie jednolitego dokumentu standaryzacyjnego stanowiącego swoisty "zwornik transgraniczny" dla istniejących krajowych standardów interoperacyjności: eGIF, SAGA, ATICA, OSSOS (jako jednolite odniesienie). Ma on także zawierać wytyczne dla istniejących i nowych systemów informatycznych tworzonych przez administracje krajowe i wspólnotowe (w tym dla systemów e-government) - zwłaszcza dla systemów, które będą funkcjonować w wymiarze transgranicznym i paneuropejskim. Mają się w nim znaleźć i wytyczne dla tworzonych krajowych standardów interoperacyjności. Zakłada się przy tym, że takie standardy "lokalne" stworzy docelowo każdy z krajów członkowskich UE.
Narzędzia
W ramach Programu IDA II stworzono wiele darmowych narzędzi informatycznych, które mogą być wykorzystywane w systemach administracji krajów uczestniczących w jego realizacji.
Jednym z najbardziej chyba znanych jest system CIRCA (Communication and Information Resource Centre Administrator). Stanowi on główne narzędzie komunikacji licznych komitetów Komisji Europejskiej, której główne repozytorium znajduje się na stronie:http://forum.europa.eu.int/ . Jest to stworzony pierwotnie na potrzeby Eurostatu na bazie licencji GPL Open Source Software system pracy grupowej. Umożliwia kontrolowany dostęp do repozytorium wiedzy grupy za pośrednictwem przeglądarki Web. Powstaje w ten sposób swoiste środowisko wirtualne pracy grupy roboczej, umożliwiając bezpieczne i efektywne dzielenie wiedzy. Możliwe jest regulowanie dostępu członków grupy do poszczególnych zasobów repozytorium poprzez nadawanie im funkcji i uprawnień (lider, uczestnik, sekretarz, autor itd.). W CIRCA wbudowane są elementy workflow umożliwiające śledzenie dostępu uczestników grupy do jej zasobów.
Bardzo dynamicznie rozwijającym się obszarem prac Programu IDA jest Open Source Software (OSS), a zwłaszcza wsparcie dla wdrażania rozwiązań opartych na OSS w administracjach krajów członkowskich. Powstał specjalny dokument Wytyczne IDA dla Migracji na OSS (The IDA Open Source Migration Guidelines), który zawiera praktyczne i szczegółowe zalecenia migracji z powszechnie używanych systemów do aplikacji bazujących na OSS. Wytyczne zostały stworzone z udziałem specjalistów informatyków z administracji państwowej krajów, które rozpoczęły/prowadzą prace nad wdrażaniem systemów bazujących na OSS: Danii, Finlandii, Włoch, Niemiec, Malty, Holandii, Hiszpanii, Szwecji i Turcji. Jakość Wytycznych została praktycznie zweryfikowana z pomocą regionalnych władz landu Mecklenburg Vorpommern (Niemcy).
Przyszłość
Mandat Programu IDA II wygasa formalnie 31.12.2004 r. i dlatego w czerwcu 2003 r. rozpoczęły się prace nad nową edycją Programu IDA: IDABC (Interoperable Delivery of panEuropean eGovernment Services for Public Administration, Business and Citizens). Trwają prace legislacyjne (zgodnie z tzw. procedurą współdecydowania Rady i Parlamentu). Należy jednak podkreślić, że sama idea Programu nie budzi kontrowersji zarówno Rady, jak i Parlamentu i tym samym należy przypuszczać, że decyzja wejdzie w życie w najbliższym czasie.
Nowy Program funkcjonowałaby w okresie od 1.01.2005 r. do 31.12.2009 r., a nowa nazwa ma sugerować, że IDABC nie będzie prostą kontynuacją IDA II, a raczej jakościowo nowym programem wykorzystującym dotychczasowe osiągnięcia IDA II. Podział na Projekty Horyzontalne i Sektorowe zostałby utrzymany, tym niemniej nastąpiłyby istotne zmiany w stosunku do obecnego kształtu IDA.
Ma nastąpić generalnie przeniesienie akcentów na tworzenie i standaryzację paneuropejskich usług e-government dla administracji, biznesu i obywateli (stąd nowa nazwa). Program w równej mierze dotyczyłby administracji rządowej i samorządu lokalnego krajów członkowskich UE.
Ten wymiar regionalny jest mocno podkreślany. IDABC obejmie explicite działania wszystkich instytucji wspólnotowych. Do zadań programu IDABC należałoby stworzenie, utrzymanie i nadzorowanie wdrażania Europejskich Standardów Interoperacyjności systemów informacyjnych w administracji.
IDABC ma czerpać z dorobku innych programów Wspólnot w obszarze społeczeństwa informacyjnego w szczególności eTEN, eContent, eInclusion, eLearning oraz MODINIS. W propozycjach dotyczących modyfikacji podstawy prawnej tych programów (w szczególności eContent Plus i Safer Internet Plus) proponuje się zapisy o uwzględnianiu w ich pracach standardów interoperacyjności Programu IDABC. Tworzony jest zatem w ten sposób pewien system wzajemnych zależności i relacji.
Dariusz Bogucki jest krajowym koordynatorem Programu IDA II w Departamencie Rejestrów Państwowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Czy Portal Administracji Unii Europejskiej (tzw. Mobility Portal - nazwa robocza: Your Europe) to europejski odpowiednik Biuletynu Informacji Publicznej, czy może raczej Wrót Polski? Powstał w wyniku projektu studialnego prowadzonego przez IDA, a zmierzającego do opracowania spójnego zasobu informacji dotyczących transgranicznego/paneuropejskiego aspektu funkcjonowania obywateli i firm w UE (czyli praktycznej implementacji owych czterech traktatowych wolności: przepływu osób, towarów, usług i kapitału).
Dla obywateli oznacza to istnienie zbioru informacji o realizacji w poszczególnych krajach spraw dotyczących zatrudnienia (znajdowania pracy), ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego, edukacji itd. Przedsiębiorcom umożliwia dostęp do informacji o takich zdarzeniach, jak rejestracja spółek, zamówienia publiczne, podatki od przedsiębiorstw, VAT itp. Portal ma być ściśle powiązany z obecnymi zasobami informacji publicznej krajów członkowskich UE. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaproszono wszystkie kraje poszerzonej UE.
Portal ma charakter informacyjny, tym niemniej zakres informacji zbliża go bardziej do planowanego portalu transakcyjnego administracji polskiej Wrota Polski niż do Biuletynu Informacji Publicznej. Zakres informacji w stosunku do BIP będzie znacząco rozszerzony. Wynika to nie tylko ze względu na jego specyfikę transgraniczną, ale też kwestię zapewnienia informacji w wielu językach.
Dotychczas portal funkcjonował w postaci pilotażowej (ograniczonej do wybranych informacji z krajów Piętnastki), która zakończyła się tzw. analizą ex-ante (realizowaną przez TietoEnator Trigon). Jej celem było określenie kierunków i sposobu, w jakich ma nastąpić przejście do fazy docelowej dla UE poszerzonej do 25/27 krajów. Prace nad docelową formą Portalu rozpoczęły się z początkiem 2004 r. Zadanie to ma stanowić jeden z filarów Programu IDABC.
Adres portalu pilotażowego: http://europa.eu.int/public-services/
Open Source Observatory (OSO) jest serwisem informacyjnym prowadzonym przez IDA i poświęconym Open Source Software ze szczególnym podkreśleniem wdrażania rozwiązań opartych na OSS w administracji krajów członkowskich Wspólnoty. Portal ten jest obecnie jeszcze w trakcie tworzenia, niemniej już zawiera wiele interesujących informacji na ten temat, podzielonych na następujące sekcje: podstawowe fakty dotyczące OSS, serwis o aktualnych wydarzeniach związanych z OSS w krajach Europy, zestaw informacji o osiągnięciach poszczególnych krajów w zakresie wdrażania i eksploatacji systemów OSS, zwłaszcza w administracji krajów europejskich (pliki i linki), informacje o seminariach i konferencjach związanych z szeroko pojętymi zagadnieniami OSS.
Witryna Open Source Observatory jest dostępna ze strony głównej IDA: http://europa.eu.int/ISPO/ida/jsps/index.jsp?fuseAction=home
IDA eGovernment Observatory (eGovO) jest serwisem informacyjnym prowadzonym przez Program IDA, poświęconym pracom i osiągnięciom krajów członkowskich Wspólnoty w zakresie szeroko pojętych usług e-government. W opinii specjalistów z administracji krajów Wspólnoty eGovO jest uważany za najważniejszy i najbardziej miarodajny serwis informacyjny prowadzony przez instytucje UE, poświęcony zagadnieniem e-government. Co ważne, za korzystanie z zasobów eGovO nie są pobieranie jakiekolwiek opłaty. eGovO ściśle współpracuje ze słynnym eForum pod względem wymiany zasobu informacji. Na stronie eGovO informacje są pogrupowane w następujące sekcje: serwis o aktualnych wydarzeniach związanych z e-government w krajach Europy, zestaw informacji o osiągnięciach poszczególnych krajów w zakresie wdrażania i eksploatacji systemów e-government, artykuły, publikacje naukowe, prace studialne, raporty, analizy i inne opracowania związane z systemami e-government, zbiór podstawowych informacji na temat e-government, linki do zasobów informacyjnych w sieci, dokumenty strategiczne, prawne, informacje o seminariach i konferencjach związanych z szeroko pojętymi systemami e-government.
Witryna WWW IDA eGovernment Observatory jest dostępna ze strony głównej IDA: http://europa.eu.int/ISPO/ida/jsps/index.jsp?fuseAction=home
