Sprawne państwo

Czynniki zewnętrzne

Przemiany gospodarcze, społeczne, procesy globalizacji, wzrastająca mobilność ludzi, praca w międzynarodowych strukturach i wiele innych zjawisk związanych z rozwojem cywilizacyjnym sprawiają, że w przyszłości administracja będzie musiała funkcjonować w układzie transgranicznym i paneuropejskim. Państwo będzie musiało wypełniać swoje zadania wobec obywateli znajdujących się na terytorium całej Unii Europejskiej, a nawet i całego świata. Kwestią kluczową stanie się zarządzanie wiedzą korporacyjną w administracji.

Natomiast w aspekcie technologicznym postęp techniczny wymusza nie tylko stosowanie takich samych metod i form świadczenia usług przez administrację, jakich obywatele i przedsiębiorcy mogą już dziś oczekiwać od biznesu, ale i pełnienia przez administrację roli stymulatora innowacyjnych zmian. Przewidywane na lata 2010-2015 zmiany technologiczne doprowadzą do powszechnego korzystania z sieci szerokopasmowych (telefonia mobilna 3(4)G, masowe stosowanie światłowodów nieliniowych czy cyfrowy przekaz radiowy i telewizyjny). To spowoduje pojawienie się nowych usług publicznych. Siłą rzeczy upowszechni się sposób dzielenia się dokumentami i informacjami w Sieci poprzez tzw. osobiste skrzynki danych (metoda dr Igora Hansena – e-Ja). W nich będziemy udostępniać swoje dane osobowe, dokumenty lekarskie, zaświadczenia etc. etc.

W konsekwencji zamiast budować system, można będzie z niego skorzystać, jak z usługi dostępnej przez Sieć – własność danych zastąpi uprzednie posiadanie systemu informatycznego.

Zarazem muszą powstać rozwiązania prawne umożliwiające zmianę sposobu zarządzania państwem (governance) adekwatną do wymagań elektronicznej gospodarki. Czas stworzyć model Systemu Informacyjnego Zarządzania Państwem (SIZP): rejestry (z podziałem na referencyjne i dodatkowe), istniejące systemy i aplikacje oraz kanały przesyłu danych. W konstrukcji SIZWP trzeba pamiętać o prawidłowej współpracy w sferze technologii informacyjnych między administracją centralną (rządową) a lokalną (samorządową), o sposobie i warunkach dostępu do rejestrów organów administracji i pojedynczych obywateli, o sposobach komunikowania się portali internetowych administracji z systemami zaplecza (tzw. back-office). Należy również uwzględnić analizę bezpieczeństwa danych oraz koszty tworzenia i eksploatacji systemu telekomunikacyjnego dla administracji publicznej, zasady wydzielania (outsourcingu) usług informatycznych, wskazania organów odpowiedzialnych za spójność danych i aktualność baz, zwłaszcza referencyjnych, zasady powiązań rejestrów referencyjnych z innymi rejestrami itp.

Istotnym elementem działania administracji winno być udostępnienie danych podstawowych oraz usług sektora publicznego w taki sposób, by biznes mógł na tej bazie tworzyć usługi dodane i zintegrowane.

Czynniki kluczowe

Praktyka i teoria administracji wskazuje, że krytycznymi czynnikami sukcesu o największym stopniu oddziaływania, a zarazem o największej niepewności będą:

- Umiejętność zarządzania wiedzą w administracji i Państwie: przez co rozumie się nie tylko zarządzanie wiedzą korporacyjną administracji jako całości, ale i stworzenie stałych mechanizmów doskonalenia zawodowego administracji czy wspierania samokształcenia oraz mechanizmu stałego i obligatoryjnego (kontrola) podnoszenia kwalifikacji urzędników. Można to nazwać aspektem wewnętrznym.

- Stworzenie ram prawnych współczesnego państwa: adekwatnych do potrzeb gospodarki opartych na wiedzy, dobrze ilustrowanych przez hasło: Państwo jako „Well Run Enterprise” „dobrze zarządzana firma”, od którego obywatele (jako „inwestorzy”) oczekują zadowalającego współczynnika zwrotu z inwestycji, obniżenia kosztów działania administracji, a także przejrzystości sprawowania władzy, zarządzania finansami i majątkiem publicznym, udostępniania spójnej, pełnej i aktualnej informacji na ten temat. Sprawne państwo objawi się orientacją strategiczną w rządzeniu, deregulacją (wolnościowa filozofia prawa), szacunkiem dla przedsiębiorczości i kreatywności. Oprze się także na demokracji, partycypacji, reprezentacji interesów, dialogu i kooperacji, tworzącym społeczeństwo obywatelskie. Jest to zatem aspekt zewnętrzny funkcjonowania administracji.


TOP 200