Korzyści z posiadania legalnej wersji oprogramowania są liczne, poczynając od kompletnej dokumentacji, możliwości zakupienia po znacznie obniżonych cenach nowych wersji używanych programów, a na bezpieczeństwie prawnym kończąc.

Każdy z nas spotyka się na co dzień z kradzionym oprogramowaniem. Dotychczasowa polska rzeczywistość nie skłaniała użytkowników komputerów do kupowania licencyjnego oprogramowania. Dziś jednak, przewidywane zmiany w polskim ustawodawstwie i otwarcie na świat, powinny skłonić użytkowników komputerów do korzystania jedynie z legalnego oprogramowania. Korzyści z takiej polityki są liczne, poczynając od posiadania kompletnej dokumentacji, możliwości zakupienia po znacznie obniżonych cenach nowych wersji używanych programów, a na bezpieczeństwie prawnym kończąc.

Problem w tym jednak, że nie zawsze możemy być do końca pewni, że kupując program oferowany nam przez dostawcę jako licencjonowany, w rzeczywistości taki nabywamy.

Jedyną skuteczną metodą przekonania się o legalności bądź nielegalności posiadanego oprogramowania jest próba uzyskania informacji od bezpośredniego producenta programu. W USA sprawa jest o tyle łatwa, że większość poważnych firm software'owych prowadzi bezpłatny serwis swoich produktów, dostępny przez telefon o numerze zaczynającym się od 800 (opłaty za połączenia ponosi właściciel telefonu). W Polsce natomiast praktyka rejestrowania kopii programów przez producentów nie jest jeszcze popularna.

Nie są niestety odosobnione przypadki, że sprzedawca komputerów lub firma instalująca sieć kupuje jedną legalną kopię oprogramowania i instaluje ją u wielu klientów. Wiele firm wytwarzających oprogramowanie instalowane bezpośrednio na komputerze przez jego sprzedawcę, nie wymaga od tego ostatniego dostarczania klientowi dyskietek dystrybucyjnych, a jedynie kompletnej dokumentacji. Stąd też często nie wiadomo, czy z komputerem dostaliśmy legalną kopię oprogramowania.

Casus Novell

Przypadek sieciowych systemów operacyjnych jest o tyle znamienny, że mało który użytkownik komputerów ma dostatecznie dużą wiedzę i doświadczenie, aby samemu administrować i zmieniać konfigurację sieci. W efekcie nie nalega też na dostarczenie ani kompletnej dokumentacji, ani dyskietek instalacyjnych. Sieciowe systemy operacyjne Novell mają wbudowane mechanizmy sprawdzania legalności kopii. Każda wersja zainstalowana Netware wysyła co jakiś czas w sieć informację o swym numerze seryjnym SAP (Service Address Packet). Jeżeli w sieci znajduje się inny komputer z tym samym numerem seryjnym oprogramowania, to do wszystkich komputerów w sieci wysyłany jest komunikat, że pojawiła się nielegalna kopia. Nie jest więc możliwe zainstalowanie nielegalnej kopii w jednej sieci. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby nieuczciwy sprzedawca zainstalował tę samą wersję programu na rozdzielonych sieciach, nawet u tego samego klienta.

Szydło wyjdzie z worka dopiero w momencie, gdy pojawi się potrzeba połączenia wielu sieci lokalnych w większą sieć obejmującą całe przedsiębiorstwo. Natychmiast na komputerach pojawi się złowieszczy komunikat o kradzionej wersji programu!

Casus WodPerfect

Spotkaliśmy się z interesującym przypadkiem zakupu programu WordPerfect. Pewna firma zakupiła, u znanego polskiego producenta sprzętu komputerowego, po korzystnej cenie, łącznie z nowym komputerem, legalną amerykańską wersję tego programu. Po wysłaniu karty rejestracyjnej na podany adres w USA, otrzymała od polskiego dystrybutora tego programu, firmy Protest, zgodę na rejestrację programu pod warunkiem zapłacenia rachunku opiewającego na kwotę równą około 25% ceny zakupu programu. Pojawia się pytanie, kto kogo nabija w butelkę?

Moja początkowa reakcja była taka, że wyłączny dystrybutor tego programu w Polsce, czyli firma Protest, usiłuje - kosztem klientów ý narzucić swoją politykę licencyjną innym sprzedawcom oprogramowania. Jednakże po rozmowie z p. Mirosławem Kowalskim, prezesem zarządu spółki Protest zmieniłem zdanie.

Otóż w wielu krajach, a zwłaszcza w USA, z powodu dużych rabatów udzielanych przez firmę WordPerfect dystrybutorom programu, można zakupić bardzo tanio jego legalne kopie, pod warunkiem że kupi się ich dostatecznie dużo. Rzecz w tym, że towarzyszące legalności wsparcie (m.in. upgrade'y) uzyskuje się pod warunkiem zamieszkiwania w kraju zakupu. Z taniej sprzedawanych za granicą programów korzystają niestety niektórzy sprzedawcy komputerów w Polsce. Kupują za granicą tanio program i sprzedają go o ok. 20% taniej, niż czyni to

polski wyłączny dystrybutor. W rezultacie nabywca uzyskuje tylko pozornie licencjonowany produkt.

Zarejestrowanie licencji wymaga bowiem zgdody polskiego dystrybutora programu, a ten często stawia dodatkowe

warunki. Wyłącznym legalnym dystrybutorom trudno się dziwić. Ponoszą oni koszty wprowadzania produktów na rynek, prowadzenia serwisu itp. Stąd na całym świecie rynki sprzedaży produktów są dobrze rozdzielone. I dotyczy to nie tylko firmy WordPerfect, ale także wielu innych firm. Nikt nie chce wspierać programu zakupionego poza swoim terytorium działania, ani przyznać rabatów przy zakupie nowej wersji, gdyż na programie zarobił już kto inny.

Jak przeciwdziałać?

Nie ma skutecznych środków, uniemożliwiających nieuczciwemu sprzedawcy oprogramowania zainstalowanie na naszym komputerze jego nielegalnej kopii lub sprzedanie wersji nie przeznaczonej na rynek polski. Istnieje jednak kilka prostych sposobów zmniejszenia ryzyka otrzymania kopii nielegalnej.

1. Domagać się dostarczenia oprogramowania w opakowaniu zamkniętym folią, nawet jeśli sprzedawca instaluje to

oprogramowanie u nas w firmie. Niech to robi w naszej obecności.

2. Wysłać do twórcy oprogramowania kartę rejestracyjną, załączaną do każdej kopii oprogramowania.

3. Żądać dostarczenia kompletnej dokumentacji i oryginalnych dyskietek oprogramowania zainstalowanego na nowym

komputerze.

4. Jeżeli istnieje polski dystrybutor oprogramowania, to kupując program warto upewnić się, czy jest to wersja przeznaczona na polski rynek i mająca na nim wsparcie.