Bogactwo oferowanych przez nowe technologie możliwości skłania firmy do poszukiwania w rozwiązaniach IT przede wszystkim użyteczności biznesowej. Mniej liczą się funkcjonalność, liczba i struktura aplikacji, bardziej to, w jaki sposób IT wspiera biznes w realizacji celów i rozwiązywaniu problemów.

IT - problem dużych firm

Duże firmy - niezależnie od branży - mają dziś wspólny problem. Przez lata w ich środowiskach ciągle narastała liczba rozwiązań i aplikacji obsługujących różne procesy. Skala infrastruktury informatycznej w dużych organizacjach już dawno przekroczyła próg, poza którym zarządzanie systemami i racjonalne gospodarowanie zasobami IT staje się trudne. Fala kryzysu odłożyła w czasie modernizację IT. Firmy w imię konieczności bieżących cięć i oszczędności powstrzymywały się przed inwestowaniem środków w innowacje i poszukiwanie efektywności. Wolały utrzymywać kosztowne status quo. W efekcie utrzymywanie potężnych struktur informatycznych w dużych przedsiębiorstwach kosztuje dziś krocie. Równocześnie rozwiązania IT pełnią coraz bardziej strategiczną rolę w działalności firmy, co powoduje, że ceny usług informatycznych utrzymują się na wysokim poziomie - jest bowiem na nie nieustanny popyt, który stale rośnie.

Jeśli więc duża organizacja myśli dziś o zwiększaniu efektywności i chce być konkurencyjna, powinna przyjrzeć się swojej infrastrukturze IT - używanym rozwiązaniom i ich wzajemnym relacjom. Tkwią w niej źródła oszczędności, możliwości optymalizacji działania i zarządzania. Architektura korporacyjna (Enterprise Architecture) odpowiada na te potrzeby i dlatego cieszy się coraz większą popularnością. Pozwala opisać różne komponenty - biznes, dane, aplikacje i technologie - wraz z uwzględnieniem ich zależności. Uzyskana tą drogą wiedza umożliwia optymalizowanie potencjału infrastruktury i opracowanie strategii dalszego rozwoju. Dzięki architekturze korporacyjnej wiemy, ile nas kosztuje IT, jak wspiera biznes i jak ma się rozwijać w przyszłości.

Na architekturę jest metoda

Architektura korporacyjna to spojrzenie na całość organizacji w kontekście integrowania jej rozwoju z rozwojem informatyki. Holistyczne podejście eliminuje zjawisko suboptymalizacji, czyli budowania takich rozwiązań, które są efektywne tylko dla części organizacji, ale nie wspierają realizacji celów całej firmy.

Przy budowie architektury korporacyjnej można stosować różnego rodzaju metodyki; w Polsce jest to najczęściej TOGAF (The Open Group Architecture Framework) oraz siatka Zachmana. Od chwili stworzenia TOGAF we wczesnych latach 90. ponad 80% firm z globalnej listy Top 50 Forbes’a wykorzystuje te ramy do redukcji czasu, kosztów i ryzyka związanych z tworzeniem architektury korporacyjnej. TOGAF pomaga łączyć w logiczną całość wiele metodyk wykorzystywanych przez firmy, np. PRINCE2 czy PMI (w zakresie zarządzania projektami), a także metodyk zarządzania usługami, np. ITIL i audytowych. Budowę architektury wspierają rozwiązania informatyczne - platformy do modelowania architektur oprogramowania. Należą do nich m.in.: Aris IT Architect (IDS Scheer), Troux (Troux Technologies), IBM Rational System Architect (IBM) czy Planning IT (Alfabet AG). Połączenie metodyk i uporządkowanie architektury wprowadza spójny przepływ informacji w firmie.

Nie stracić z oczu celu

Projekty związane z architekturą korporacyjną wymagają ścisłej współpracy biznesu i IT. Przeniesienie środka ciężkości w realizacji projektu na IT to ryzyko budowania architektury z punktu widzenia wykorzystywanych aplikacji i technologii, a nie potrzeb strategicznych i biznesowych. Architektura ma przede wszystkim wspomagać strategię organizacji.

Większość dużych firm i urzędów w Polsce zna potencjalne korzyści z architektury korporacyjnej. Badanie przeprowadzone przez Katedrę Informatyki Gospodarczej Szkoły Głównej Handlowej oraz firmę Sybase pokazało, że blisko 70% szefów IT z listy 500 największych przedsiębiorstw Rzeczpospolitej wie, co to jest architektura korporacyjna. W dużych urzędach administracji publicznej znajomość zagadnienia deklaruje blisko 80% badanych. Na razie wiedza nie przekłada się jednak na praktyczne stosowanie architektury korporacyjnej w optymalizacji działalności.

Jakie korzyści?

Przed firmami IT, audytorskimi i konsultingowymi stoi zadanie propagowania korzyści płynących z architektury korporacyjnej. Wśród nich należy wskazać:

- dopasowanie IT do rzeczywistych potrzeb biznesu;

- skrócenie czasu wdrażania zmian i ograniczenie kosztów zmian;

- integrację procesów i danych;

- ograniczenie kosztów utrzymywania i rozwoju infrastruktury IT;

- możliwość szybszego reagowania biznesu na zmiany rynkowe - dzięki dostosowaniu IT do potrzeb użytkowników;

- możliwość dodatkowej optymalizacji procesów, w tym sprzedaży i obsługi klienta.

Architektura korporacyjna w połączeniu z elastycznymi metodykami realizacji projektów (AGILE) to jedna z najbardziej atrakcyjnych ofert rynku IT dla dużych organizacji, którym ciągle zależy na poszukiwaniu oszczędności i dopasowywaniu rozwiązań do swoich specyficznych potrzeb.

Maciej Majewski jest prezesem zarządu Pentacomp SA.