W scenariuszu negatywnym Polska „grzęźnie” na pozycji kraju z dominacją tradycyjnych dziedzin produkcji oraz niską sprawnością słabo wspomaganych elektronicznie sfer produkcji i usług. Niedorozwój sektora usług informacyjnych i bazujących na zastosowaniach technologii informacyjnych nie da przy tym szans na zatrudnienie zgodne z wykształceniem absolwentów różnych – także nieinformatycznych – kierunków studiów. W dziedzinie Nowych Mediów może dojść do zawłaszczenia wszelkich form mediów elektronicznych przez partie polityczne lub gospodarcze grupy nacisku (np. wielkie koncerny) – co zablokować może możliwość odgrywania przez Nowe Media roli edukacyjnej oraz partycypacji obywateli w tworzeniu nowych treści. Zjawiskiem zdecydowanie negatywnym będzie też marginalizacja roli społecznej mediów publicznych jako „skamielin” nieprzygotowanych do redefinicji swojej roli, modeli organizacyjnych i sposobów działania w warunkach zmian technicznych i społecznych.

W gospodarce opartej na wiedzy trzeba będzie rozstrzygnąć dylemat ekonomiczny wynikający, z jednej strony, z chęci udostępniania wiedzy w celu poszerzania kręgu uczestników tej gospodarki, a z drugiej – z chęci umożliwienia twórcom gospodarki opartej na wiedzy (naukowcom, przedsiębiorstwom, wydawcom) uzyskiwania przychodów umożliwiających prowadzenie badań i rozwoju. Gospodarka oparta na wiedzy jest też zagrożona „prywatyzacją wiedzy” – np. samoograniczaniem się firm nie chcących udostępniać osiągnięć badawczych, zanim nie osiągną dostatecznie wysokich przychodów ze sprzedaży produktów bazujących na poprzednich wynikach badań (jest to schemat „odkładania na półkę” gotowych rozwiązań w obawie przed kanibalizacją starszych rozwiązań i produktów – przywoływany na przykładzie przemysłu farmaceutycznego przez prof. Wojciecha Cellarego).

W scenariuszu negatywnym może też dojść do silnego wzrostu przestępczości elektronicznej, nieskutecznie zwalczanej w wyniku niedostatecznego przygotowania organów ścigania oraz niskiego poziomu edukacji społecznej. Skrajnym przypadkiem takiego rozwoju sytuacji może być cyberwojna z wrogiem zewnętrznym, pociągająca za sobą paraliż państwa i gospodarki.

W scenariuszu negatywnym może też wystąpić zatrzymanie rozwoju infrastruktury teleinformatycznej kraju, będące częściowo efektem, a częściowo przyczyną „ugrzęźnięcia” na etapie tradycyjnych dziedzin gospodarki. Jest to zaklęty krąg, znany też z gospodarki tradycyjnej: zacofanie infrastruktury transportowej odstrasza potencjalnych inwestorów i potęguje izolację gospodarczą kraju o zacofanej infrastrukturze, zmniejszając jednocześnie szanse na jej rozwój.

W scenariuszu negatywnym skutkiem „ugrzęźnięcia” będzie też wzmożona emigracja najwartościowszych obywateli do krajów, które zaoferują im lepsze warunki wykorzystania możliwości intelektualnych oraz realizacji celów życiowych – a więc, na przykład, emigracja absolwentów uczelni nie mogących znaleźć zatrudnienia odpowiadającego ich aspiracjom oraz wykształceniu.

Prawdopodobny rozwój sytuacji

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo realizacji scenariusza pozytywnego oraz bariery i czynniki zwiększające zagrożenia scenariuszem negatywnym występować będą najprawdopodobniej jednocześnie, choć z różną intensywnością. W efekcie takich złożonych oddziaływań może się pojawić scenariusz, w którym - głównie w wyniku realizacji regionalnych programów rozwoju społeczeństwa informacyjnego wspieranych przez środki unijne - nastąpi w miarę szybki rozwój infrastruktury komunikacji elektronicznej, powiązany ze zmniejszeniem niespójności między stanem infrastruktury szkieletowej a gęstością infrastruktury dostępowej.