Fluktuacje cen

Jak będą kształtowały się ceny systemów VoIP w bieżącym roku? Szacuje się, że średnio 500-600 USD za kanał, czyli podobnie jak przed dwoma laty, kiedy to za kanał płacono 500-700 USD.

Dotychczas średnia cena za port systemu VoIP, zawierającego PSTN/przełącznik zastępujący centralę telefoniczną, wynosiła 571 USD. Ale rozpiętość cen jest znaczna. Za jeden port we wspomnianym urządzeniu RAD IPmux-4 płaci się mniej niż 100 USD, natomiast port w systemie Memotec (CX800) kosztuje 1550 USD. Średnia cena na stację IP PBX wynosi obecnie ok. 514 USD. Jest to średnia arytmetyczna wynikająca z porównania 13 systemów, z których najtańszym okazał się InstantOffice firmy Vertical Networks (331 USD), a najdroższym Omni PCX Alcatela (790 USD). Trzeba zaznaczyć, że topologie z przełącznicami PBX mogą znacząco różnić się od siebie. Uśrednianie jest więc często wieloznaczne.

Współistnienie standardów

Była już o tym mowa na wstępie. Rok 1999 charakteryzował się pod pewnym względem chaosem standaryzacyjnym. Najpopularniejszy wtedy standard H.323 okazał się zdecydowanie zbyt skomplikowany do skutecznego zaimplementowania. Trudno się dziwić, skoro H.323 został zrazu pomyślany jako protokół komunikacji end-to-end dla wideokonferencji przesyłanych sieciami pakietowymi.

Z czasem zaadaptowano go do przenoszenia głosu na IP.

W rezultacie powstał standard zapewniający funkcjonalność znacznie większą niż potrzebna w różnych środowiskach VoIP.

Mogłoby się zdawać, że H.323 daje firmom szerokie pole do popisu z uwagi na wielorakość opcji implementacyjnych. Paradoksalnie stanowi to w gruncie rzeczy niespodziewane utrudnienie, gdyż producenci mogą go interpretować rozmaicie. I tak, o ile elastyczność jest z natury rzeczą pożądaną, o tyle może być problematyczna w sytuacjach, kiedy trzeba zagwarantować kompatybilność. W pewnym sensie H.323 "cierpi" na nadmiar bogactwa. W konsekwencji powstały niekompatybilne (ze sobą) wersje tego protokołu. Pierwsza wersja nie jest kompatybilna z bardziej powszechną wersją drugą. Oprócz tego powstały jeszcze dwie wersje - trzecia i czwarta. Tyle wersji nie upraszcza poruszania się w gąszczu VoIP.

Tak czy inaczej druga wersja H.323 jest implementowana przez producentów najczęściej. Tę wersję protokołu wspierało 49 spośród 84 analizowanych produktów. Jednak przyszłość może nie być tak różowa, gdyż firmy zaczynają rozważać zastosowanie innych protokołów. Chociażby MGCP, który wprawdzie zajmuje się sterowaniem bram medialnych, ale nie jest - w przeciwieństwie do H.323 - protokołem komunikacji typu end-to-end. Wielu znanych producentów, jak Alcatel, Avaya, Cisco Systems, Clarent, Dialogic, ECI Telecom, Inter-Tel, Motorola, Netcentrex, Synedo, Telecom Technologies, Telogy, Unisphere Networks, Vertical Networks i Vsys, zaimplementowało lub planuje zaimplementować ten protokół w swoich produktach.

Jednak, jak na ironię, i w tym przypadku sprawa nie jest taka prosta, gdyż istnieją dwie odmiany MGCP. Pierwsza jest oparta na specyfikacji powstałej pod egidą IETF - RFC 2705, druga pod auspicjami ISC. Pośród 30 produktów wspierających MGCP 22 było zgodnych z zaleceniami RFC 2705, a 8 z ISC.

Ciekawie natomiast wygląda H.248/Megaco, który spaja przedsięwzięcia ITU-T oraz IETF, to znaczy łączy cechy MGCP z H.323. Głównym założeniem Megaco jest zapewnienie skalowalności większej od gwarantowanej przez H.323. Ponadto ma on oferować obsługę konferencji multimedialnych. Na razie H.248/Megaco nie cieszy się takim poparciem jak H.323 i MGCP, ale wielu producentów planuje zastosować ten protokół już w bieżącym półroczu. Wśród producentów wspierających H.248/Megaco lub zamierzających to uczynić znajdują się: Avaya, Altigen, Alcatel, Cisco, Clarent, Dialogic, Motorola, Sonus Networks, Unisphere Networks, Vertical Networks i Vive Synergies.

Na tym nie koniec. Jeszcze inny standard zdobywa szerokie poparcie środowiska przemysłowego. Mowa o protokole sygnalizacji warstwy aplikacyjnej - SIP. Zapewnia on sterowanie rozmowami dla wielonumerowych sesji, rozmów przez telefony IP lub transmisji multimedialnej. SIP jest łatwiejszy do zaimplementowania, a jego wsparcie zadeklarowali m.in. Avaya, 3Com, Alcatel, Cisco Systems, Ericsson, NEC, Nortel Networks i Nuera, co z pewnością umocni go na rynku.

W ciągu ostatniego półrocza została nadwątlona pozycja H.323. Niemniej jednak, jak to wynika z rysunku 3, wielu producentów i dostawców wyraża przekonanie, że pod koniec 2002 r. większość urządzeń będzie kompatybilna. Rzecz jasna nie uniknie się współdziałania wielu protokołów. Abstrahując od powyższego, można jednak odnieść wrażenie, że standardów VoIP jest o wiele za dużo.

I jeszcze o kompatybilności urządzeń

Dzisiaj liczni producenci deklarują już, że ich urządzenia i systemy są kompatybilne z takimi czy innymi produktami pozostałych firm. Najczęściej mówi się o zgodności z produktami Cisco Systems, a zwłaszcza z bramą AS 5300. Jest to konsekwencją obecność produktów Cisco w przedsiębiorstwach i w sieciach operatorów. Innym ważnym producentem jest para Lucent-Avaya. Wielu producentów deklaruje zgodność swoich produktów z urządzeniami RAD.

A co w Polsce?

W Polsce swoją obecność akcentują największe koncerny światowe. Jednym z liderów jest niewątpliwie Motorola, która szczyci się ponad 40 instalacjami WAN. Drugą firmą, o której łatwiej jest powiedzieć, czego nie produkuje, jest Cisco Systems. Implementacje VoIP tej spółki można znaleźć w wielu polskich firmach: Polkomtelu, giełdowym Howellu czy w wielu bankach. Nortel Networks zapewnia aktualizację VoIP użytkownikom systemu Meridian. Swoje systemy oferuje także Avaya i Siemens. Słowem podnosimy głos...