IBM przejął producenta narzędzi do modelowania aplikacji Rational Software. Tym samym firma pokazała, że zbyt wcześnie pozbawiono ją szans w wyścigu o rząd dusz programistów.

Rational Software będzie piątym działem - obok Web-Sphere, Lotus, Tivoli i DB2 (w tym Informix) - w ramach IBM Software Group. Wprowadzenie kolejnej marki do oferty będzie kosztowało firmę 2,1 mld USD, dwukrotnie więcej niż ubiegłoroczne przejęcie Informixa. Formalne zamknięcie transakcji jest przewidywane na początek 2003 r. Firma nie planuje zwolnień, nie przewiduje także zmian w ofercie Rational czy harmonogramie prac rozwojowych nad nowymi wersjami produktów. Zamierza natomiast ściśle zintegrować produkty tej firmy z własnym oprogramowaniem.

Niespodzianka na mikołajki

W piątek, 6 grudnia, kilka godzin przed przekazaniem mediom informacji o porozumieniu między obiema firmami, w skrzynkach pocztowych pracowników IBM pojawił się e-mail od Steve'a Millsa, wiceprezesa IBM kierującego działem oprogramowania, który informował o przejęciu Rational Software. "Bardzo dobrze przyjęliśmy tę informację. To doskonałe posunięcie. Rational oferuje technologię komplementarną do technologii oferowanych przez IBM. Obszarów, w których nasze technologie dublowałyby się, praktycznie nie ma. Do niedawna w serii Visual Age mieliśmy narzędzia, które były w pewnych obszarach konkurencyjne. Przestaliśmy je jednak oferować" - cieszy się Jerzy Pasula, zastępca dyrektora działu oprogramowania w IBM Polska, odpowiedzialny za sprzedaż baz danych DB2 i Informix.

Od 1999 r. firmy IBM i Rational Software były partnerami strategicznymi. Obie współpracowały m.in. nad projektem Eclipse.org zainicjowanym przez IBM. IBM sprzedawał na zasadach OEM elementy oprogramowania Rational w swoim WebSphere Studio. Wprowadzony niedawno na rynek Rational XDE został zintegrowany z WebSphere Studio. Po przejęciu IBM zapowiada jeszcze ściślejszą integrację obu rozwiązań. W szczególności zamierza zintegrować narzędzia Rational z produktami linii WebSphere - serwerami aplikacji i narzędziami do integracji MQSeries - ale także z bazami danych.

Podobnie jak w przypadku poprzednich przejęć dokonywanych przez IBM, produkty Rational będą oferowane pod ich dotychczasową marką. Niewykluczone że z logo Rational będą również oferowane niektóre produkty IBM.

Na razie bez zmian

IBM będzie sprzedawał przejęte produkty, wykorzystując dotychczasowy kanał sprzedaży stworzony przez Rational. W krajach, gdzie firma miała swoje przedstawicielstwa, pracownicy zostaną zatrudnieni w działach sprzedaży IBM. Nie wiadomo jeszcze jaki scenariusz będzie obowiązywał w państwach, gdzie Rational Software był obecny jedynie za pośrednictwem dystrybutorów. W Polsce wyłącznym dystrybutorem Rational jest Premium Technology.

"Zawarliśmy umowę partnerską z Rational Software dotyczącą sprzedaży oprogramowania. Świadczymy także dla klientów tej firmy usługi wsparcia, organizujemy szkolenia" - mówi Wojciech Wrona, prezes Premium Technology. "W dziale odpowiedzialnym za rozwiązania Rational są zatrudnione trzy osoby odpowiedzialne za sprzedaż, pięciu konsultantów i szef tego działu koordynujący prace" - dodaje. Premium Technology, a wcześniej Infovide, z którego ta firma się wywodzi, oferują rozwiązania Rational Software w Polsce od 1996 r. "Przez najbliższe miesiące będziemy oferować produkty Rational na dotychczasowych zasadach. Nie wiemy jeszcze co będzie później. Niemniej przejęcie Rational postrzegamy raczej jako szansę niż zagrożenie" - dodaje Wojciech Wrona.

Jak mówią przedstawiciele IBM Polska, nowy dział związany ze sprzedażą produktów Rational Software będzie budowany od podstaw. "Premium Technology jest naszym ważnym partnerem. Organizowaliśmy wspólne imprezy, m.in. pierwsze spotkanie polskich użytkowników Rational Software. Zależy nam, aby Premium nadal zajmowało się tymi technologiami" - twierdzi Jerzy Pasula.

W Polsce z narzędzi Rational korzysta ok. 200 firm. Są wśród nich zakłady przemysłowe, banki (NBP, Bank Zachodni WBK), operatorzy telekomunikacyjni (Polkomtel), a także producenci oprogramowania (Aram, Rodan Systems).

O rząd dusz

Z punktu widzenia ekonomicznego przejęcie Rational Software ma umożliwić IBM-owi wejście na rynek narzędzi programistycznych. Według prognoz analityków będzie to jeden z jaśniejszych punktów całego rynku IT. IDC przewiduje, że ta jego część będzie wzrastać o ok. 12%. W 2006 r. osiągnie wartość 15 mld USD. Z tej perspektywy cena zapłacona przez IBM za Rational nie wydaje się zbyt wygórowana.

IBM nie zniechęcił nawet prognozowany spadek przychodów Rational Software do 630 mln USD (689 mln USD w 2001 r.).

Kupno Rational ma również wzmocnić IBM w batalii o lojalność programistów. Firma ta jest jednym z uczestników zmagań między Microsoftem - promującym platformę .Net - a firmami, takimi jak BEA System czy Sun Microsystems, wspierającymi Javę. Microsoft ma za sobą rzesze programistów. Przejęcie Rational może zmienić układ sił.

Rational jest wieloletnim partnerem Microsoftu. Firma z Redmond oferuje wprawdzie własne narzędzia do modelowania aplikacji, jednak w dużych, skomplikowanych projektach zaleca produkty Rational, w szczególności w mieszanych środowiskach, gdzie stosuje się zarówno .Net, jak i Javę. Właśnie tendencja do wykorzystywania obu konkurencyjnych technologii w dużych projektach ma sprawić, że Microsoft - mimo przejęcia przez IBM - utrzyma partnerstwo z Rational. Dotychczasowej współpracy z Rational nie zamierza zrywać także HP. Firma będzie współpracować zarówno z IBM (Rational), jak i Microsoftem.

Pokusa nie do odparcia?

Na rynku narzędzi programistycznych trwa konsolidacja. Przejęcie Rational to tylko jeden z elementów przekształceń. Dostawcy zintegrowanych środowisk programistycznych, oferujący narzędzia do edytowania, kompilowania i debuggowania kodu, potrzebują narzędzi do wsparcia funkcji określanych jako life-cycle management, m.in. modelowania, testowania i kontrolowania kolejnych tworzonych wersji.

Tuż po informacji o przejęciu Rational przez IBM, kierownictwo Borlanda, który niedawno kupił firmę TogetherSoft, oferującą narzędzia do modelowania i tworzenia aplikacji w Javie, samozwańczo ogłosiło swoją firmę największym, niezależnym dostawcą narzędzi programistycznych. Zdaniem Dale'a Fullera, prezesa Borlanda, klienci Rationala zostaną teraz zamknięci w świecie oprogramowania IBM.

Podobnego zdania są analitycy, którzy uważają, że IBM będzie zmagał się z olbrzymią pokusą uprzywilejowania własnych aplikacji i baz danych. Jeśli produkty Rational mają nadal być postrzegane jako niezależne, kierownictwo nowego działu - na którego czele stanie Mike Devlin, dotychczasowy szef Rational - będzie musiało zdecydowanie przezwyciężać te pokusy.