System przygotowany przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR) pozwala na realizację przelewów pomiędzy rachunkami prowadzonymi w różnych bankach w kilka sekund od momentu złożenia zlecenia. Express ELIXIR służy do rozliczania transakcji krajowych w złotych, bez ograniczeń czasowych: przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Przelewy realizowane są bezpośrednio, w czasie rzeczywistym, z wykorzystaniem zamkniętej sieci międzybankowej. KIR jest operatorem systemu.

Izba uzyskała zgodę na prowadzenie Systemu Rozliczeń Płatności Natychmiastowych w grudniu 2011 r. W styczniu 2012 r. otworzyła rachunek powierniczy w prowadzonym przez Narodowy Bank Polski systemie SORBNET, który gwarantuje bezpieczeństwo środków. Express ELIXIR był gotowy w marcu 2012 r. "To drugi taki system na świecie. Pierwszy został uruchomiony w Wielkiej Brytanii" - podkreśla Tomasz Jończyk, dyrektor linii biznesowej rozliczenia w KIR.

Do tej pory system został wdrożony przez sześć banków: BRE Bank, Millennium Bank, Meritum Bank, ING Bank Śląski, BZ WBK i Alior Bank. Osiem następnych przystąpi w 2013 r. KIR podpisała 31 listów intencyjnych. Partnerami technologicznym we wdrażaniu systemu w bankach są firmy Sygnity, Risco Software, BSB, Capgemini.

Biznesowe korzyści

"Natychmiastowe obciążenie rachunku płatnika i zasilenie rachunku odbiorcy umożliwia bankom wprowadzanie nowych produktów i usług dla osób i firm, dla których istotne jest natychmiastowe księgowanie pieniędzy na rachunku odbiorcy" - mówi Tomasz Jończyk. Limit jednorazowego przelewu: 100 tys. zł.

System może być wykorzystywany do regulowania należności, których termin spłaty właśnie mija, co minimalizuje ryzyko naliczania karnych odsetek. Natychmiastowy przelew na rachunek e-sklepu to szybsza realizacja zamówienia. Dostępność systemu w trybie ciągłym uniezależnia płatności od harmonogramu przelewów w systemie ELIXIR.

Przedsiębiorstwom Express ELIXIR umożliwia lepsze zarządzanie płynnością finansową. Szybka informacja o realizacji lub odrzuceniu przelewu podnosi pewność rozliczeń. "Banki mogą wdrożyć nowe usługi oparte na ekspresowym systemie płatności jako opcję w internetowym serwisie transakcyjnym, w serwisie telefonicznym, także automatycznym typu IVR i w oddziale banku" - mówi Tomasz Jończyk.

Do planów rozwoju systemu należy wzbogacenie go o raport zawierający wyciąg z konta wewnętrznego, dostosowanie do wymagań systemu SORBNET2, opcjonalny podpis elektroniczny, funkcjonalność ASAP polegająca na automatycznym ponawianiu próby wykonania przelewu w przypadku czasowej niedostępności uczestnika systemu i instrument obciążeniowy, czyli polecenie zapłaty.

Ewolucja konkurencji

Natychmiastowe przelewy na polskim rynku realizuje także firma Blue Media w ramach usługi BlueCash. Do tej pory pełne wdrożenie usługi BlueCash nastąpiło mBanku, Multibanku, Alior Banku, Alior Sync, polskim PayPal, XTB.

Największą popularnością cieszą się szybkie transfery na niewielkie kwoty. Prawie 98% przelewów realizowanych przez BlueCash to transakcje do 5 tys. zł. Z tego przelewy na kwoty do 100 zł to prawie 40% transakcji, od 100 do 500 zł - prawie 30%, od 500 do 1000 zł - prawie 11%, od 1000 do 5 tys. zł - ok. 17%. Użytkownicy wykonali prawie 2,4 mln transakcji, a miesięcznie jest realizowanych ponad 100 tys. transakcji.

System jest wykorzystywany do płatności za rachunki, spłaty rat kredytów, rozliczeń między znajomymi, a także do szybkich płatności za usługi online. Klient zarejestrowany na BlueCash.pl wykona przelew do 20 tys. zł jednorazowo, w bankach limit wynosi 5 tys. zł. O dziennej liczbie transakcji i koszcie przelewu decydują banki. Średni czas realizacji przelewu waha się od 15 do 60 sekund.

Od uruchomienia w 2008 r. system BlueCash opierał się na wykorzystaniu zakładanych przez firmę Blue Media kont pośredniczących, na które trafiały pieniądze użytkowników i z nich przelewane były dalej. Firma uzyskała pod koniec 2011 r. zgodę NBP na prowadzenie działalności rozliczeniowej dla banków. Dzięki niej opracowała nową usługę, system płatności BlueCash (SPBC).

"Blue Media nie będzie przelewała pieniędzy ze swoich rachunków, a jedynie wymieniała komunikaty o transakcjach i dokonywała kompensacji na rachunkach" - mówi Tomasz Bobrowski, PR manager Blue Media. Odbiorca przelewu w polu "nadawca" zobaczy dane faktycznego nadawcy, a nie dane Blue Media. Na starcie SPBC będzie obsługiwał 28 banków.