W Polsce jest około 44 mln kart SIM, co oznacza, że telefonów komórkowych jest więcej niż Polaków. Komórkę ma dzisiaj praktycznie każdy. Telefonów używamy już nie tylko do rozmów, lecz coraz częściej jako zamiennik komputera. Za pomocą komórki można korzystać z programów użytkowych, obsługiwać pocztę e-mail, a nawet robić zakupy w sieci i wykonywać operacje na koncie bankowym. Im więcej zastosowań, tym więcej danych musimy przechować w pamięci telefonu lub na karcie SIM. Na te właśnie dane czyhają przestępcy. Jeśli dobiorą się do nich, np. poprzez kradzież telefonu, mogą zdziałać cuda, łącznie z włamaniem na nasze konto bankowe.

Szczęśliwie nie potrzeba wiele, aby skutecznie chronić dane w telefonie komórkowym. Poniżej opisujemy jak to zrobić, a także pokazujemy, jak zabezpieczyć się na wypadek kradzieży telefonu.

Nieszczelne systemy operacyjne

Telefony komórkowe, podobnie jak inne zaawansowane urządzenia elektroniczne wyposażone są w system operacyjny, który kontroluje każdy aspekt ich funkcjonowania. Mało kto zastanawia się nad ich bezpieczeństwem - przy wyborze telefonu większość użytkowników ocenia atrakcyjność menu, klasę i markę aparatu, liczbę dostępnych aplikacji.

Odmienność systemów operacyjnych telefonów komórkowych pod względem bezpieczeństwa doskonale ilustruje przykład Baracka Obamy. Gdy objął urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, służby specjalne zaleciły mu rezygnację z używania komórki z logo BlackBerry. Powodem był właśnie niewystarczający poziom jego zabezpieczeń. Obama ostatecznie telefon zatrzymał, jednak sam przyznał: "Sądzę, że wszystko, co napisałbym w e-mailu, mogłoby się w końcu znaleźć w CNN. Dlatego też staram się przemyśleć wszystko, zanim wcisnę <<Wyślij>>". I rzeczywiście, jest to scenariusz jak najbardziej możliwy. Niektóre systemy operacyjne komórek są łatwe do spenetrowania przez cyberprzestępców.

Aspekt bezpieczeństwa powinien być kluczowy zwłaszcza dla osób, które używają komórki jako biznesowego narzędzia pracy. Ryzyko pozyskania przez konkurencję dostępu do listy kontaktów czy wiadomości e-mail wymusza wybór telefonu, który niekoniecznie musi się podobać, natomiast koniecznie musi zapewniać odpowiedni stopień bezpieczeństwa.

Przed zakupem komórki warto zapoznać się z publikacjami o wykrytych dziurach i wadach bezpieczeństwa. Prawdopodobnie najlepszym źródłem tego typu informacji jest witryna www.smobilesystems.com.

Na szczególną uwagę zasługuje niski stopień zabezpieczeń systemu operacyjnego telefonów iPhone. Apple nie publikuje szczegółowych informacji na temat stosowanych mechanizmów związanych z bezpieczeństwem, a każda aplikacja uruchamiana w urządzeniu ma uprawnienia administratora i może wykonać praktycznie dowolną akcję, co umożliwia łatwą kradzież danych.

Komórkowe wirusy

Wystarczy kilkanaście sekund, by podłączony do Internetu, niezabezpieczony komputer został zainfekowany przez wirusa. Taki stan rzeczy wymusza na rozsądnych użytkownikach instalowanie programów antywirusowych jeszcze przed podłączeniem do Internetu. W przypadku telefonów komórkowych taki problem jeszcze nie występuje, ale prędzej czy później będziemy musieli stawić mu czoła. Skoro za pomocą komórek coraz częściej korzystamy z Internetu, to siłą rzeczy wystawiamy się na te same zagrożenia (tylko trochę zmodyfikowane), które dotyczą komputerów. Producenci oprogramowania wiedzą o tym i, nieco wybiegając w przyszłość, już teraz oferują dedykowane systemy zabezpieczeń dla telefonów komórkowych.

F-Secure Mobile Security to pakiet do kompleksowej ochrony telefonu. Przeznaczony jest dla urządzeń z systemem Windows Mobile lub Symbian. Pakiet zabezpiecza użytkownika przed wirusami, oprogramowaniem szpiegującym, a także ma szereg funkcji dodatkowych. Jedną z nich jest możliwość zdalnego zablokowania pamięci telefonu (i karty SIM) poprzez wysłanie do niego "tajnego" SMS-a - telefon nie zareaguje dzwonkiem na taką wiadomość. To znakomity sposób zabezpieczenia telefonu na wypadek kradzieży. Program kosztuje 119 zł. Można go przetestować za darmo przez 30 dni.

Kolejnym pakietem bezpieczeństwa dla telefonów komórkowych z systemem Windows Mobile jest ESET Mobile Antivirus. W przeciwieństwie do aplikacji firmy F-Secure, produkt firmy ESET nastawiony jest wyłącznie na wyszukiwanie i eliminowanie groźnego kodu. Dzięki ograniczeniu liczby funkcji w minimalnym stopniu obciąża zasoby telefonu. Po zainstalowaniu zajmuje zaledwie 300 KB, zaś podczas skanowania wymaga 1 MB wolnej pamięci operacyjnej. Pakiet jest wyposażony w skuteczny skaner, który działa zarówno w oparciu o bazę sygnatur wirusów, jak i mechanizmy heurystyczne. Ponadto ESET Mobile Antivirus analizuje przychodzące wiadomości SMS w poszukiwaniu złośliwego kodu oraz eliminuje spam. Aplikacja kosztuje 91,50 zł (z licencją na jeden telefon, na okres 12 miesięcy).

Na rynku dostępne są również inne aplikacje dla posiadaczy komórek z Windows Mobile i Symbianem. Godne uwagi są: Avira AntiVir Mobile, BullGuard Mobile Antivirus, Fortinet Mobile Security, Symantec Mobile Security oraz Trend Micro Mobile Security. Wszystkie te programy gwarantują podobny, wysoki poziom bezpieczeństwa. Niestety, jak dotąd żaden z nich nie jest dostępny dla iPhone’a i Androida.