Technologie sieciowe są obecnie jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin informatyki. Świadczą o tym chociażby najlepsze w branży komputerowej wyniki finansowe zajmujących się tą problematyką przedsiębiorstw. Nic dziwnego, że możliwości, oplecenia całego świata siecią szybkich połączeń, spotykają się z coraz większym zainteresowaniem zarówno użytkowników, jak i producentów.

Na Zachodzie są już takie miejsca, gdzie do każdego nowo budowanego domu doprowadza się instalacje światłowodowe. Spróbujmy się przyjrzeć niektórym kierunkom rozwoju tej techniki.

Sieci Ethernet

Technologia Ethernet, obecna na rynku od ponad 20 lat, cieszy się nadal zasłużoną popularnością. Starczy jej, być może, na dalsze 20 lat. Dowodem na to jest powszechna akceptacja standardów IEEE 802.3 oraz pewna liczba wersji Ethernet, które staną się standardami w niedalekiej przyszłości.

Na dzień dzisiejszy określone są następujące standardy sieci Ethernet:

** 10 BASE 5 (10 Mb/s) gruby kabel koncentryczny

** 10 BASE 2 (10 Mb/s) cienki kabel koncentryczny

** 10 BROAD 36 (10 Mb/s) tzw. szerokopasmowy kabel koncentryczny

** 10 BASE-F (10 Mb/s) dla światłowodów

** 10 BASE-T (10 Mb/s) tzw. nieekranowana skrętka (UTP Unshielded Twisted Pair)

** 1 BASE-5 (1 Mb/s) dla UTP.

Na rynku można już spotkać nowe wersje Ethernet, przy czym IEEE jeszcze nie określiło dla nich oficjalnych standardów.

Full-duplex Ethernet podwaja możliwości dotychczas stosowanej techniki poprzez proste odseparowanie dróg nadawania i odbioru danych. Serwer sieciowy połączony do huba, który udostępnia Full-duplex Ethernet może w tym samym czasie otrzymywać i wysyłać informacje do różnych stacji roboczych. Firma Kaplana Inc. z USA we wrześniu ub.r. zaprezentowała adaptery dla Full-duplex Ethernet.

Switched-Ethernet umożliwia korzystanie z pasma przenoszenia 10 Mb/s dla każdej ze stacji podłączonych do huba lub urządzenia przełączającego (switch). Są już pierwsze implementacje tej techniki - jedną jest "inteligentny" hub firmy LanNet Data Communications z Izraela. Płyta główna o szybkości 1,28 Gb/s pozwala na prowadzenie 128 równoczesnych transmisji danych z pełną szybkością 10 Mb/s. Po dodaniu modułu współpracującego z multimediami (10 BASE-TV) można korzystać na każdej ze stacji podłączonej do tego typu huba z informacji wideo, audio - a także zwykłych połączeń typu Ethernet.

Filtracja danych dla grupy użytkowników

Brytyjska firma Racal Datcom opracowała nową technikę tzw. Workgroup Filtering, która pozwala na zwiększenie wydajności stosowanych dotąd rozwiązań Ethernet. Główną zaletą tej techniki jest znaczna redukcja kolizji, występujących przy dużym natężeniu przesyłanych informacji. Opracowana dla tego rozwiązania karta Filtered 10 BASE-T (10BT-FRT) współpracuje z "inteligentnym" hubem INX5000. Razem z firmą NCR Racal opracował układ scalony typu ASIC o nazwie EFBT (Ethernet First-In-First-Out Buffer Controller). Konstrukcja karty udostępnia pełne pasmo przenoszenia Ethernet dla określonej grupy użytkowników. Zestaw karta/hub przesyła pakiet Ethernet tylko do określonego rozgałęzienia LAN, bez błądzenia po całej sieci. Z systemu może korzystać do 13 grup pracowników, z czego każda z nich może liczyć do 24 użytkowników.

Innym rozwiązaniem zwielokrotniającym dotychczasowe właściwości Ethernet jest technika opracowana przez Cogent Data Technologies, USA. Została ona zaimplementowana w adapterach eMaster, które zgodnie współpracują z innymi adapterami, zaś między sobą stosują technikę tzw. "Predictive Pipelining".

Standardy Fast-Ethernet

Fast-Ethernet to technika, która umożliwia transmisję z szybkością 100 Mb/s. Organizacja IEEE opracowuje obecnie dwa standardy dla tej technologii. Będą one zatwierdzone prawdopodobnie w pierwszej połowie br. Są to:

** 100 BASE-X, korzystające ze standardowej techniki detekcji kolizji CSMA/CD (carrier sense multiple acces with

collision detection, IEEE 802.3U)

** 100 BASE-VG-AnyLAN, korzystający z nowego sposobu dostępu danych do sieci, z tzw. "Demand Priority".

Technika 100 BASE-X jest opracowywana przez organizację FastEthernet Alliance (m.in. 3Com, Digital Equipment Corp., IMC Networks, Intel, LAN Media Corp., LanNet, National Semiconductor, SMC, Sun, Synoptics). Pierwszy wspólny pokaz możliwości Fast Ethernet odbył się w listopadzie ub.r. na wystawie Comdex. W technologii tej dane mogą być przesyłane na dwóch parach skrętek (kategorii 5).

Technika 100 BASE-VG-AnyLAN jest rozwijana przez AT&T, Hewlett-Packard, IBM, ODS i Proteon. Nowy sposób dostępu do sieci - "Demand Priority" - został opracowany na podstawie schematu postępowania, znanego wcześniej w sieciach SNA. W technice tej dane transmitowane z szybkością 100 Mb/s będą mogły być podzielone na cztery oddzielne potoki, przesyłane w tempie 25 Mb/s za pomocą czterech par skrętek (w kategorii 3 lub 5).

Sieci FDDI

Oparta o światłowody technologia FDDI (Fiber Distributed Data Interface) jest szybką techniką typu Token Ring. Można nawet powiedzieć, że Fast Token Ring to nic innego jak technika FDDI. Na rynku elementów FDDI można zaobserwować szybki spadek cen - zarówno kontrolerów FDDI, jak i tych dostosowanych do kabli typu skrętka (CDDI - Copper DDI).

Motorola, producent układów scalonych dla adapterów FDDI, obniżył w 1993 r. dość poważnie ich ceny, przez co na rynku pod koniec 1994 r., mogą się pojawić adaptery FDDI w cenie poniżej 750 USD. Jeden zestaw układów scalonych współpracujący ze światłowodem, jak i z kablami miedzianymi kosztuje obecnie ok. 60 USD (dla partii 10 tys. szt.).

Rozwiązania ATM

Od kilku zaledwie miesięcy technologia ATM (Asynchronous Transfer Mode) poczyna coraz śmielej wchodzić na rynki światowe. ATM jest techniką, opartą na bardzo szybkim przesyłaniu krótkich komórek informacji (cells), kierowanych do odbiorcy przy wykorzystaniu urządzeń przełączających (switch). Daje to w efekcie możliwości szybkiego (rzędu Gb/s) przesyłania wszelkiego typu danych, włącznie z dźwiękiem i obrazami wideo.

Dużym zainteresowaniem cieszyła się na ostatniej wystawie Cebit w Hanowerze ekspozycja ATM World '94. Udział w ATM World wzięły m.in. następujące firmy: Alcatel SEL, AT&T, Chipcom, Controlware, Datakom, DEC, General Datacom France, HP, IBM ENC, Motorola, N.E.T., Netzwerk, ODS, Retix, Stratacom, National Semiconductor, Telemation i in. Można się spodziewać, że stosowanie ATM będzie podstawą przyszłych systemów wideokonferencyjnych czy przesyłających sekwencje wideo (interaktywna telewizja) lub duże liczby innych danych. Jest to poza tym technika w której, jak głosiło jedno z haseł wystawy " sieci LAN i sieci WAN podają sobie ręce".

Pierwsze publiczne usługi ATM zapowiedziano niedawno w Finlandii (firma Telecom Finland), a przy okazji warto wiedzieć, że właśnie tam po raz pierwszy w Europie udostępniono publicznie technologię "Frame-Relay".

W połowie 1994 r. niemiecki BundesPost Telekom zamierza udostępnić usługi ATM (tzw. Broadband ISDN) w pięciu miastach - w Berlinie, Hamburgu, Kolonii, Karlsruhe i Sztutgarcie. Wkrótce za tym przedsięwzięciem rozpocznie się budowa europejskiego ATM (PEAN - Pan European ATM Network) - wezmą w tym udział firmy British Telecom, DPB Telekom, France Telecom, STET, Telefonica i in. Przedsięwzięcie to obejmie swym zasięgiem 15 państw europejskich i 18 różnych operatorów.

Wyżej wymienionych 5 operatorów sieciowych stworzyło, począwszy od 1992 r., sieć światłowodową tzw. GEN (Global European Network), która oferuje usługi do 2 Mb/s. Już wkrótce GEN będzie zastąpione przez organizację METRAN (Managed European Transmission Network), opartą na światłowodowej technologii SDH (Synchronous Digital Hierarchy). Aż 26 państw europejskich podpisało już porozumienie o sieci szkieletowej (typu "backbone") dla tego

przedsięwzięcia.

Euro-ISDN

Wraz z lawinowym wzrostem zastosowań, wykorzystujących sieci lokalne typu LAN ważną sprawą stały się połączenia międzysieciowe. W tym celu 14 grudnia 1993 r. 26 operatorów z 20 krajów europejskich podpisało porozumienie, na mocy którego powstanie w tych krajach jednolita infrastruktura telekomunikacyjna Euro-ISDN, pozwalająca na korzystanie z technologii ISDN (Integrated Services Digital Network).

Aby promować połączenia Euro-ISDN niemiecki Bundespost Telekom ustalił opłaty za tego typu usługi na poziomie niższym, niż za "narodowe" ISDN. Firma ta sprzedała w 1993 r. ok. 1 mln połączeń ISDN (kanał B, 64 kb/s) co stawia ją w tym zakresie na czele państw europejskich.

Wszyscy operatorzy Euro-ISDN będą m.in. oferowali następujące usługi):

** transmisja sygnału z prędkością 64 kb/s

** transmisja audio 3,1 kHz

** zwykłe usługi telefoniczne

** transmisja danych między/lub połączenie nadawcy z odbiorcą

** wielokrotne wywoływanie zajętego numeru.

Dzięki Euro-ISDN będzie można przeprowadzać wideokonferencji (w cztery oczy). Już w tej chwili zapowiadane są zestawy dla komputerów typu PC, które (w cenie ok. 3 tys. USD) zamienią je w wideotelefony. Operatorzy telekomunikacyjnioferyją także kanał ISDN o szybkości 2 Mb/s. Przy wykorzystaniu układów codec (compression-decompression) o standardzie H.261, (opracowanego specjalnie dla wideokonferencji) można też będzie przesłać jednym kanałem 64 kb/s dane z szybkością 386 kb/s, co odpowiada 6 kanałom ISDN po 64 kB/s.

Sytuacja na rynku sieciowym oszałamia swym dynamicznie. Nowoczesne, szybkie technologie - jak Switched Ethernet, FDDI, ATM stają się integralną częścią infrastruktur lokalnych, ISDN oferuje możliwości tanich, rozległych połączeń na cały świat.