Podwójne projekty, "zdwojone" wysiłki

Zniecierpliwione Ministerstwo Zdrowia powołało w sierpniu 2000 roku jednostkę zależną - Centrum Systemów Informacyjnych w Ochronie Zdrowia. Jego pojawienie się przyniosło efekt odwrotny od zamierzonego. Prace nad informatyzacją służby zdrowia przez lata opóźniał brak rozstrzygnięć co do zakresu kompetencji NFZ, Ministerstwa Zdrowia i CSIOZ. Po ośmiu latach od powołania do życia Narodowego Funduszu Zdrowia CSIOZ startuje w 2010 roku z realizacją własnych projektów IT.

Za kwotę 800 mln zł, w 85% finansowaną przez Unię Europejską, CSIOZ rozpoczyna budowę dwóch ogólnopolskich systemów: Elektronicznej platformy gromadzenia, analizy i udostępniania zasobów cyfrowych o zdarzeniach medycznych (P1) oraz Platformy udostępniania online przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów medycznych (P2). W ramach tych projektów powstać ma m.in. Internetowe Konto Pacjenta i system e-Recepta. W marcu 2011 roku uruchomiono pilotaż ostatniego z tych systemów w powiecie leszczyńskim. Cały kraj e-Recepta miałaby objąć w roku 2014.

Nadużycia wykryte dzięki IT

Równolegle NFZ pracuje nad własnymi projektami ułatwiającymi kontraktowanie usług medycznych przez jednostki służby zdrowia i kontrolę wydatków. Często są to projekty lokalne, ograniczone do jednego województwa. Najlepiej z nich działa system START wdrożony na Śląsku jeszcze za czasów istnienia kas chorych. Jest pokazywany dziś jako przykład wzorcowego rozwiązania wspomagającego zarządzanie wydatkami Narodowego Funduszu Zdrowia. Udaje się to m.in. dzięki zastosowaniu kart mikroprocesorowych wystawionych każdemu z mieszkańców województwa śląskiego.

System START - mimo że działa lokalnie - pomógł usprawnić finansowanie służby zdrowia przez wykrywanie nadużyć. Gdyby objął cały kraj, oszczędności przyniosłyby od 1 do 3 mld zł rocznie. Na Śląsku wykryto na przykład, że jedno z tamtejszych hospicjów zużywało ogromne ilości refundowanych anabolików, stosowane m.in. do leczenia dystrofii mięśni. Ponieważ hospicjum wykorzystywało leki w ilościach przekraczających wielokrotnie dawki terapeutyczne, systemu START uznał to za anomalię. Po sprawdzeniu okazało się, że hospicjum refundowane leki sprzedawało w hurtowych ilościach do chlewni, która używała ich do… tuczenia świń!!!

Braki w koordynacji

Obecny protest lekarzy, którzy nie chcą kontrolować, czy pacjent jest ubezpieczony ani jaki stopień refundacji leków mu się należy, został spowodowany właśnie brakiem koordynacji działań nie tylko pomiędzy NFZ i ZUS, ale także między NFZ i Ministerstwem Zdrowia, oraz chaosie decyzyjnym między resortami. NFZ jest operatorem Centralnego Wykazu Ubezpieczonych. Oczywiście, nikt z zewnątrz nie ma do niego dostępu, nawet w postaci API odpowiadającego na pytanie, czy dana osoba ma ubezpieczenie. Co gorsza, NFZ w gruncie rzeczy nie wie, czy może uznać osobę figurującą w CWU za ubezpieczoną. Rezultat jest taki, że ani NFZ, ani Ministerstwo Zdrowia nie wiedzą, jak można potwierdzić czyjeś prawo do ubezpieczenia zdrowotnego.

Więcej o historii budowy Rejestru Usług Medycznych na stronie go.computerworld.pl/5135a.