Systemy przesyłania informacji tymi samymi przewodami, którymi doprowadza się do mieszkań prąd elektryczny, mają jedną poważną zaletę: nie trzeba inwestować w nowe okablowanie - linie elektroenergetyczne docierają niemal wszędzie.

Komunikacja za pośrednictwem przewodów doprowadzających prąd - PLC (Power Line Communication) - obejmuje albo mieszkanie, albo całe kompleksy domów powiązanych z lokalnymi stacjami bazowymi, gdzie na sinusoidę napięcia przemiennego (np. 220 V, 50 Hz) nakłada się przebieg szerokopasmowy (Internet). I chociaż te dwie rodziny systemów bardzo się różnią, to jednak rozwój obydwu będzie stymulowany przez PLCforum.

PLC można podzielić na szerokopasmowe i wąskopasmowe. Sieć PLC szerokopasmowa głównie upowszechnia Internet, a PLC wąskopasmowa obejmuje przede wszystkim automatykę mieszkania, domu jednorodzinnego czy gospodarstwa. Odmianą technologii PLC jest DPL (Digital PowerLine) - historycznie pierwsza technologia, dzięki której Internet dotarł za pośrednictwem linii elektroenergetycznej do komputerów na wystawie w Hanowerze (CeBIT, 1998 r.) i do jednej ze szkół podstawowych w Londynie (1999 r.).

Poważną wadą sieci PLC szerokopasmowych jest zakłócanie środowiska. Z kolei sieci PowerLine - mimo wsparcia ze strony Home PowerLine Alliance - charakteryzują się zbyt dużą liczbą własnych standardów. Warto więc zbadać pozycję rynkową tych wszystkich systemów.

PLC szerokopasmowa powoli, lecz systematycznie zdobywa pewną pozycje i uznanie użytkowników. Niezbyt korzystne wrażenia po odejściu Nortela i Norwebu od koncepcji PLC - formalnie od DPL 1000 - nie zniechęciły zwolenników tej technologii. Warto jednak przypomnieć, że Nortel nie zakwestionował samej technologii, lecz jej nikłe efekty ekonomiczne. Od pierwszych eksperymentów Nortela i Norweb Communications mija w tym roku 11 lat. Pozycję lidera szerokopasmowej PLC przejmie zapewne szwajcarska firma Ascom, której system PLC zostanie omówiony w dalszej części.

Rodzina technologii PLC wąskopasmowych ma się nieporównywalnie lepiej. Odpowiednią niszę rynkową zajmują od dawna firmy oferujące systemy sterowania i automatykę dla domu - np. Echelon czy X10. W ich ofercie przeważają sterowniki oświetlenia, urządzenia kontrolujące sprzęt gospodarstwa domowego, monitorujące, systemy antywłamaniowe i wiele innych. Schneider Electric i Thomson Multimedia oferują telefonię domową i system multimedialny dla domu.

X10 - automatyka domowa

Technologia X10 w swojej najprostszej formie jest znana od 1978 r. Transmisja danych cyfrowych przewodami mieszkaniowego zasilania elektrycznego odbywa się przy użyciu modulacji amplitudowej. Adresy urządzeń, polecenia i dane przesyła się w specjalnych ramkach, emitowanych po detekcji przejścia napięcia przemiennego przez zero. Dzisiaj protokół X10 umożliwia też komunikowanie się z domowymi urządzeniami sterującymi za pośrednictwem komputera osobistego i urządzeń RF/IR.

Protokół X10 umożliwia efektywne sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem, wentylacją, klimatyzacją, zabezpieczeniami, urządzeniami RTV itp. bez konieczności instalowania dodatkowego okablowania. Dlatego bardzo szybko stał się w USA standardem de facto. Jest też stosowany na wszystkich pozostałych kontynentach. Rozróżnia się trzy rodzaje urządzeń X10: nadawcze, odbiorcze i dwukierunkowe. Jeśli domowa instalacja elektryczna jest jednofazowa, to nie ma znaczenia, czy urządzenie funkcjonuje w Polsce (50 Hz, okres 20 ms) czy też w USA (60 Hz, okres 16,666 ms) - transmisja bitu trwa dużo krócej niż połówka sinusoidy. Podczas rozszerzania protokołu X10 na trójfazowe instalacje elektroenergetyczne musiał zostać uwzględniony fakt, że w połowie sinusoidy (w USA o częstotliwości 60 Hz) występują trzy przejścia przez zero.

CEBus firmy Intellon

Intellon oferuje m.in. produkty oparte na standardzie CEBus, który dobrze sprawdza się w systemach kontrolnych sieci domowych. Produkty składają się zazwyczaj z mikrokontrolera i układu nadawczo-odbiorczego. Mikrokontroler jest obciążony wykonywaniem protokołu, a układ nadawczo-odbiorczy implementuje technologię rozproszonego widma. CEBus jest otwartym standardem, który zapewnia specyfikacje oddzielnej warstwy fizycznej dla komunikacji liniami elektroenergetycznymi, światłowodami, skrętkami, kablami współosiowymi, podczerwienią i RF.