Kilka lat temu jednym z głównych problemów rozwoju systemów informacji przestrzennej były kwestie udostępniania sobie wzajemnie danych przez instytucje administracji publicznej różnego szczebla. Sprawę utrudniały niejednoznaczne przepisy, interpretowane różnie przez różne urzędy, ochrona monopolu na dane przestrzenne przez ośrodki geodezyjne, brak zgody na włączanie zasobów informacji przestrzennej jednego urzędu do systemów informatycznych drugiego.

Rozproszenie danych przestrzennych uniemożliwiało podejmowanie decyzji, np. w sprawach inwestycji, ochrony środowiska czy bezpieczeństwa publicznego, z uwzględnieniem wszystkich związanych z tymi obszarami uwarunkowań. Utrudniony był też dostęp do geoinformacji przedsiębiorstwom i obywatelom.

Dla wspólnego dobra

Potrzeba integracji i otwartości zasobów danych przestrzennych stale rośnie, a jej realizacja staje się coraz trudniejsza. W ostatnich latach bowiem wraz z rozwojem technologii informatycznych, zwłaszcza Internetu, nastąpił znaczny wzrost ilości danych przestrzennych oraz użytkowników produkujących, utrzymujących i wykorzystujących te dane. Sytuację ma poprawić uchwalona przez Parlament Europejski dyrektywa INSPIRE, ustanawiająca Infrastrukturę Informacji Przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej, która weszła w życie w 2007 r.

Zgodnie z dyrektywą INSPIRE dane przestrzenne powinny być pozyskiwane tylko raz i zaprojektowane tak, żeby możliwe było ich łączenie i wspólne korzystanie z nich przez wielu użytkowników i wiele aplikacji. Dyrektywa ma też znieść powszechną dotąd praktykę, zgodnie z którą instytucje i urzędy pozyskiwały dane tylko na swoje potrzeby i nie udostępniały ich innym. Dyrektywa mówi wprost, że informacja zgromadzona na danym poziomie zarządzania powinna być dostępna i możliwa do wykorzystania przez inne instytucje na wszystkich szczeblach administracji publicznej. Powinna być też zapewniona możliwość łatwego wyszukiwania informacji o tym, jakie dane są dostępne i na jakich warunkach, a także możliwość oceny przydatności tych danych. Dyrektywa wymaga też od państw członkowskich utworzenia i obsługi sieci obejmującej: usługi wyszukiwania zbiorów danych przestrzennych na podstawie metadanych, usługi przeglądania zbiorów danych przestrzennych i metadanych, usługi pobierania kopii zbiorów danych przestrzennych oraz dostęp bezpośredni, usługi przekształcania danych w celu osiągnięcia interoperacyjności i usługi umożliwiające uruchamianie usług danych przestrzennych.

W Polsce za dyrektywą unijną poszły konkretne działania polskich organów administracji publicznej w celu wdrożenia założeń tej dyrektywy w życie. Efekty tych działań oceniane są pozytywnie w skali europejskiej. Pierwszym krokiem było stworzenie polskich ram prawnych do realizacji założeń dyrektywy, czyli ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej, która weszła w życie w czerwcu 2010 r. Jednym z elementów wdrażania wspomnianych założeń są też projekty "Geoportal" i "Geoportal2", w których rezultacie powstał i jest rozwijany geoportal krajowy, integrujący dane przestrzenne pozyskiwane od różnych organów administracji publicznej i instytucji oraz świadczący na bazie tych danych geousługi.