Oszołomieni Internetem

Różne uzależnienia technologiczne - np. ekstensjonalny kontakt z komputerem, zwykle ukrywany przed otoczeniem i realizowany po kryjomu - bywają starannie zakamuflowane wiarygodną przykrywką pracy zawodowej, uczenia się i studiowania lub też uprawiane pod postacią niewinnej rozrywki, w której nie może być nic niewłaściwego. Pojawia się jednak u osób uzależnionych niepokojące zjawisko utraty orientacji w czasie, a w konsekwencji niemożność oderwania się od realizowanej aktywności i drastyczne, "tunelowe" zawężenie pola zainteresowań.

Różne uzależnienia technologiczne - np. ekstensjonalny kontakt z komputerem, zwykle ukrywany przed otoczeniem i realizowany po kryjomu - bywają starannie zakamuflowane wiarygodną przykrywką pracy zawodowej, uczenia się i studiowania lub też uprawiane pod postacią niewinnej rozrywki, w której nie może być nic niewłaściwego. Pojawia się jednak u osób uzależnionych niepokojące zjawisko utraty orientacji w czasie, a w konsekwencji niemożność oderwania się od realizowanej aktywności i drastyczne, "tunelowe" zawężenie pola zainteresowań.

U osób uzależnionych - w skrajnych przypadkach - uniemożliwienie ponownego kontaktu ze źródłem uzależnienia (także dostępu do sieci) powoduje typowy, krócej czy dłużej utrzymujący się "syndrom odstawienia", abstynencji, niekiedy o dramatycznym przebiegu. Lista ewentualnych objawów jest długa i przypomina niekiedy objawy o charakterze nerwicowym: lęki, stany depresyjne, włącznie z myślami i próbami samobójczymi, tzw. dyskomfort psychosomatyczny, zaburzenia trawienne, np. zanik łaknienia, poczucie zmęczenia, wyczerpania, osłabienie, bóle i zawroty głowy, bóle mięśni i stawów, nudności, pocenie się, zaburzenia widzenia, także błyski, miganie, zaburzenie pola widzenia i/lub zaburzenie oceny odległości. Pojawia się też niekiedy bezsenność w nocy z następczą sennością w ciągu dnia, wreszcie lęk przed zaśnięciem, spowodowany męczącymi koszmarami nocnymi lub rozmaitymi sensacjami pojawiającymi się w stanie półsnu.

W sferze funkcjonowania intelektualnego pojawia się tu niekiedy ograniczenie lub utrata zdolności logicznego myślenia, rwanie lub gonitwa myśli, poczucie chaosu i zagubienia, ale także myśli natrętne, obsesyjne, dziwaczne, nie kontrolowane zachowania (także mimika), skomplikowane i stąd też trudne do zdiagnozowania zaburzenia percepcji, płynność uwagi, całkowita lub częściowa blokada pamięci - na poziomie wczytywania, przechowywania i dostępu do informacji.

Syndrom w skrajnych przypadkach może prowadzić do różnych, nietypowych reakcji, aż do poważnych zaburzeń psychicznych, np. psychoz, depersonalizacji lub/i przypadków neurologicznych - epizodów epileptycznych o rozmaitym nasileniu, głębokości i dynamice.

W tzw. syndromie abstynencji w sferze psychicznej jawić się może stan pobudzenia, napięcia, niepokoju, panicznego lęku, ale także euforii, poczucia lekkości, a nawet iluzji całkowitego uwolnienia się od ciężaru własnego ciała, latania czy lewitacji. Często, oprócz utraty poczucia czasu i orientacji w przestrzeni, pojawia się przymglenie świadomości, a także zjawisko znane jako Zmienione Stany Świadomości (ASC), zwykle bardzo atrakcyjne, choć niekiedy dramatyczne w klimacie emocjonalnym.

Mogą także, szczególnie u zagrożonych dzieci i młodzieży, pojawić się przejściowe lub trwałe zaburzenia osobowościowe, swoiste zatrzymanie w rozwoju czy objawy charakteropatii o rozmaitym nasileniu. Często mamy tu do czynienia z tak masywnym blokiem objawów współtowarzyszących, że oczywista jest niemożność kontynuowania nauki, pracy czy życia rodzinnego i towarzyskiego.

W populacji zagrożonej ok. 70% to dzieci i młodzież, choć zjawisko nie ogranicza się do tej tylko grupy wiekowej, przy czym większość poszkodowanych cierpi też na syndrom MBD - (Mikrodysfunkcji Centralnego Układu Nerwowego).

Strach z ekranu

Mówi się także o licznych - masowych i ciągle narastających - przypadkach uzależnień ekranowych u dzieci w wieku przedszkolnym, doskonale sobie radzących ze sprzętem i podstawowym oprogramowaniem. Zagrożenie to staje się poważnym wyzwaniem dla rodziców i terapeutów ze względu na zjawisko obniżania się wieku komputerowego, dzieci bowiem szybko i skutecznie się uczą. Pozostawione same sobie - bez odpowiedniego nadzoru - personifikują komputer, postrzegając go jako żywą istotę, która ma tę przewagę nad żywymi opiekunami, że nie limituje im czasu i uwagi. Szczególnie formy pracy interaktywnej czy pracy w sieci dają poczucie kontaktu i często mają charakter zastępczy w obliczu niewydolnej rodziny, gdzie zapracowani rodzice nie dostarczają dość rodzinnego ciepła, a rówieśnicy "nie dorośli do poważnych spraw"...

W innych grupach wiekowych i zawodowych motywacje są w zasadzie analogiczne, zmieniają się jedynie realia i możliwości kontroli oraz ewentualnej ingerencji z zewnątrz. Generalnie - niezależnie od rodzaju i specyfiki uzależnienia - mamy do czynienia z rosnącą grupą poszkodowanych, lawinowo narastającą wraz z ułatwieniem dostępu do sieci.

Warto także zwrócić uwagę na fakt, że swoiste mody internautów - np. ogromna liczba skrótów i symboli, nowych pojęć, służących do wykonywania koniecznych poleceń, hermetyczny slang czy żargon, niekiedy dowcipny, żartobliwy, stanowi dla użytkownika mniej oswojonego z siecią duże obciążenie zarówno intelektualne, jak i psychologiczne. "Wejście" w sieć wymaga bowiem swobody w posługiwaniu się specyficznym dla internetowej subkultury językiem i poczuciem humoru, co dla wielu może powodować, przeciągającą się w czasie, silnie stresującą sytuację.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200