Pytanie: Czy pracodawca może żądać od pracownika podpisania umowy o odpowiedzialności finansowej do wysokości majątku pracownika?

Odpowiedź: Pracodawca może zawierać z pracownikami umowy o odpowiedzialności za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się. Mówi o tym art. 124 kodeksu pracy.

Art. 124. § 1. Pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:

1. pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności

2. narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,

§ 2. Pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż wymienione w § 1, powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.

§ 3. Od odpowiedzialności określonej w § 1 i 2 pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.

Umowa ta powinna być zawarta na piśmie, jednak niezawarcie jej na piśmie nie powoduje nieważności tej umowy. Strony mogą już przy zawieraniu umowy o pracę ustalić, że pracownik będzie zatrudniony na stanowisku połączonym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, ale nie ma przeszkód, aby umowę o odpowiedzialności materialnej zawrzeć później, już w czasie trwania stosunku pracy. Wymaga to bądź zmiany treści umowy o pracę, bądź zawarcia umowy dodatkowej.

Prawidłowe powierzenie mienia, w razie powstania szkody w tym mieniu, stanowi podstawę odpowiedzialności materialnej pracownika i to w pełnej wysokości, a nie tylko do wysokości majątku pracownika. Uwolnić się od tej odpowiedzialności pracownik może wtedy, gdy wykaże, że szkoda powstała z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności. Do tych przyczyn należy m.in. brak możliwości należytego zabezpieczenia mienia, mimo sygnałów ze strony pracownika.

Wyrok Sądu Najwyższego z 27.05.1999 (I PKN 73/99, OSNAP 2000/18/680)

Ujawnienie niedoboru kasowego, w sytuacji gdy pracodawca zapewnił warunki zabezpieczenia powierzonych pieniędzy, łączy się z domniemaniem zawinionego wyrządzenia szkody przez pracownika materialnie odpowiedzialnego (art. 124 § 1 pkt 1 KP).

<hr size=1 noshade>Na pytania odpowiada Jarosław Ładny, prawnik Kancelarii Prawniczej "Winiarscy" s.c.

Informacje zawarte w odpowiedzi nie są opinią prawną w rozumieniu Ustawy o radcach prawnych i Prawa o adwokaturze.