W marcu br. pisaliśmy o systemie Szogun (System Zarządzania i Obsługi Gminnych Urzędów, produkt Unidatax - patrz CW nr 14 z br.), wdrażanym w urzędzie gminnym warszawskiej dzielnicy Mokotów. Właśnie tam zetknąłem się praktycznym zastosowaniem pakietu Uniplex, co, przyznaję całkiem szczerze, zmieniło dość znacznie moje wyobrażenie o tym programie.

Od czasu zainstalowania w naszej redakcji sieci SCO Unix korzystamy dość często z usług Uniplexa - w gonitwie codziennych zajęć sprowadzało się to do wzajemnego przesyłania listów przy użyciu uniplexowej poczty elektronicznej czy też do przesyłania na zewnątrz faxów, redagowanych uniplexowym edytorem.

Tymczasem jest to pakiet, który, jak się dowiedziałem w firmie Bonair Ltd (Warszawa, tel. 625 38 44), wspomaga np. pracę całego Urzędu Miejskiego w Zabrzu - i to jako podstawowe narzędzie do tworzenia wielu aplikacji. Podobny proces rozpoczął się także na Mokotowie - przy wykorzystaniu Uniplexa tworzone są aplikacje i ewidencje, które dzielnie uzupełniają oraclowego Szoguna.

Aby oddać Uniplexowi to, co się mu należy, udałem się po informacje do samego źródła - do firmy Bonair Ltd, która na zlecenie Unilotu - głównego wykonawcy komputeryzacji Mokotowa - zainstalowała pakiet Uniplex w Urzędzie Dzielnicy-Gminy Mokotów. Tu właśnie dowiedziałem się, że pakiet Uniplex sprawdza się zarówno w niewielkich, kilkunastoosobowych firmach jak i w dużych, wielozakładowych organizacjach.

Moduły Uniplexa, Uniplex po polsku

W ofercie firmy Bonair Ltd - jak poinformował mnie pracownik tej firmy, pan Marek Królikowski - znajduje się system automatyzacji pracy biurowej Uniplex. Składa się on z następujących (patrz załączony rysunek) modułów:

**Uniplex II Plus - podstawowa część zintegrowanego systemu, w skład której wchodzą m.in.: procesor tekstu, arkusz kalkulacyjny z obsługą prezentacji graficznych, relacyjna baza danych (odpowiada bazie Informix 2.0), szkicownik, kalkulator oraz, co warto podkreślić - projektant ekranów i menu, który pozwala na customizację systemu. Ta ważna cecha systemu Uniplex może być użyta przez administratora systemu w ten sposób, że każdy z użytkowników systemu ma na ekranie tylko te funkcje, do których przydzielono mu dostęp. Ma to szczególne znaczenie, gdy za pośrednictwem sieci połączonych jest wielu użytkowników systemu Uniplex, a każdy z nich ma ściśle określone zadania do wykonania (np. napisanie i wysłanie tekstu lub uaktualnienie arkusza).

**Zaawansowany System Biurowy Uniplex - poczta elektroniczna, agendy, generator raportów i formularzy oraz planistę czasu pracy z takimi funkcjami, jak lista spraw do załatwienia, notes, kalendarz i karty indeksowe. Ze względu na obecność poczty elektronicznej jest to jeden z ważniejszych modułów Uniplex.

**Uniplex DataLink - umożliwia wymianę informacji pomiędzy oprogramowaniem Uniplex a zewnętrznymi, relacyjnymi bazami danych, takimi jak Oracle, Informix, Ingres. Pozwala on, przez utworzenie interfejsu, na korzystanie z danych zawartych w bazie czy to na zasadzie formularzy (opracowane na zamówienie aplikacje), czy też na zasadzie języka zapytań.

**Zaawansowany System Graficzny Uniplex - zawiera edytor graficzny, moduł grafiki prezentacyjnej współpracuje z liczbowymi danymi w bazie lub arkuszu.

**Uniplex Windows - zapewnia graficzny interfejs dla całego oprogramowania Uniplex.

**Uniplex DOS - integruje komputery osobiste ze środowiskiem Unix. Przydatne np. dla menedżerów, posługujących się komputerami przenośnymi, notebookami.

Na rynku polskim dostępna jest od kwietnia 1992 r. polska wersja Uniplex v.7 (polskie litery, dokumentacja i komunikaty, drivery do większości spotykanych na ryku polskim drukarek). Na nasz język przetłumaczono trzy moduły systemu - Uniplex II Plus, Zaawansowany System Biurowy oraz Uniplex DataLink. Są to najczęściej wykorzystywane moduły systemu. Pierwsze dwa wymienione moduły stanowią ok. 90% sprzedanych przez Bonair systemów Uniplex. Pozostałe 10 % tworzą prawie w całości systemy składające się z trzech modułów - do wymienionych dwóch dochodzi jeszcze moduł DataLink. W Polsce z systemu Uniplex korzysta już kilkaset przedsiębiorstw i urzędów. Tylko firma Bonair (a jest ona jednym z kilku krajowych dystrybutorów Uniplex) sprzedała ok. 200 licencji.

W ostatnim czasie dzięki umowie podpisanej między Bonair a firmą Omniplex (twórcą emulatora terminali graficznych na PC) pojawiła się możliwość sprzedaży modułu Zaawansowanego Systemu Graficznego. Pozwoli to na korzystanie z ogromnych możliwości graficznych Uniplexa - w tym także z bibliotek kolorowych clip-artów - za cenę emulatora, który kosztuje o wiele mniej niż kosztowne terminale graficzne.

Po zastosowaniu modułu Uniplex Windows możliwa jest praca w środowisku protokołu X11 (niezbędne tu jest środowisko graficzne np. SCO Open Detstop 3.0). Przy "okienkowej" pracy X-terminala dostępne są już diakrytyczne znaki polskie, opracowane (we wspołpracy z Bonair Ltd) przez firmę Uninetix.

Uniplex to więcej niż to, co każdy widzi

Dzięki narzędziom (m.in. projektant ekranu i menu, własny wewnętrzny język programowania), które wchodzą w skład systemu Uniplex można tworzyć środowisko pracy dla poszczególnych grup użytkowników. Środowisko takie składać się może ze zintegrowanych z desktopem aplikacji, napisanych np. w języku Informix czy też języku wewnętrznym Uniplex. Integracja w tym przypadku polega na tym, że aplikacje te są widziane przez użytkownika jako jedna z pozycji dostępnego dla niego menu.

Dla każdej z grup, np. urzędników zatrudnionych w Referacie Spraw Różnych Pewnego Urzędu, można tworzyć oddzielny podsystem menu, obejmujący wskazane aplikacje zewnętrzne i wewnętrzne (jest to zajęcie dla administratora systemu). Aplikacje wewnętrzne to te, które wchodzą w skład pakietu Uniplex (np. edytor, arkusz kalkulacyjny, terminarz), zaś aplikacje zewnętrzne to np. dodatkowe procesory tekstu, programy obsługi baz danych czy programy komunikacyjne. Dzięki temu każdy z użytkowników nie gubi się w całym menu i korzysta tylko z tych jego funkcji, które są potrzebne na jego stanowisku pracy. Oczywiście każde z menu zdefiniowanych przez administratora systemu można redefiniować. Taki styl działania zwiększa efektywność pracy instytucji, w której wykorzystywany jest system Uniplex.

Sztandarowym przykładem zastosowania Uniplex jest system obsługi pracy biurowej, jaki został utworzony w Urzędzie Miejskim w Zabrzu. Dzięki zastosowaniu strategii tworzenia środowiska pracy dla grup użytkowników powstał zintegrowany, komputerowy system obsługi urzędu miejskiego. Zbudowano cały szereg aplikacji w zakresie baz danych (rejestry, dane spisowe, spisy, ewidencje itp.) oraz arkusza kalkulacyjnego (np. rozliczenia wydatków budżetowych w rozbiciu na różne cele).

Przykłady opracowanych aplikacji to m.in.:

- ewidencja działalności gospodarczej na terenie gminy

- ewidencja dzierżawców gruntów rolnych

- ewidencja wieczystych użytkowników

- opis nieruchomości

- spis zabytków

- rejestr pozwoleń na budowę.

Czołowy twórca systemu, mgr inż. S. Śliwiński, podkreśla w opracowaniu nt. komputeryzacji Urzędu Miejskiego w Zabrzu, że "przedstawiony (...) sposób komputeryzacji urzędu, oparty o zintegrowany pakiet Uniplex, pracujący w sieci Unixowej różni się od ciągle stosowanych jeszcze w kraju technik, polegających na zakupie pojedynczych programów i komputerów z nimi związanych, oddzielnie dla każdego zagadnienia i wzajemnie ze sobą nie powiązanych.

My proponujemy inne, nowoczesne rozwiązanie, oparte na pełnej integracji tak sprzętowej (jednolita sieć), jak i programowej (generowanie potrzebnych aplikacji wzajemnie ze sobą współdziałających), w którym zgodnie z potrzebami można rozbudowywać system o kolejne stanowiska, jak i dokonywać zmian... bez naruszania wzajemnych powiązań".

Nic dodać, nic ująć - warto tylko nadmienić, że inż. S Śliwiński jest pracownikiem Urzędu Miejskiego w Zabrzu. Cała instalacja Uniplex w Urzędzie Miejskim w Zabrzu obejmuje swym zasięgiem 48 użytkowników, przy czym w bliskich planach urzędu jest jej rozszerzenie.

System z Zabrza "promieniuje" swym przykładem także na inne urzędy. Według informacji pana Marka Królikowskiego, Bonair podpisał już kontrakty (obejmujące dostawę systemu Uniplex) z Urzędami w Rudzie Śląskiej oraz Dąbrowie Górniczej. System Uniplex jest już od pewnego czasu używany także w Gliwicach.

Aby podzielić się z innymi urzędami możliwościami osiągniętymi w Zabrzu, firma Bonair oferuje każdemu urzędowi miejskiemu czy gminnemu w Polsce prezentację "zorientowanego" na administrację systemu Uniplex.

Jedną z większych instalacji systemu Uniplex w kraju jest budowa systemu dla ministerstwa Ochrony Środowiska (Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie oraz kilkanaście inspektoratów w miastach wojewódzkich, z zamierzoną rozbudową na prawie wszystkie miasta wojewódzkie). Lokalne systemy unixowe wyposażone w Uniplex komunikują się między sobą za pomocą modemów. Tam gdzie, jest to możliwe, korzystać się będzie już w najbliższej przyszłości z sieci pakietowej Polpak. Firma Bonair odgrywa w tym przedsięwzięciu rolę czołowego integratora całego systemu. Obok projektu i realizacji całej instalacji przeprowadziła także szkolenie urzędników, którzy w pracy codziennej posługują się tym oprogramowaniem.