Od Kolumba do komputera

Jeśli przyjrzymy się ostatnim pięciu wiekom, dostrzeżemy istotne różnice w motywach międzynarodowych kontaktów zagranicznych, a także różnice w relacjach między gospodarką a systemem politycznym. Możemy ze względu na nie wyróżnić pięć epok: handlu, odkryć, koncesji, narodową oraz globalną.

Jeśli przyjrzymy się ostatnim pięciu wiekom, dostrzeżemy istotne różnice w motywach międzynarodowych kontaktów

zagranicznych, a także różnice w relacjach między gospodarką a systemem politycznym. Możemy ze względu na nie wyróżnić pięć epok: handlu, odkryć, koncesji, narodową oraz globalną.

1. Epoka handlu (1500-1850) obejmuje okres od podróży Kolumba do Ameryki do początków rewolucji przemysłowej.

Motywacją do handlowania z innymi narodami była osobista chęć wzbogacenia się kupca. Kompanie handlowe tej epoki były suwerenne i potężne niczym imperia. Największe z nich bardziej przypominały niezależne państwa niż organizacje gospodarcze. (...)

2. Epoka odkryć (1850-1914) kończy się wraz z wybuchem pierwszej wojny światowej. Celem działalności gospodarczej stało się budowanie imperiów państwowych. Panujący wówczas system polityczny oraz sposób handlowania określić można jako kolonialny - państwa uprzemysłowione czerpały niezbędne do produkcji surowce z krajów kontrolowanych gospodarczo i politycznie przez własne korporacje.

3. Epoka koncesji (1914-1945). System polityczny opierał się na przyzwoleniach, a działalność gospodarcza objęta była protekcjonizmem. Państwa słabsze gospodarczo otwierały się dla zagranicznych inwestorów, uwzględniając w swych kalkulacjach nie tylko racje wąsko ekonomiczne, ale także społeczne, jak np. odpowiedzialność za opiekę społeczną nad pracownikami i podnoszenie kwalifikacji. Po wielkim kryzysie lat 30. kraje uprzemysłowione nie mogły już w tym samym zakresie, co kiedyś, zapewniać filiom zagranicznym wykształconej siły roboczej, przedsiębiorstwa musiały więc bardziej oprzeć się na miejscowym pesonelu.

4. Epoka narodowa obejmuje dwa okresy: lata 1945-1969 i lata 70. (...) Motywacją do prowadzenia interesów w tym okresie było przede wszystkim dążenie do rozwoju rynku. Korporacje międzynarodowe zetknęły się z rosnącym racjonalizmem i regionalizmem. Wzrost świadomości narodowej doprowadził do wyzwolenia wielu krajów będących dotychczas koloniami wielkich mocarstw. W okresie od końca II wojny światowej do końca lat 60. obserwowaliśmy ekspansję przemysłu amerykańskiego. (...) Pod względem tempa wzrostu inwestycji przodowała jednak Japonia. W latach 70. przyjęła ona pozycję międzynarodowego lidera. (...)

5. Epoka globalna (od 1970 r.) "zachodzi" na ekokę narodową. Przedsiębiorstwa zaczęły przedefiniowywać swoje docelowe rynku - z rynku poszczególnych krajów na rynek globalny , cały świat. W latach 80. śladem wielkich ponadnarodowych korporacji poszły organizacje nie zorientowane na zysk: uniwersytety, związki zawodowe, związki pracodawców. Także one zaczęły określać zasięg swojego działania jako globalny.

Fragment książki "Zarządzanie. Teoria i praktyka" pod redakcją Andrzeja K. Koźmińskiego i Włodzimierza

Piotrowskiego.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200