Nowa wersja systemu operacyjnego MS DOS zawiera wiele poleceń, które zachowując poprzednią nazwę, mają więcej możliwości, nieco inne opcje lub są przystosowane do nowych właściwości systemu. W tym odcinku zajmiemy się jedynie nowymi poleceniami MS DOS 6.0.

Ulepszony Help

W wersji MS DOS 5.0 skrótowe informacje o każdym poleceniu można otrzymać wywołując je z opcją /?. W nowej wersji ta możliwość została zachowana, ale jednocześnie pojawił się samodzielny program HELP, operujący na bazie o całkowitej pojemności około 1 MB, zawierającej pełną składnię poleceń systemu, przykłady ich użycia i uwagi praktyczne na temat ich stosowania. Większość tej informacji jest zgromadzona w pliku HELP.HLP, ale niektóre z programów mają własne pliki pomocy. Informację na temat dowolnego polecenia otrzymuje się pisząc:

HELP NazwaPolecenia

Tak więc, aby dowiedzieć się czegoś o DELTREE, wywołujemy polecenie

HELP deltree

Program HELP, wywołany bez żadnych parametrów, podaje wykaz wszystkich dostępnych poleceń i pozwala przejść do nich przez wybranie na ekranie za pomocą klawiszy ruchu kursora lub przez kliknięcie przyciskiem myszy.

Polecenie DELTREE

Służy do usuwania z dysku całych katalogów, łącznie z zawartymi w nich plikami i podkatalogami. Polecenie to jest naprawdę potrzebne jedynie zaawansowanym użytkownikom komputerów i jest wyjątkowo niebezpieczne w ręku użytkownika początkującego.

Wywołuje się je z nazwą katalogu do usunięcia, np.

DELTREE c:\tmp

Wprawdzie użytkownik jest pytany czy należy usunąć wskazany katalog i wszystkie inne w nim zawarte, ale jest to pytanie zadawane tylko jeden raz. (Delete directory "tmp" and all its subdirectories? [yn]). Dodatkowa opcja /Y nie daje nawet tej namiastki informacji o usuwanych katalogach. Stanowczo doradzam przeniesienie tego polecenia poza ścieżkę dostępu, jeśli do naszego komputera ma dostęp początkujący użytkownik.

Polecenie MOVE

Służy do przenoszenia plików z katalogu źródłowego do katalogu przeznaczenia i usunięcia plików z katalogu źródłowego. Wywołane jak poniżej

MOVE komp.txt,wind.ml c:\tmp

spowoduje przeniesienie wskazanych plików z katalogu bieżącego do katalogu c:\tmp. Pozornie może wydawać się, że ten sam wynik osiągniemy korzystając z poleceń:

COPY komp.txt c:\tmp

DEL wind.ml c:\tmp

Kryją się w tym jednak pewne pułapki. Jeżeli w poleceniu MOVE podamy nie istniejącą nazwę katalogu, to zostanie utworzony plik o podanej nazwie przy przenoszeniu pojedynczego pliku. Jeżeli jednak zechcemy przenieść tak kilka plików (lub podamy nazwy zawierające znaki grupowe * i ?), to otrzymamy komunikat, że program nie może przenieść kilku plików do jednego. Natomiast wywołanie poleceń COPY i MOVE spowoduje przeniesienie wszystkich plików do jednego pliku o podanej nazwie nieistniejącego katalogu. Nastąpi przy tym przepisywanie tego samego pliku przez kolejno kopiowane pliki lub zostanie utworzony plik, będący sumą wszystkich plików (jeżeli użyliśmy znaków grupowych w ich nazwie). Tak więc w razie pomyłki w wywołaniu COPY i DEL nie odzyskamy już w żaden sposób plików usuniętych. Takie niebezpieczeństwo nie zachodzi z poleceniem MOVE. Bardzo wygodne i przydatne polecenie!

Za pomocą polecenia MOVE można także w czasie przenoszenia nadać plikom nową nazwę. Tak samo można zmienić nazwę katalogu. Wystarczy w tym celu wywołać polecenie MOVE następująco:

MOVE DawnaNazwaKatalogu NowaNazwaKatalogu

Informacje o systemie program MSD

W wersji Windows 3.1 pojawił się program MSD do zbierania informacji o komputerze. Służy on głównie programowi instalacyjnemu Windows do określenia konfiguracji komputera. Pozwala on na odciążenie początkującego użytkownika komputera od konieczności podejmowania decyzji, jakie elementy składowe ma jego komputer. Wprawdzie pewne decyzje i tak musi podejmować, ale na ogół MSD określa konfigurację dostatecznie dokładnie. Oczywiście program ten pozostaje na dysku i można się nim posłużyć (z DOS-u, nie z Windows). W MS DOS-ie 6.0 załączono ten program, może w mocno rozszerzonej wersji, mimo że teraz nie musi już przekazywać informacji do programu instalacyjnego Windows.

Program MSD pokazuje na przykład umiejscowienie w pamięci różnych sterowników (np. DISPLAY.SYS, SMARTDRV.EXE), programów rezydentnych, pokazuje wolne miejsca w pamięci do 1 MB itp. Bardzo pożyteczny dla każdego, kto chce dokładniej poznać swój komputer.

Optymalizacja wykorzystania pamięci program MEMMAKER

W wielu handlowo dostępnych programach do zarządzania pamięcią rozszerzoną i stronicowaną (EMS) zawarte były programy pokazujące rozmieszczenie programów rezydentnych i sterowników w pamięci (np. Manifest z zestawu QEMM-386 firmy Quarterdeck) i programy do optymalizacji ich rozmieszczenia (np. Optimize tej samej firmy). Nareszcie w systemie MS DOS pojawił się program MEMMAKER, spełniający tę samą funkcję. Działanie jego jest zresztą podobne: przestawia on sterowniki i programy rezydentne w pamięci tak, aby uzyskać największą dostępną pamięć dla DOS-u. Program działa jedynie na komputerach z procesorem 386SX lub lepszym, gdyż tylko w takim przypadku możliwe jest wykorzystanie górnych obszarów pamięci (UMB), uzyskiwanych przez wywołanie sterowników

HIMEM.SYS i EMM386.EXE.

Po wywołaniu MEMMAKER, instaluje i konfiguruje sterownik pamięci stronicowanej EMM386.EXE, o znacznie większych możliwościach niż w wersji DOS 5. Program do optymalizacji rozmiaru pamięci MEMMAKER jest potrzebny jedynie tym, którzy korzystają z programów wymagających dużej pamięci DOS do poprawnego działania. Optymalizuje on bowiem rozmieszczenie w obszarze pamięci HMA i w blokach pamięci UMB programów rozszerzających możliwości systemu, rezydentnych, sterowników urządzeń, programów sieciowych, itp. Optymalizacja polega na takim dobraniu kolejności ładowania tych programów z pliku CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT, aby uzyskać jak największy rozmiar pamięci konwencjonalnej. Ta optymalizacja nie zwiększa, wręcz przeciwnie zmniejsza rozmiar pamięci rozszerzonej, dostępnej dla Windows. Obszary HMA i bloki UMB są bowiem przydzielane z ogólnej puli pamięci rozszerzonej, optymalnie wykorzystywanej przez Windows. Jeżeli więc przewidujemy korzystanie jedynie z Windows, to nie jest konieczne wykonywanie optymalizacji. Wystarczy pozwolić programowi instalacyjnemu MS DOS 6.0 poradzić sobie samodzielnie z problemami przydziału pamięci.

Program MEMMAKER w trakcie optymalizacji zmienia zawartość DOS-owych plików CONFIG.SYS, AUTOEXEC.BAT i Windowsowego SYSTEM.INI z katalogu Windows.