Przyjrzyjmy się stylowi autokratycznemu, gdzie w strukturze grupy najważniejszy jest lider. Kierownik autokratyczny dąży do tego, by samodzielnie podejmować decyzje za grupę jako całość i poszczególnych jej członków. Stosuje przy tym częściej kary niż nagrody, czasami bez wyjaśniania motywów. Często sam nie bierze udziału w pracach grupy, sprowadzając kontakt z nią tylko do kontroli. Jego decyzje nie podlegają dyskusji, nie zasięga też opinii na temat sposobów wykonania zadania.

Często menedżerowie zarządzający zespołami muszą być przede wszystkim silnymi przywódcami. Dzięki sprawnemu przywództwu zbiór osób zamienia się w zgrany, poddany wspólnym celom zespół. Silne, autorytarne przywództwo jest szczególnie istotne w momentach kryzysu, ponieważ wtedy nie ma czasu na wertowanie podręczników, długotrwałe zastanawianie się "co zrobić?", a decyzje trzeba podejmować natychmiast i bez oglądania się na cudze doświadczenia czy obiektywne analizy. Aby należycie spełniać swoją rolę, kierownik projektu powinien być punktem odniesienia dla pozostałych członków zespołu, człowiekiem, który umie stanąć z boku wydarzeń i spojrzeć w przyszłość.

Jednak takiemu liderowi będzie bardzo trudno prowadzić projekty w zespole, który jest grupą indywidualistów o silnej osobowości. Projekt narażony jest na duże ryzyko konfliktów, sabotowanie realizacji celów przez zespół i w efekcie - poważne problemy z realizacją.

Styl liberalny i demokratyczny

Zupełne przeciwieństwo stylu autokratycznego to styl liberalny, charakteryzujący się biernością lidera w stosunku do poczynań grupy, co jest w gruncie rzeczy zaprzeczeniem kierowania. Poza komentowaniem zachowań swoich podwładnych i celów przez nich osiąganych, lider liberalny na ogół nie korzysta ani z nagród, ani z kar. W większości przypadków styl ten bywa mało efektywny, ale w niektórych instytucjach może się sprawdzać, a lider z tym stylem kierowania może być uważany w organizacji za idealnego kierownika projektu.

Znacznie lepsze recenzje psychologów zbiera styl demokratyczny, w którym lider liczy się z sugestiami członków grupy, zwłaszcza na etapie doboru najlepszych środków do realizacji celów. Lider ten pozostawia sporą część decyzji grupie i wykorzystuje zarówno nagrody, jak i kary do motywowania zespołu. Z drugiej strony, kierowane demokratycznie zespoły mogą narzekać na ciągnące się w nieskończoność spotkania projektowe, na których pod osąd grupy poddawane są wszelkie istotne i mniej istotne szczegóły.

Lider autokratyczny, który doskonale dawał sobie radę w poprzednich organizacjach, będzie miał trudne zadanie w środowisku, w którym preferowany jest model liberalnego lub demokratycznego przywództwa. I odwrotnie: lider ze stylem liberalnym ma niskie szanse na powodzenie w organizacjach z preferowanym stylem autokratycznym lub nawet demokratycznym. Niezgodność tę trudno czasami wychwycić w momencie podejmowania decyzji o wyborze osoby i decyzji kierownika projektu o przyjęciu wyzwania.

Różnym aspektom zarządzania projektami poświęcona będzie II Konferencja Computerworld "Zarządzanie projektami IT" (Warszawa, 23-24 marca br.). Więcej informacji o programie na stronie:http://konferencje.computerworld.pl/konferencje/zarzadzanie2010/zagadnienia.html .