Narzędzia do wyszukiwania i tworzenia połączeń Wi-Fi funkcjonują od pierwszych dni istnienia standardu 802.11. Większość z tych aplikacji wywodzi się z oprogramowania hakerskiego (w tym m.in.: AirCrack, WEPCrack, AirSnort, CoWPatty czy AirSnart), służącego do przełamywania zabezpieczeń. Pierwotnie stosowano je do łamania podstawowej słabości Wi-Fi - mechanizmu zabezpieczenia połączeń WEP. Dzisiejsze narzędzia mają najczęściej przyjazny interfejs użytkownika, pomagając w ustanawianiu praktycznie każdego połączenia bezprzewodowego LAN.

Obecnie rozwijane komercyjne oraz darmowe narzędzia przyłączania i wyszukiwania oferują szeroki zakres funkcjonalności: od prostych rozwiązań (np. Microsoft Zero Configuration) po bardzo rozbudowane, wykorzystywane w sieciach dla przedsiębiorstw (PassMark WirelessMon czy Sandy Road Wi-Fi Hooper), które umożliwiają przeprowadzenie pełnej diagnostyki sieci Wi-Fi.

Dobry menedżer połączeń potrafi uzupełnić funkcjonalność scentralizowanej konsoli zarządzania WLAN, umożliwiając przeglądanie parametrów klientów radiowych i sieci, co nie jest dostępne w rozwiązaniach do zarządzania WLAN klasy enterprise. Administrator sieci może połączyć się z klientem (poprzez zdalną kontrolę lub podobny typ połączenia), w celu pobrania informacji zebranych przez menedżera połączeń. Mniejsze organizacje, które nie mają konsoli centralnego zarządzania, mogą wykorzystać jedno z bogatszych w funkcje narzędzi, ułatwiających w większej liczbie przypadków rozwiązywanie problemów.

Proste rozwiązania

Większość użytkowników sieci Wi-Fi spotkała się z narzędziem o nazwie Microsoft Wireless Zero Configuration (WZC), usługą Wireless Auto-Configuration na serwerach Microsoft lub WLAN AutoConfig w systemie Microsoft Vista. Nie każdemu te narzędzia będą odpowiadały, ale każde z nich oferuje najprostsze funkcje wyszukiwania i tworzenia połączeń Wi-Fi.

Niestety WZC udostępnia tylko prostą funkcjonalność - prezentuje listę potencjalnych połączeń do wyboru przez użytkownika oraz możliwość wprowadzenia i zapisania danych dotyczących kluczy szyfrujących. Ponieważ są one bardzo ograniczone, zazwyczaj sugerujemy większości użytkowników korzystanie z menedżera połączeń dostarczonego z kartą Wi-Fi. Takie narzędzia (traktowane przez producentów WLAN jako wyróżniające produkt na tle konkurencji) pozwalają na zdecydowanie szybsze ustanowienie połączenia bezprzewodowego. Najczęściej przekazują także szczegółowe informacje o dostępnych sieciach (często zawierające statystyki wydajności połączeń).

Dobrym przykładem produktu z tej półki jest menedżer połączeń Intel ProSet/Wireless, dostarczany z kartami bezprzewodowymi Intel Pro/Wireless 2915ABG. Oprogramowanie ma przyjazny interfejs użytkownika, umożliwia wyświetlanie listy sieci z podaniem zasięgu i pozwala na tworzenie połączeń. Narzędzie podaje informacje o jakości połączenia, w tym szczegółowe dane i statystyki protokołu 802.11 (także liczbę bajtów przesyłanych przez indywidualne połączenie). Ponadto możemy odczytać poziom siły sygnału odbieranego (RSSI), zdarzenia przełączania, a nawet niskopoziomowe szczegóły protokołu 802.11 - ramki sygnalizacyjne, które są używane do ogłaszania dostępności danej sieci WLAN.

Narzędzie firmy Intel pozwala na szybki dostęp do ustawień panelu kontrolnego oraz niezbędnych informacji o sterowniku karty. Oprogramowanie ma wbudowane narzędzie do rozwiązywania problemów i szczegółowy dziennik zdarzeń. Zapewnia także opcję administracyjnej ochrony nad ustawieniami Wi-Fi za pomocą hasła dostępu. Jeżeli będzie to wymagane, wyłącznie administrator może zmienić te ustawienia. Omawiane funkcjonalności w narzędziach wyszukiwania/przyłączania są zazwyczaj niezbędne przy uzyskiwaniu dostępu do sieci Wi-Fi (włączając w to publiczne miejsca dostępu). Pozwalają rozwiązywać każdy problem z połączeniem, szczególnie w sieciach dla przedsiębiorstw. ProSet/Wireless potraktowaliśmy jako punkt odniesienia (w kategoriach jakości i funkcjonalności) dla pozostałych testowanych narzędzi. Oprogramowanie Intela potwierdziło swoją klasę, tylko WirelessMon i Wi-Fi Hopper uzyskały wyższe oceny w tabeli punktacji.

Wkraczamy głębiej

Jeżeli szukamy dokładniejszych narzędzi, niż te dostarczane standardowo przez dostawców sprzętu bezprzewodowego, warto zainteresować się szeroko dostępnym na rynku oprogramowaniem niezależnych producentów. Aby uzyskać w miarę pełny obraz - do testów dobrano osiem dodatkowych produktów, poza omawianymi wcześniej narzędziami Microsoft i Intel. Wszystkie można pobrać ze strony internetowej. Ocenie poddano: łatwość instalacji i użycia, zakres funkcjonalności oraz dokumentację każdego z nich.

Warto pamiętać, że w ostatnich latach pojawiły się dziesiątki narzędzi Wi-Fi, rozwijanych i umieszczanych na stronach internetowych. Większość z nich stworzono do współpracy z ograniczoną liczbą kart klienckich (rozwój większości zatrzymał się na standardzie 802.11b) i obecnie to oprogramowanie jest przestarzałe. Na potrzeby naszych testów przejrzeliśmy status zmian ocenianych produktów i odrzuciliśmy narzędzia, które nie były aktualizowane w ubiegłym roku. Poza dwoma (bez niespodzianek - byli to liderzy rankingu), wszystkie testowane narzędzia były darmowe lub dostępne za symboliczną opłatą, a niektóre miały pochodzenie open source.

Niezależne narzędzia do wyszukiwania

Poprzez niezależność rozumiemy oprogramowanie, które nie jest ściśle związane z producentem sprzętu. Na szczycie testowanej listy produktów niezależnych znalazł się PassMark WirelessMon, który choć nie jest produktem darmowym, to mimo wszystko jest niedrogi i bardzo wartościowy. Testowana wersja standardowa kosztuje 24 USD (30-dniowa wersja ewaluacyjna jest darmowa), natomiast cena wersji Professional (z funkcją śledzenia GPS, przy wykorzystaniu zewnętrznego modułu, i mapą siły sygnału) wynosi 49 USD.

Po uruchomieniu programu WirelessMon pojawia się tabela podsumowująca, z informacjami typowymi dla menedżera połączeń. Wyróżnionym parametrem są dostępne SSID sieci bezprzewodowych. Prezentowane są także szczegółowe analizy statystyk tworzonych na podstawie typu ramek, rzeczywistej siły sygnału, wykresy przepustowości, statystyki IP oraz wszystko, co jest potrzebne do analizy wydajności i rozwiązywania problemów. Standardowa wersja powinna dostarczać wszystkie funkcjonalności, które będą wymagane przez użytkowników w przedsiębiorstwach. Cena, jaką należy zapłacić za narzędzie, nie jest znaczącą inwestycją dla administratorów szukających szczegółowych informacji o sieci bezprzewodowej. WirelessMon może zainteresować użytkowników, którzy posługiwali się do tej pory prostym menedżerem połączeń, a obecnie potrzebując nowych funkcjonalności - szukają doskonalszego produktu.

Wśród najlepiej ocenianych narzędzi jest oprogramowanie Wi-Fi Hopper, kanadyjskiej firmy Sandy Road. Ta rozbudowana aplikacja aktywnie skanuje sieci Wi-Fi. Pozwala filtrować sieci bezprzewodowe pod kątem: typu 802.11PHY, trybu pracy (infrastruktura lub ad hoc), trybu bezpieczeństwa oraz wykorzystywanego kanału radiowego. Aplikacja ma: użyteczny wykres siły sygnału (pokazujący zmienność parametru w czasie), kompletną listę szczegółów dotyczących urządzenia, informacje IP, liczniki ruchu, obsługuje zewnętrzne adaptery GPS (przyłączane wyłącznie przez port Serial). Dostępny jest szeroki zakres konfiguracji i personalizacji, w formacie HTML. Produkt wymaga rejestracji i opłat (35 USD za użytkownika, obniżone do 18 USD dla studentów). Udostępniona jest 15-dniowa wersja testowa.

Narzędzie Xirrus Tools jest darmowe i implementowane jako Yahoo Widget. Yahoo Widget obsługujący tę aplikację, także jest dostępny jako darmowe oprogramowanie. W celu efektywnego wykorzystania narzędzia potrzebne będzie również zainstalowanie Microsoft Net 2.0. Po uruchomieniu Xirrus Tools Widget pokazuje siłę sygnału na biegunowo skoordynowanej skali, która określa dystans do punktu dostępowego. Ta funkcja jest potencjalnie użyteczna przy fizycznym lokalizowaniu punktów dostępowych, niezależnie od tego, czy klient jest przyłączony do nich czy nie. Dokumentacja dostępna w postaci PDF oraz słownik w zupełności wystarczają, żeby nauczyć się korzystać z Xirrus Tools. Implementacja narzędzia jako Widget - unikalna wśród testowanych produktów - umożliwia realizację dostępności na komputerach Mac (także jako Yahoo Widget) oraz niektórych dystrybucjach systemu Linux.