Linux niejedno ma imię

Oprócz najbardziej znanych dystrybucji Linuxa rozwijanych przez Red Hat i SuSE, na świecie powstało wiele innych interesujących systemów rozwijanych na zasadach open source.

Oprócz najbardziej znanych dystrybucji Linuxa rozwijanych przez Red Hat i SuSE, na świecie powstało wiele innych interesujących systemów rozwijanych na zasadach open source.

Red Hat Linux, SuSE Linux to najbardziej znane linuxowe "marki". Oprócz nich istnieje jednak masa dystrybucji mniej znanych. Część z nich to systemy ogólnego stosowania, część zaś jest rozwijana przez środowiska zainteresowane określoną funkcjonalnością i z natury rzeczy ma charakter niszowy. Jest więc Linux do zastosowań w naukowych obliczeniach równoległych (Scyld), Linux do zastosowań telekomunikacyjnych (Monta Vista, Lightning) dla urządzeń mobilnych (mLinux) itd. W niniejszym artykule ograniczę się jednak do opisania tych, z którymi polski użytkownik ma szansę spotkać się w codziennej praktyce.

Xandros Desktop

W 1989 r., kiedy Corel udostępnił pierwszą wersję swojej dystrybucji, koniec ery dotcomów zbliżał się wielkimi krokami. Okrzyknięty najbardziej przyjazną użytkownikowi dystrybucją Corel Linux 1.0 nie osiągnął spektakularnego sukcesu, mimo implementacji nowatorskich jak na owe czasy rozwiązań. Przeżywający kryzys finansowy producent aplikacji graficznych i biurowych zrezygnował z rozwoju własnej dystrybucji, otrzymując uprzednio zastrzyk w wysokości 132 mln USD, tyle bowiem za akcje Corela zapłacił Microsoft.

Linux niejedno ma imię

Interfejs xandros desktop do złudzenia przypomina windows

Nie był to jednak ostateczny koniec rozwoju produktu - przystępna cena 2 mln USD zachęciła niewielką kanadyjską firmę Xandros do zakupu technologii leżących u podstaw Corel Linuxa i wydania własnej dystrybucji biurkowej - Xandros Desktop. W przeciwieństwie do Red Hat czy SuSE Xandros nie jest zainteresowany sprzedażą platformy serwerowej, lecz jedynie wygodnego środowiska do pracy biurowej. Xandros Desktop wykorzystuje m.in. mechanizm zarządzania pakietami oprogramowania wywodzący się z dystrybucji Debian. Oferta jest przeznaczona zarówno dla mniej zaawansowanych technicznie czy też ceniących sobie wygodę i przyzwyczajonych do korzystania z Windows użytkowników - wersje Standard i Deluxe - jak i dla stacji roboczych i administratorów sieci korporacyjnych - wersja Business. Obie edycje są płatne i nie mają - np. Mandrake - wersji darmowych, udostępnianych w Internecie.

Jasno określony krąg odbiorców przesądza o cechach dystrybucji: duży nacisk położono na estetyczny wygląd pulpitu, bezbłędne wykrywanie sprzętu, zarządzanie plikami podobne jak w Windows czy zintegrowane oprogramowanie do nagrywania CD. Zmodyfikowany menedżer plików KDE, nazwany Xandros File Manager, umożliwia m.in. udostępnianie plików i drukarek oraz wyszukiwanie komputerów w sieciach Microsoft Windows. W dążeniu do odtworzenia znajomego środowiska pracy posunął się nawet do odtworzenia w środowisku unixowym liter odnoszących się do napędów - A:, C: itd. czy nazw portów - COM1 zamiast ttyS0 itd.

Wersja Deluxe zawiera ponadto pakiet CrossOver Office - oprogramowanie pozwalające korzystać z popularnych aplikacji przeznaczonych dla Windows, takich jak Word, Excel czy Photoshop. Należy jednak się liczyć z potencjalnymi trudnościami, które mogą wystąpić przy korzystaniu z niektórych programów. Na witrynie firmy CrossOver jest dostępny spis aplikacji, które można uruchamiać w środowisku CrossOver Office wraz ze szczegółowymi informacjami o tym, jakie problemy mogą się pojawić. W praktyce do wykorzystania w codziennej pracy nadają się jedynie te aplikacje, których poziom zgodności oznaczono jako złoty.

Do wersji Deluxe dołączono również CrossOver Plug-in - dodatek do przeglądarki Mozilla umożliwiający korzystanie ze stron zawierających wtyczki napisane dla Windows. Całość jest sprzedawana w pudełku wraz z liczącym ok. 350 stron podręcznikiem.

Wersja Business zawiera funkcję niezbędną w firmach wykorzystujących logowanie do domen NT: uwierzytelnianie w sieciach z głównym kontrolerem domeny (PDC) i serwerami Active Directory. Dostępne są również funkcje dodatkowe, takie jak wykonywanie skryptów logowania do PDC związanych z profilem grupy i użytkownika, w tym automatyczne podłączanie udziałów sieciowych czy udostępnianie plików i drukarek. W pakiecie znajdziemy również klienta SAP i StarOffice 7.0.

LindowsOS

O Lindows.com stało się głośno z powodu kontrowersyjnej nazwy i związanych z nią procesów. Oferowana przez firmę dystrybucja LindowsOS jest skierowana do podobnych grup odbiorców co Xandros Desktop. W LindowsOS położono jednak znacznie większy nacisk na ułatwienie migracji z Windows początkującemu użytkownikowi. Stąd seria interesujących prezentacji towarzyszących pierwszemu uruchomieniu systemu oraz wiele ułatwień nieobecnych u konkurencji.

Liczba aplikacji dołączanych do LindowsOS jest stosunkowo niewielka - dystrybucja jest niemal bezużyteczna, jeśli nie skorzystamy z kosztującej 50 USD rocznie usługi Click-N-Run, dzięki której możemy pobrać brakujące pakiety z Internetu. Podobna usługa dla Xandros Desktop wymaga jedynie darmowej rejestracji. LindowsOS zawiera interesujące dodatki, takie jak SIPphone, aplikację obsługującą protokół SIP, która umożliwia prowadzenie rozmowy z użytkownikami innych aplikacji i urządzeń obsługujących ten protokół, w tym fizycznego SIPphone, produkowanego przez "siostrzaną" firmę - SIPphone.com.

Intensywnie promowany LindowsOS cieszy się rosnącą popularnością wśród użytkowników, zwłaszcza początkujących i skłonnych płacić za możliwość pobierania aktualizacji przez Internet.

Gentoo

Linux niejedno ma imię

Lindowsos - linux dla początkujących

Gentoo jest drugą po Debianie najpopularniejszą dystrybucją tworzoną przez społeczność wolnego oprogramowania. Jej najbardziej interesujące zalety to elastyczność i możliwość optymalizacji. Gentoo jest bowiem niemal w całości kompilowane ze źródeł, zaś opcje kompilacji można dostosować do używanej architektury sprzętowej. Rezultatem tego typu optymalizacji jest kilku- czy nawet kilkunastoprocentowy wzrost wydajności w stosunku do dystrybucji rozprowadzanych w postaci binarnej, zazwyczaj kompilowanej z opcjami odpowiednimi dla procesorów 486 lub Pentium (w przypadku PC).

"Sercem" Gentoo jest system zwany Portage, pozwalający zaktualizować system kilkoma poleceniami języka Python. Koncepcja Portage pochodzi w bezpośredniej linii z portów używanych w systemach z serii BSD (patrz ramka). Dzięki niemu system może być cały czas aktualizowany - oczekiwanie na nową wersję dystrybucji nie jest konieczne, gdyż ta jest stale dostępna poprzez polecenie emerge -u world. Instalacja każdego z ponad 6 tys. pakietów jest równie prosta: wystarczy wydać polecenie emerge nazwa_pakietu.

Gentoo jest dystrybucją dla wymagających użytkowników. Pozwala decydować o najdrobniejszych aspektach kompilacji, instalacji i konfiguracji każdego pojedynczego pakietu oprogramowania. Co ważne, możliwe jest bezpieczne wykonanie instalacji próbnej i deinstalacji pakietu. System można bez problemu przywrócić do poprzedniego stanu czy też do jednego z uprzednio zdefiniowanych profilów. Próżno w nim jednak szukać zintegrowanego narzędzia do zarządzania systemem, takiego jak YaST w SuSE. To środowisko doskonałe pod względem elastyczności i możliwości konfiguracji.

Gentoo można pobrać z Internetu w formie obrazu ISO, m.in. z polskiego serwera ICM,ftp://ftp.icm.edu.pl . Tanie (kilka dolarów + przesyłka) zestawy płyt CD można również zakupić, odwiedzając witrynyhttp://TuxCDs.com ihttp://Cheapbytes.com .

BSD to nie Linux, ale...

Trzy najpopularniejsze systemy operacyjne wywodzące się z BSD 4.2-Lite to: FreeBSD, NetBSD i OpenBSD. W przeciwieństwie do jądra Linuxa, które zostało napisane "od zera" przez Linusa Torvaldsa i społeczność open source, systemy BSD opierają się na kodzie jądra Unixa rozwijanym na Uniwersytecie w Berkeley, przepisanym i oczyszczonym z oryginalnego kodu AT&T.

FreeBSD to najpopularniejszy, a jednocześnie najbardziej zaawansowany system z serii BSD, popularny zwłaszcza na platformie x86. Oprócz x86 obsługuje platformę Alpha, 64-bitowe procesory AMD i Intela, PC-98, PowerPC i UltraSPARC. FreeBSD ma opinię niezwykle wydajnej i stabilnej platformy serwerowej, stąd cieszy się powodzeniem wśród dostawców Internetu - korzystały z niej Yahoo!, a niegdyś także Hotmail.

OpenBSD to bodaj najbardziej znany system operacyjny zorientowany na bezpieczeństwo. Kody zarówno jądra, jak i narzędzi i bibliotek systemowych zostały poddane audytowi pod kątem bezpieczeństwa. OpenBSD, rozwijany od lat poza granicami USA, zawiera obsługę silnej kryptografii, a także wielu urządzeń szyfrujących. Ostatnie wersje przekompilowano z zabezpieczeniami blokującymi wykonywanie kodu "przemyconego" do stosu, np. przez nadpisanie bufora pamięci.

OpenBSD, często stosowany jako dodatkowa zapora firewall, zawiera bowiem doskonały filtr pakietów. Od wersji 3.3 filtr ten jest zintegrowany z narzędziem ALTQ służącym do zarządzania pasmem sieciowym. Przejrzysta konfiguracja zapory czyni z OpenBSD doskonały system do kontroli ruchu sieciowego między poszczególnymi sieciami.

Z kolei NetBSD jest systemem unixowym obsługującym bodaj największą liczbę architektur sprzętowych i urządzeń (ponad 50), począwszy od serwerów, skończywszy na urządzeniach przenośnych.

Systemy BSD są niezwykle atrakcyjną alternatywą dla Linuxa, zwłaszcza w firmach mających heterogeniczne środowisko sieciowe. Wszystkie te systemy z serii BSD zawierają mechanizm wspierający ich przenoszenie (porting) na różne platformy przy użyciu tego samego kodu źródłowego. Wiele komponentów BSD znalazło zresztą swoje stałe miejsce w popularnych dystrybucjach Linuxa.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200