Krajobraz zagrożenia i sposoby przeciwdziałania kradzieży tożsamości
- Leszek Makarow,
- 17.05.2011
Środki zaradcze
Obniżenie liczby przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu, do których zalicza się m.in. oszustwa kredytowe, można uzyskać m.in. poprzez:
- Okresową weryfikację w Krajowym Rejestrze Karnym oraz bazach danych ZUS informacji o niekaralności osób i płaceniu składek, którym zamierza się lub udzielono kredytu lub pożyczki, w celu zidentyfikowania okoliczności mogących mieć wpływ na wstrzymanie lub ograniczenie wysokości kredytu lub pożyczki.
- Obowiązkowe sprawdzenie przez wszystkie instytucje udzielające kredytów lub pożyczek autentyczności przedkładanych dokumentów tożsamości w bazach PESEL i OEWiUDO.
- Obligatoryjne dokonywanie sprawdzeń, w takich bazach jak:
Baza BIG Biura Informacji Gospodarczej gromadzącej informacje o niespłaconych należnościach konsumentów oraz podmiotów gospodarczych;
Baza Informacji Weryfikacja zawierająca informacje o danych konsumentów, które w trakcie weryfikacji okazały się fałszywe;
Baza Referencyjna Rachunków Bankowych zawierająca informacje o rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, dane identyfikacyjne i adresowe przedsiębiorców oraz dane identyfikacyjne wspólników spółek osobowych.
- Wypracowanie i stosowanie spójnych procedur związanych z przedkładaniem fałszywych lub stwierdzających nieprawdę dokumentów albo nierzetelnego pisemnego oświadczenia oraz dotyczące go okoliczności, mających istotne znaczenie dla uzyskania kredytu.
W przypadku osób fizycznych warto, aby:
- Niezwłocznie po utracie swojego dokumentu tożsamości zgłosić ten fakt do Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE.
- Nie korzystać z instytucji udzielających kredytów lub pożyczek bez udziału organów weryfikujących wiarygodność, takich jak: BIK oraz BIG.
- Skutecznie niszczyć z wyciągów i innej korespondencji odbieranej w domu wszystkie dane osobowe, adresowe, numery kont, nazwy banków, w których posiadamy rachunki.
- Chronić hasła dostępu, PIN-y do swoich kart, nie nosić w jednym portfelu dokumentów tożsamości, kart kredytowych oraz haseł dostępu do nich (PIN-ów).
- Zawsze mieć przy sobie numer telefonu, na który możemy zadzwonić i zablokować swoje konta, jeśli istnieje podejrzenie nieuprawnionego dostępu do ich zasobów, np. w chwili utraty dokumentów, karty kredytowej itp.
Zgodnie z zaleceniami ZBP w przypadku zgubienia lub kradzieży dowodu osobistego, paszportu lub prawa jazdy należy niezwłocznie powiadomić:
- oddział banku, w którym posiada się rachunek lub dowolny inny bank przyjmujący zastrzeżenia;
- najbliższą jednostkę policji, jeśli dokument został utracony w wyniku kradzieży;
- organ gminy lub placówkę konsularną, w celu wyrobienia nowego dokumentu.
Z kolei instytucje finansowe powinny:
- Wprowadzić wspólny standard identyfikacji tożsamości osób fizycznych oraz podmiotów, których dane przechowywane są w bazach danych tych instytucji.
- Wdrożyć mechanizmy wymiany danych gwarantujące bezpieczeństwo ich wymiany oraz możliwość wzajemnej weryfikacji tożsamości.
- Wypracować mechanizmy weryfikacji tożsamości osób fizycznych oraz podmiotów, przy udziale zintegrowanych systemów sektora finansowego i ubezpieczeniowego, a także rejestrów publicznych, takich jak: PESEL, OEWiUDO czy REGON.
- Wdrożyć przy współudziale instytucji nadzorujących bezpieczeństwo rynku finansowego i ustawodawcy rozwiązania systemowe umożliwiające skuteczną ochronę osób fizycznych przed nadużyciami ze strony nieuczciwych uczestników systemu finansowego, tak aby uwaga była skupiona bardziej na ochronie interesów (dobra) konsumenta, a nie jego danych osobowych, oczywiście przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów ochrony danych osobowych.