Pracodawcy coraz częściej stają przed wyborem między kandydatem o twardych kompetencjach (takie jak umiejętność programowania, testowania), który wykazuje brak kompetencji miękkich, a kandydatem pozbawionym tak ścisłej wiedzy i doświadczenia, ale posiadającym potencjał do rozwoju i kompetencje społeczne. W takiej sytuacji bardzo często wygrywa osoba z wykształceniem kierunkowym, bez dużego doświadczenia komercyjnego, ale z wysokim poziomem kompetencji społecznych, która charakteryzuje się postawą zmotywowaną, nastawioną na chęć rozwoju, podkreślająca chęć uczenia się. Przykładowo, jeśli poszukiwany jest pracownik na stanowisko Junior Tester, to prócz wykształcenia technicznego i krótkiego doświadczenia w pracy nad kilkoma projektami komercyjnymi czy akademickimi, ważna będzie jego postawa - to, czy jest zmotywowany, jak szybko się uczy, czy jest lojalny, czy potrafi współpracować z developerami. Jeśli posiada takie cechy, pracodawca prawdopodobnie zdecyduje się na jego zatrudnienie i zainwestuje w jego wiedzę.

Na obecnym rynku informatycznym oprócz wykształcenia kierunkowego, doświadczenia praktycznego i umiejętności technicznych, kluczowe dla pracy specjalisty IT jest posiadanie zestawu kompetencji miękkich. Kompetencje miękkie związane są z psychiką i umiejętnościami społecznymi. Koncentrują się na zachowaniu człowieka i jego postawach w różnych sytuacjach. Mogą to być umiejętności osobiste jak np.: asertywność, radzenie sobie ze stresem, samomotywacja a także umiejętności interpersonalne jak np.: praca zespołowa, umiejętność delegowania zadań, zdolności perswazyjne. Od kompetencji twardych, (do których należą np. umiejętność programowania w języku C++, konfiguracja systemów, tworzenie architektury oprogramowania) odróżnia je to, że stanowią one pochodną naszego charakteru. Są umiejętnościami, nad którymi można pracować i można je modelować, jest to jednak proces długotrwały.

Kompetencje miękkie potrzebne są we wszystkich obszarach w branży IT. Przykładowo, na stanowisku testera w kilkuosobowym zespole, kluczowe będą umiejętność precyzyjnego przekazywania informacji i współpracy z grupą. Developerzy w zespole programistycznym muszą znać odpowiedź na pytanie o źródłach błędu w kodzie. Praca nad rozwojem i utrzymaniem aplikacji jest w głównej mierze pracą zespołową. Nie da się stworzyć dobrego oprogramowania bez efektywnego współdziałania developerów, testerów i architektów. Kompetencja współpracy w zespole rozumiana, jako aktywność i zaangażowanie we wspieraniu działań członków teamu projektowego oraz przyjmowanie współodpowiedzialności za zadanie zespołowe - jest wyznacznikiem sukcesu całej grupy.

Na liście kompetencji miękkich potrzebnych w IT i poszukiwanych przez pracodawców znajduje się kilka cech, które warto rozwijać.

• Gotowość do uczenia się - otwartość na nową wiedzę oraz zadania umożliwiające jej zdobycie oraz otwartość na informacje zwrotne od innych w środowisku IT jest niezwykle istotna. Zmiany w tej branży zachodzą zdecydowanie dynamiczniej niż w każdym innym sektorze gospodarki. Właśnie, dlatego aby odnieść sukces i poszerzać swoje kompetencje specjaliści IT powinni być otwarci na poznawanie nowych technologii i poszerzanie swojej wiedzy.

• Organizacja pracy własnej – osoba umiejętne wykorzystująca własne kompetencje i relacje z innymi w celu usprawnienia swojej pracy nie tylko nie odkłada zadań na później, ale również wie, ile zajmie jej wykonanie danego zadania. Dzięki posiadaniu tejże kompetencji specjalista będzie mógł trafnie przewidzieć termin realizacji powierzonego zadania i na przykład pozostawić odpowiedni czas wdrożeniowcom na implementację oprogramowania w całej fazie projektu.

• Kreatywność – rozumiana, jako znajdowanie związków pomiędzy pozornie niepowiązanymi zagadnieniami oraz generowanie oryginalnych rozwiązań różnych problemów pozowała uzyskać specjalistom IT nową jakość rozwiązań jakże cenną w dynamicznie zmieniającym się środowisku IT.

• Komunikatywność – osoba charakteryzująca się umiejętnością precyzyjnego i jasnego wyrażania się oraz rozumienia wypowiedzi różnych typów osób potrafi rzetelnie przekazać posiadaną wiedzę oraz omówić wyniki pracy własnej. W komunikacji z Klientami specjaliści IT mają często do czynienia z osobami nietechnicznymi, które nie znają się na słownictwie branżowym. Stąd bardzo ważne jest dostosowywanie się do odbiorcy i jasne, klarowne wytłumaczenie omawianych zagadnień. Tylko poprzez pracę nad rozwijaniem kompetencji komunikatywności, zespół projektowy może odnieść sukces zarówno we współpracy ze sobą jak i po stronie Klienta.

• Umiejętność pracy w grupie – to wypadkowa szeregu innych kompetencji, która jest niezwykle istotna przy realizacji np. projektów oprogramowania. W pracy projektowej na poszczególnych członków zespołu nakładane są terminy wykonania danego zadania. Specjalista posiadający tą umiejętność nie tylko informuje i prosi o pomoc przy problemach związanych z brakiem czasu lub rozwiązaniem technicznym, ale również wychodzi z inicjatywą pomocy swoim współpracownikom. Wspólne działanie jest niezbędne do osiągnięcia celu i sukcesu całego zespołu.

• Wytrwałość - konsekwencja i energia w działaniu, ukierunkowane na ukończenie zadania jest cechą niezmiernie ważną dla specjalisty IT. Czasami fazy projektu się przedłużają, muszą być odpowiednio implementowane, więc praca nad odpornością na znużenie oraz nad umiejętnością niezniechęcania się jest kluczowa.

• Samodzielność – umiejętność realizowanie zadań indywidualnych i branie za nie osobistej odpowiedzialności jest kluczowa dla sukcesu całego zespołu. Przykładowo deweloperzy w odpowiednim terminie muszą zakończyć projekt kodu źródłowego tak, aby testerzy mieli czas na diagnozę i usuwanie błędów.

• Dzielenie się wiedzą – bardzo często specjalista ma do czynienia z sytuacją konieczności współpracy z osobą nietechniczną (np. z Account Managerem) lub z członkami zespołu, którzy nie mają wiedzy w danym obszarze. W takich sytuacjach umiejętność przekazywania własnej wiedzy jest kluczowa i ma bezpośredni wpływ na osiągnięcie sukcesu całej firmy.

Autor: Katarzyna Witak, Branch Manager w Cpl Jobs