Dwa lata temu, gdy operatorzy komórkowi rozpoczęli oferowanie taryf ze zryczałtowanym dostępem do Internetu, a Nokia zaprezentowała telefon 9500 Communicator z modułem WLAN, wydawało się, że już wkrótce każda osoba na ulicy będzie miała internetowego klienta w kieszeni. A jednak tak się nie stało. Oferta operatorów jest niezła (chociaż nie zachwycająca), natomiast całkowicie zawiedli dostawcy sprzętu.

Telefonów umożliwiających swobodne korzystanie z Internetu jest niewiele, a jeszcze mniej jest dostępnych w Polsce. O pełnym komforcie pracy można tylko pomarzyć.

Na początku warto przyjrzeć się opinii niezależnych ekspertów analizujących ten rynek. W kwietniu 2006 r. Gartner opublikował obszerny raport, w którym zamieścił swoje uwagi dotyczące mobilnych urządzeń i platform umożliwiających dostęp do Internetu i innych usług.

Zdaniem analityków Gartnera nieprzerwany marsz technologiczny wciąż będzie zachęcał twórców telefonów do upychania w nich jak największej liczby różnych funkcji. Telefony bez problemu będą współpracowały z komputerowymi sieciami WAN i LAN. Znacznie rozwinie się funkcjonalność GPS. Powstaną uniwersalne standardy przyłączy dla ładowarek, zestawów słuchawkowych itp. Procesory zyskają wiele więcej mocy obliczeniowej bez znaczącego wpływu na pobór energii. Telefony będą integrować się z firmowymi centralkami PBX, dzięki czemu, oprócz tradycyjnej funkcji telefonu komórkowego, będą pełnić rolę wewnętrznych systemów głosowych w przedsiębiorstwie.

W 2006 r. na rynek trafiło więcej telefonów ze zintegrowaną technologią WLAN. Operatorzy wciąż jednak nie znaleźli efektywnej metody na przekształcenie tej funkcjonalności na zyski. Pomysłem, który trwał najdłużej, było instalowanie przez operatorów w budynkach firm hot spotów, autoryzowanych do pracy z telefonami WLAN. Wówczas operator miałby zysk z udostępniania łącza internetowego. Plan ten jednak nie przyjął się, a pojawiające się telefony WLAN zostały po prostu wyposażone w klienta SIP.

Uzależnieni od komórek

W marcu 2006 r. ośrodek ICM Research przeprowadził na zlecenie Nokii badania wśród 5500 osób w wieku od 18 do 35 lat zamieszkujących w jedenastu różnych krajach. Badanie dotyczyło zainteresowania konsumentów integracją technologii cyfrowych w telefonach komórkowych. Wyniki są dość ciekawe.

Prawie co druga osoba na świecie używa swojego urządzenia mobilnego jako ulubionego aparatu fotograficznego, ponad dwie trzecie użytkowników odtwarzaczy MP3 przewiduje, że wkrótce używane przez nich urządzenia zastąpią telefonem komórkowym, a prawie połowa respondentów chciałaby łączyć urządzenia mobilne z domowymi urządzeniami elektronicznymi. Wyniki sondażu wskazują, że klienci nie tylko popierają ideę konwergencji, ale wręcz domagają się większych zmian.

Wielofunkcyjne urządzenia mobilne zastąpiły już wiele gadżetów. Prawie połowa respondentów (44%) używa urządzeń mobilnych jako ulubionych aparatów fotograficznych; liderem pod tym względem są Indie (68%). W skali światowej 72% użytkowników urządzeń mobilnych nie korzysta już z osobnych budzików, a 73% używa ich jako zegarków.

Ponad jedna trzecia (36%) respondentów wykorzystuje urządzenia mobilne do przeglądania stron WWW co najmniej raz w miesiącu. Wśród krajów, w których najwięcej użytkowników korzysta z Internetu za pośrednictwem telefonu komórkowego, przewodzi Japonia - 37% osób przyznaje, że przegląda zasoby internetowe w ten sposób codziennie.

Biorąc pod uwagę coraz większą funkcjonalność telefonów komórkowych, nie jest dziwne, że ludzie nie mogą sobie już wyobrazić życia bez komórki: 94% respondentów przyznało, że planuje zakup takiego wielofunkcyjnego urządzenia w przyszłości. Przywiązanie do telefonów komórkowych jest ogromne - jedna na pięć osób (21%) twierdzi, że byłaby bardziej zmartwiona utratą telefonu niż portfela, kart kredytowych czy nawet obrączki ślubnej.

Oferta operatorów

Dostęp do Internetu za zryczałtowaną opłatę oferują obecnie wszyscy polscy operatorzy. Mimo że o UMTS (3G) wszyscy mówią od dawna, można zaryzykować stwierdzenie, że technologia ta w kontekście dostępu do Internetu praktycznie nie istnieje. Potrzeba wiele szczęścia, aby złapać sygnał UMTS, a wewnątrz budynku praktycznie graniczy to z cudem (usługa ta dostępna jest głównie w centrach największych miast). Dość powszechny natomiast jest już zasięg EDGE (2.5G), gwarantujący transfery danych rzędu 10-20 kB/s. Technologia ta jest zupełnie wystarczająca do zwykłego surfowania po Internecie czy odbierania poczty (bez dużych załączników). GPRS jest dostępny praktycznie wszędzie, ale wykorzystywanie tej technologii do surfowania po Internecie to droga przez mękę. Jedynym jej rozsądnym zastosowaniem jest pobieranie nagłówków lub body-textu poczty elektronicznej.

Oferta operatorów kierowana jest do trzech grup klientów. Największą stanowią właściciele komputerów przenośnych, którzy ze względu na charakter swojej pracy często zmieniają miejsce pobytu, a potrzebują ciągłego dostępu do Internetu. Dla tych osób na rynku jest bogata oferta modemów komórkowych w postaci kart PCMCIA.

Druga grupa to użytkownicy stacjonarni, ale znajdujący się w miejscu, gdzie brak ofert stałego zryczałtowanego dostępu do Internetu (a często także telefonu). Te osoby mogą skorzystać z oferowanych przez operatorów komórkowych modemów zewnętrznych.

Trzecia grupa dopiero powstaje, ale jest szansa, że szybko przerośnie dwie poprzednie. To użytkownicy przenośnych klientów - dużych telefonów (z reguły z pełną klawiaturą w formacie QWERTY), umożliwiających odbieranie poczty elektronicznej i surfowanie po Internecie. W tej chwili w Polsce dostępnych jest niewiele urządzeń (niektóre opisujemy dalej), ale być może wkrótce to się zmieni.

Do korzystania ze zryczałtowanego dostępu do Internetu w telefonie komórkowym zniechęca jeszcze jeden fakt. Z karty SIM, do której przypisana jest usługa zryczałtowanego dostępu do Internetu, można wykonywać połączenia głosowe czy SMS-y, ale za znacznie większą opłatę niż w przypadku tradycyjnych taryf. Żaden z operatorów nie oferuje obecnie możliwości przypisania taryfy internetowej do karty SIM wykorzystywanej do połączeń głosowych. Pozostaje mieć nadzieję, że zmieni się to wraz ze spopularyzowaniem przenośnych klientów.

Modemy w laptopach

Jedyną opłacalną drogą nabycia modemu komórkowego jest kupno go wraz z usługą dostępu do Internetu. Dzięki subsydiowaniu modemów przez operatorów ich cena jest kilkakrotnie niższa niż przy sprzedaży na wolnym rynku.

W ofercie operatorów można kupić modemy dwóch firm - Option i Sony Ericsson. W ofercie warszawskiej firmy Passus dostępne są także modemy firmy Sierra Wireless. Dostępne modele różnią się przede wszystkim obsługiwanymi technologiami transmisji pakietowej (GPRS/EDGE/UMTS/HSDPA), niektóre posiadają też wbudowaną kartę bezprzewodowej sieci WLAN. Przed wyborem modemu warto zastanowić się, do czego będziemy go wykorzystywać i jaki rodzaj sygnału jest dostępny w miejscach, gdzie będziemy korzystać z Internetu. Jak już wspomnieliśmy, uzyskanie połączenia UMTS graniczy obecnie z cudem, a łączy HSDPA oczywiście jeszcze nie ma. Obecnie więc najbardziej rozsądnym rozwiązaniem jest kupno karty GPRS/EDGE. Kartami UMTS powinny zainteresować się przede wszystkim osoby, które w przyszłości będą w stanie wykorzystać duże transfery oferowane przez UMTS, podejmując jednocześnie ryzyko, że wkrótce ten sygnał będzie bardziej dostępny.

Modemy komórkowe komunikują się z użytkownikiem poprzez dołączone oprogramowanie. Pozwala ono na zarządzanie połączeniami, a także obsługę standardowych funkcji karty SIM: blokady, przekierowanie połączeń, ograniczenie połączeń, wybór sieci. Dostępna jest też książka telefoniczna z karty SIM, możemy również wysyłać i odbierać SMS-y.

Wadą niektórych modeli modemów komórkowych jest zewnętrzna, odginana antenka. W modemach firmy Sony Ericsson zastosowano elastyczną gumową antenkę o długości ok. 5 cm, ale odchylaną tylko w dwóch kierunkach. Modemy Sierra Wireless mają cienką antenkę, która odgina się we wszystkich kierunkach. Chociaż na pierwszy rzut oka antena w modemach Sony Ericsson wygląda solidniej, wielu użytkowników skarży się na częste jej wyłamania z modemu. Antenę w modemach Sierra Wireless złamać jest trudno dzięki zastosowaniu bardzo solidnego, elastycznego materiału i możliwości obracania jej we wszystkich kierunkach. W najnowszych modelach modemów Sony Ericsson zrezygnowano z odstającej anteny i pozostawiono małą antenę zintegrowaną bezpośrednio z modemem.