Kim jest Scrum master

Po trosze mistrz gry, przewodnik, mentor, agent i służący – o roli i znaczeniu Scrum mastera w procesie rozwoju nowych produktów w środowisku Scrum opowiada w rozmowie z „Computerworldem” Przemysław Piwowar, trener Agile i Scrum master w BNP Paribas.

Computerworld: Na czym polega praca w scrumie i czym różni się od metodyk zwinnych?

Przemysław Piwowar: Trzeba zacząć od tego, że scrum nie jest metodyką, czyli zbiorem szczegółowo określonych zasad dotyczących wykonywania jakiejś pracy. Scrum jest lekkim środowiskiem, tzn. określa jedynie pewne ramy postępowania. Został on opisany w przewodniku, tzw. Scrum Guide, i w zależności od wersji językowej mieści się aż i tylko na ok. 17 stronach.

Scrum został oparty na trzech filarach empiryzmu: inspekcji, adaptacji i transparencji; na pięciu wartościach, pięciu spotkaniach, trzech rolach i trzech artefaktach. To wszystko.

Zobacz również:

  • Partnerstwo w zakresie rozwoju oprogramowania - 5 najlepszych praktyk
  • Sztuczna inteligencja pomaga rozwiązywać problemy z sieciami
  • Apple Wunderlust - iPhone 15 i inne - relacja z premiery

W dużym uproszczeniu praca w Scrumie polega na pracy w krótkich odcinkach czasu zwanych sprintami. Nie oznacza to jednak, że biegniemy. Wręcz przeciwnie – zaplanowanie pracy w krótkich odcinkach staje się coraz bardziej przewidywalne, a ryzyko, że robimy nie to, co trzeba, się zmniejsza. Rezultatem każdego sprintu jest realna wartość dla klienta, którą określamy mianem przyrostu.

Istotne jest to, że Scrum nie stoi w kontrze z innymi praktykami Agile. Bardzo często zespoły scrum oprócz samego frameworka włączają do swojej pracy inne praktyki. Przykładem może być chociażby stosowanie historyjek czy tzw. story points, które pochodzą z programowania ekstremalnego.

Praktycznie wszystkie zespoły scrum do wizualizacji swojej pracy stosują tablice z metodyki Kanban. Jak widać, mamy tutaj synergię praktyk agile, które się nieustannie przenikają.

Kim w tym wszystkim jest scrum master i jaka jest jego rola? Czy słusznie kojarzy mi się to z mistrzem gry w tradycyjnych grach fabularnych?

To trafne skojarzenie. Sama nazwa wskazuje, że jest mistrzem od scruma. Oznacza to, że wie, czym jest scrum i jako nauczyciel potrafi w prostych słowach wytłumaczyć teorię scrum, stosowane praktyki, reguły i, co najważniejsze, wskazać wartości scrum. Upewnia się też, że te zasady są rozumiane i poprawnie stosowane. W uproszczeniu możemy powiedzieć, że przewodzi stosowaniu scrum w zespole i organizacji. Często rolę scrum mastera określamy mianem: służebny przywódca.

Co zatem oznacza ten sługa? Jak można jednocześnie przewodzić i służyć?

Większość scrum masterów, których znam, to otwarte i relacyjne osoby i jeśli trzeba, chętnie przyniosą kawę, ale w tej służebności nie o to chodzi. Scrum master służy zespołowi poprzez skupianie się na tych potrzebach członków zespołu, które bezpośrednio przekładają się na cele oraz ostateczną wartość, jaką można dostarczyć klientowi. Może to być usuwanie przeszkód, z jakimi spotyka się zespół, np. usprawnienie komunikacji.

Dobry scrum master wchodzi w różne buty. Jako trener pracuje indywidualnie z członkami zespołu nad ich nastawieniem, zachowaniem, stymuluje ich, aby ciągle usprawniali swoją pracę, np. przez stosowanie nowych technik i narzędzi. A jako facylitator na bieżąco określa pewne reguły i zasady, według których zespół współpracuje czy też komunikuje się ze sobą.

Jeśli ktoś chce nieustannie się rozwijać i uczyć nowych rzeczy, to praca scrum mastera jest dla niego idealna. Scrum master nieustannie przekazuje cenną wiedzę o nowych technikach usprawniających pracę, nie ograniczając się jedynie do samego scruma. Pod tym względem pełni rolę mentorską.

O scrum masterze mówimy również, że jest agentem zmiany. W firmie, w której obecnie pracuję, doskonale to widać. Scrum masterzy bardzo szybko łapią nowe idee oraz pomysły, które w tempie błyskawicy rozprzestrzeniają oraz adaptują w swoich zespołach. Na każde wyzwanie potrafią znaleźć wiele rozwiązań i dzielić się nimi z innymi. Są niesamowicie pomysłowi.

Kim jest Scrum master

Jakie są najczęstsze wyzwania i przeszkody, które napotyka scrum master i jak je pokonywać?

W wymiarze transformacyjnym z pewnością będzie to walka z oporem przed zmianą. Scrum jest często czymś nowym i nieznanym. Wiele osób wychodzi z założenia, że lepszy diabeł znany niż nieznany. Scrum często prowadzi do wypłaszczenia struktury organizacyjnej, skrócenia łańcucha decyzyjnego. Zamiast zespołów funkcyjnych mamy zespoły samoorganizujące się, zespoły interdyscyplinarne.

To bezpośrednio prowadzi do zmniejszenia hierarchii menedżerów oraz ich liczby. Często bronią oni okopane wcześniej pozycje. Rozwiązaniem jest wskazanie tym osobom ich nowej roli w zespołach deweloperskich i uświadomienie, że nadal mogą być potrzebni ale w innym charakterze.

Kolejną grupą wyzwań są dysfunkcje zespołowe, z czego, moim zdaniem, najczęściej występuje brak zaufania i brak zaangażowania. Ostatnią grupą problemów jest skala. Obecnie pracuję w bardzo dużej organizacji, jaką jest BNP Paribas. Firma ta nie ma żadnych trudności z utworzeniem jednego zespołu scrum, który będzie pracował samodzielnie, w oderwaniu od reszty banku – tak aby sprostać tylko jednemu wyzwaniu.

Obecnie w banku działa ponad 40 zespołów scrum, co postawiło nas przed zupełnie nowym wyzwaniem. Teraz ja i mój zespół transformacyjny musimy sobie odpowiedzieć na pytania: co się dzieje, gdy ma się dziesiątki lub setki zespołów ccrum? w jaki sposób zespoły te współdziałają, niwelują zależności, koordynują swoją pracę i dostosowują się do spójnej strategii biznesowej? Rozwiązaniem jest wybór dobrego modelu skalowania, którego zasady wszyscy będą rozumieć.

Jak zostać dobrym scrum masterem? Jakich kompetencji wymaga ta rola?

Otwartej głowy, ciekawości i pozytywnego nastawienia. Jak wspominałem scrum master musi nieustannie się rozwijać we wszystkich dziedzinach. Choć nie zawsze, ale najczęściej scrum master pracuje z zespołem deweloperskim przy wytwarzaniu złożonego produktu software’owego. Nie wyobrażam sobie sytuacji, kiedy nie potrafi zrozumieć języka technicznego, którym na co dzień operują programiści.

Dla jasności – nie musi rozumieć absolutnie wszystkiego, bo od tego są właśnie programiści, jednak powinien przyswoić język w takim stopniu, aby swobodnie doradzać zespołowi oraz właścicielowi produktu w strategii maksymalizacji wartości.

Z pewnością scrum master powinien posiadać sporo umiejętności miękkich – to on jest odpowiedzialny za rozładowanie konfliktu, to on uczy samoorganizacji, technik informacji zwrotnej.

A jakimi przykazaniami pan kieruje się osobiście?

Jako scrum master w codziennej pracy z zespołami bardzo często odwołuję się do wartości scrumowuch, tj.: skupienia, otwartości, szacunku, odwagi i zaangażowania. Te wartości stały mi się bliskie. Mogę powiedzieć, że każdy aspekt mojej pracy doskonale wpisuje się w te wartości. W przeciwnym wypadku to, czego uczę i w co wierzę, nie byłoby autentyczne.

--

Przemysław Piwowar będzie jednym z prelegentów konferencji Scrum Experience Day 2020, w trakcie której poprowadzi wykład „Jak radzić sobie z oporem przed zmianą w zespołach Agile”.

Scrum Experience Day 2020

Druga edycja konferencji organizowanej przez redakcję „Computerworld”, poświęconej praktycznemu zastosowaniu Scrum w polskich organizacjach. W spotkaniu, które odbędzie się 26 sierpnia, weźmie udział kilkudziesięciu ekspertów dzielących się doświadczeniem z własnych organizacji.

Agenda konferencji obejmuje wykłady i praktyczne warsztaty podzielone na trzy ścieżki tematyczne: Team Focus, Product Management i Non-IT. Na konferencji pokażemy dobre praktyki, antywzorce, projekty, które nie wyszły i te, które osiągnęły sukces.

Uwaga: w związku z bieżącą sytuacją epidemiologiczną maksymalna liczba miejsc dla gości konferencji jest ograniczona.

Więcej informacji: Scrum Experience Day 2020

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200