Przeprowadzenie - przed wdrożeniem gospodarki materiałowej - ogólnego przeglądu istniejących zapasów materiałowych. Wprawdzie jest to droga bardziej pracochłonna niż przeniesienie istniejącej bazy danych, ale pozwala na wyeliminowanie znacznej części pozycji, które zaśmiecałyby system, a w praktyce stanowią zbędny balast w magazynach. Działanie takie pozwala także na jednorazowe uwolnienie znaczących środków finansowych. Jednocześnie można określić sposób, w jaki będzie kontrolowany docelowo zapas poszczególnych pozycji czy grup materiałowych.

Przeanalizowanie istniejącego planowania produkcji i dopasowanie go do potrzeb zakładu. System praktycznie nie stwarza w tym żadnych ograniczeń. Warto w tym momencie zwrócić uwagę na dwa najbardziej istotne momenty:

• Stopień szczegółowości opisu produkcji nie może być za duży z punktu widzenia planisty produkcji (w skali firmy), gdyż powoduje to powstanie mało czytelnego obrazu produkcji. Za duża dokładność jest również zbędna dla nadzoru wydziału produkcyjnego i powoduje w trakcie eksploatacji systemu niepotrzebne zwiększenie wprowadzanych danych.

• Odstęp czasu, w jakich dokonuje się przetworzenia potrzeb i przygotowania nowego planu produkcji, nie może być za krótki i powinien uwzględniać - oprócz innych wielkości planistycznych - także czas i koszty przezbrojenia poszczególnych linii produkcyjnych.

Szczególnie istotne może być to w przypadku technologii stosowanych w przemyśle chemicznym, gdzie zmiana profilu produkcji wymaga dużego nakładu pracy i często znacznego zużycia surowców niezbędnych do czyszczenia aparatury. Z tych samych powodów warto też rozważyć celowość zwiększenia partii produkcyjnej czy wydłużenia serii.

Podstawową trudnością jest uzyskanie wiarygodności danych, na poziomie powyżej 95%. Dopiero tak wysoki poziom gwarantuje wiarygodność rekomendacji dostarczanych przez MRP. Nasza praktyka wskazuje, że należy stworzyć takie mechanizmy ujawniania różnic między stanami rzeczywistymi a planowymi, aby nie były one uciążliwe dla personelu wydziałów produkcyjnych czy magazynów i nie ograniczały się tylko do planowanych inwentaryzacji, wynikających z ustawy o rachunkowości. Jeśli rzeczywistość próbuje się naginać do normy, zawsze będzie powstawała rozbieżność. A nie powinno jej być. Najważniejsze jest, aby kierownicy wydziałów - a nie kontrolerzy z zewnątrz wydziału - sami zgłaszali niedobór lub nadwyżkę. Wówczas można rozważyć, czy powstała ona z powodu zmiany technologii, i wtedy zmienić normę, czy powstała z przypadkowej przyczyny, np. dostawca dostarczył lepszy surowiec, wówczas należy ją po prostu uwzględnić.

Realne osiągnięcia

Wykres przedstawia skutki, jakie powoduje uruchomienie procedur MRP, na przykładzie wielkości zapasu wyrobów gotowych. Widać wyraźną stabilizację poziomu zapasów, a także ich znaczny spadek. Szacujemy, że obniżenie wielkości zapasu w roku 1996 w stosunku do roku poprzedniego spowodowało obniżenie zaangażowania finansowego tylko w zapasach wyrobów gotowych, co najmniej pięć razy większe niż nakłady poniesione na realizację zintegrowanego systemu komputerowego.

<hr size=1 noshade>Adam Żurek jest dyrektorem ds. produkcji, członkiem zarządu ZPB "Boruta" w Zgierzu.