Cyfrowa Portugalia

Kraje Unii Europejskiej ostatnio zintensyfikowały prace nad wpływem informatyzacji na ich rozwój. W efekcie rządy i parlamenty przyjmują dokumenty określające cele i zadania państwa na drodze ku społeczeństwu informacyjnemu. Można ubolewać, że polscy politycy lekceważą to zagadnienie. Nie zanosi się też, aby w najbliższych miesiącach rząd i Sejm RP ustosunkowały się do rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Być może politycy zostaną do tego zmuszeni, ponieważ jak wynika z relacji prasowych w negocjacjach układu stowarzyszeniowego z UE pojawiają się kolejne rafy - w tym brak m.in. określenia terminu wprowadzenia zmian w prawodawstwie, legalizujących dokument elektroniczny i pobudzających rozwój elektronicznej gospodarki.

Warto zatem skorzystać z doświadczeń Portugalii - państwa o porównywalnych wskaźnikach makroekonomicznych i sytuacji społecznej do Polski, której rząd przygotował "Białą księgą Społeczeństwa Informacyjnego w Portugalii" (Portuguese Green Paper on the Information Society in Portugal). W 1997 r. dokument ten został oficjalnie przedstawiony w parlamencie, stając się odtąd podstawową deklaracją Portugalii na rzecz społeczeństwa informacyjnego.

Zawarto w nim analizę demokratycznego charakteru społeczeństwa informacyjnego i opis zadań nowoczesnej administracji publicznej. "Biała Księga" podkreśla wagę i rolę dostępu do wiedzy, edukacji i rozwoju nauki. Uwypukla znaczenie ekonomiczne prowadzenia biznesu w społeczeństwie informacyjnym, lecz również wyłuszcza aspekty socjologiczne i prawne społeczeństwa informacyjnego. Wszystko to spina narodowa infrastruktura informacyjna.

Każdy rozdział w Green Paper zakończony jest opisem punktów kontrolnych, które określają minimalny i maksymalny poziom realizacji planowanych przedsięwzięć i projektów w ramach budowy społeczeństwa informacyjnego, np. do 2000 r. każda klasa, w szkołach podstawowych i średnich, ma być wyposażona w komputer multimedialny z dostępem do Internetu - tylko w roku 1997 zakupiono 1600 sztuk komputerów do szkół i podłączono je do Internetu poprzez łącza ISDN.

Cyfrowe miasta

Unia Europejska konsekwentnie buduje Społeczeństwo Informacyjne, realizując w ponad 60 miastach ponad 400 projektów w ramach Telematics Application Programme.

Komisja Europejska aktywnie wspiera rozwój Społeczeństwa Informacyjnego poprzez 14 różnych programów. Czwarty program ramowy rozwoju nauki i techniki na lata 1994-1998 dysponował budżetem 2,3 mld ecu. Piąty program (5th R&D Framework Programme) na lata 1998-2002 ma do dyspozycji budżet w wysokości 16,8 mld ecu, z czego 667 mln ecu przeznaczono na projekty dotyczące wdrożeń systemów i serwisów telematycznych dla obywateli. Program jest obecnie w trakcie uzgadniania. W Brukseli funkcjonuje ponadto specjalne biuro Społeczeństwa Informacyjnego Information Society Project Office (http://www.ispo.cec.be).

Część projektów, dotyczących miast, jest realizowana w ramach Telecities (http://www.edc.eu.int/telecities/), stowarzyszenia powołanego w 1993 r., które liczy obecnie 99 członków (90 miast Unii Europejskiej). Telecities zajmuje się rozwojem miast europejskich z wykorzystaniem nowoczesnych technologii teleinformatycznych. Członkami stowarzyszenia są cztery polskie miasta: Łódź, Gdańsk, Katowice i Swarzędz.

W ramach Telecities jest realizowany m.in. projekt Infosond, w którym uczestniczą: Antwerpia, Nicea, Norymberga, Rotterdam i Sztokholm. Infosond ma umożliwić integrację aplikacji i danych z istniejących serwisów oraz ich migrację do multimedialnych systemów na platformę PC/Internet, telewizor i kioski informacyjne. Główną częścią systemu ma być informacja miejska, obejmująca informację o administracji lokalnej, dla ludzi starszych i niepełnosprawnych oraz dla małych i średnich przedsiębiorstw. Realizacja projektu przyniosła już efekty - zmniejszenie kosztów i podniesienie wydajności zarządzania bazami danych dzięki wprowadzeniu spójnego modelu danych, który zmniejszył redundancję danych. Wiedeń, w ramach tego projektu, udostępni komercyjnie również dane GIS o mieście. Możliwe to będzie po uruchomieniu płatności poprzez Internet, dzięki ścisłej współpracy Visa-Austria z Urzędem Miasta Wiednia.

Barcelona realizuje projekt "Barcelona: A Digital City", który ma poprawić wydajność, jakość i integrację mieszkańców. Ma on zwiększyć zatrudnienie, umożliwić tani dostęp do danych, pozwolić na ciągłe podnoszenie kwalifikacji (szkolenia i trening) oraz zwiększyć wydajność administracji publicznej i jakość serwisów dla mieszkańców. W ramach realizacji tego projektu Barcelona uczestniczy w projekcie DALI (Telecities razem z Kolonią, Lewisham w Londynie), który zintegruje informacje o transporcie miejskim, bezpieczeństwie w mieście, ekonomicznym rozwoju, turystyce oraz o bibliotekach miejskich, wykorzystując Internet i Web TV. Barcelona przed 10 laty uruchomiła telefoniczny system informowania mieszkańców (Call Centre) o wydarzeniach w mieście, obowiązujących procedurach w administracji i transporcie. Dzwoniąc pod numer 010, otrzymujemy 531 audiotekstów albo operatorów z dostępem do niezbędnych danych. Dziennie obsługiwanych jest ok. 15 tys. rozmów. Ponadto 11 ośrodków informacyjnych w mieście obsługuje ok. 4 tys. zapytań dziennie. Wszystkie informacje będą udzielane przez publiczne strony WWW, które w ramach projektu DALI są obecnie tworzone (ok. 1250 stron dostępnych dziennie).

Cyfrowi Europejczycy

Telecities, wiosną tego roku, opublikowało następujące dane:

ponad 70% Europejczyków ma dostęp do telefonii cyfrowej

ponad 20 mln używa telefonów GSM

ponad 12 mln firm w Europie korzysta z ISDN (więcej niż reszta świata)

ponad 40 mln europejskich domów ma dostęp do ponad 200 serwisów cyfrowej telewizji kablowej

ponad 2 mln Europejczyków "telepracuje"

ponad 25% firm z Unii Europejskiej ma dostęp do Internetu (ok. 20% pracowników tych firm ma dostęp do WWW, a ponad 13% ma własne strony)

rok 1997 przyniósł Unii Europejskiej za pośrednictwem Internetu obrót 1 mld ecu.

Największe osiągnięcia w tym zakresie ma Finlandia, gdzie współczynnik linii telefonicznych na 100 mieszkańców wynosi ok. 55, natomiast liczby hostów internetowych na 1000 - ok. 98. W Polsce współczynniki te wynoszą odpowiednio: ok. 20 i 3 - najniższe wśród krajów Unii Europejskiej i Europy Środkowej.

<hr size=1 noshade>Adam Jan Kępa jest dyrektorem Biura Informatyki Urzędu Miasta Łodzi i Członkiem Zespołu Koordynacyjnego Forum Informatyków Samorządkowych przy Unii Metropolii Polskich