Karty płatnicze w Polsce

Inne karty w systemach bankowych

Oprócz wyżej wymienionych w systemach bankowych funkcjonuje również wiele innych kart o charakterze identyfikacyjnym i marketingowym. Funkcjonującym na naszym rynku może być przykład identyfikacyjnej karty promocyjnej Invest Banku o nazwie Invest Club Member Card mającej charakter rabatowy, kart tabel denominacyjnych Pekao SA czy wiele kart rabatowych i klubowych wydawanych przez różne organizacje związane z bankami. Karty te, choć zewnętrznie identyczne z kartami płatniczymi (wymiary, grafika, pasek magnetyczny), mają charakter bardziej marketingowy niż płatniczy dlatego potraktowano je tu marginalnie.

Karty płatnicze w Polsce

Jak widać z krótkiego przeglądu, karty plastikowe w systemach bankowych stanowią wiele różnych zastosowań dla identycznego kawałka plastiku. Na naszym rynku dopiero zaczynają one funkcjonować, a już można zauważyć próby jednoczesnego wprowadzania wszystkich produktów kartowych. Od kart o charakterze ekskluzywnym - karty AmEx czy niektóre karty VISA przez pierwsze karty bankomatowe banków PKO, BG, PBK oraz banków spółdzielczych do popularnych kart Banku Glob/Ekspress M czy BDK. Również obecne w Polsce oddziały banków zagranicznych proponują swoje produkty kartowe (Creditanstalt - karta Diners Club). Na tym tle widać wyraźnie niespójność podejmowanych działań oraz brak wspólnej strategii banków. Odnosi się wrażenie, że rynek kart płatniczych w Polsce jest zagospodarowywany nieplanowo i niespójnie. Brak rozbudowy infrastruktury niezbędnej do funkcjonowania kart płatniczych (np. bazy kont osobistych), edukacji społeczeństwa oraz promocji produktów kartowych sprawia wrażenie, że poszczególne produkty kartowe pokazują się na rynku bardziej w celu podniesienia "prestiżu" wydawcy niż z potrzeby ekonomicznej. Przejawia się to na przykład wrażeniem traktowania realizowanych przedsięwzięć kartowych pilotażowo. Polityka eksperymentów na przeciętnym obywatelu może niestety doprowadzić do stopniowego znużenia kolejnymi propozycjami, zanim uwierzy on w atrakcyjność produktów kartowych. Przykładem może być obserwowane ostatnio instalowanie pojedynczych bankomatów CD - nb. najdroższego z możliwych elementów systemów kart płatniczych, urządzeń służących w gruncie rzeczy do wypłacania gotówki. Właściwe uzasadnienie stosowania ATM i CD w krajach rozwiniętych to możliwość korzystania z osobistego konta bankowego po godzinach pracy banku. Trudno taki argument zastosować w Polsce, gdzie niewiele ponad 10% społeczeństwa posiada konta bankowe w ogóle, a tradycyjnie wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni do regulowania wszelkich płatności gotówką. Promocja bankomatów poprzez brak możliwości posługiwania się kartą wydaną przez jeden bank w urządzeniach innych banków, a nawet sytuacja banków-wydawców kart pozwalających na korzystanie z bankomatu tylko w oddziale który wydał kartę i to tylko w godzinach pracy banku, poważnie zastanawia do kogo został zaadresowany ten produkt.

Przy wysokim koszcie wstępnym instalacji bankomatu sprowadzenie go do funkcji normalnej kasy bankowej działającej w godzinach pracy banku jest zastanawiające. Analiza rynku wskazuje, że zainstalowane dotychczas CD są w ponad 95% instalacji urządzeniami do użytku wewnętrznego, a ich praca po zamknięciu banku jest ograniczana i obkładana prowizjami. Jeżeliby założyć (wg przyjętego w USA kanonu), że 75% wartości ATM powinno się zwrócić z opłat pobieranych za dokonanie za pomocą tego urządzenia wypłaty - trudno będzie posiadaczowi konta w Polsce wytłumaczyć, po co mu karta gotówkowa. Dla przeciętnego obywatela poza "prestiżem" będzie to znaczyło tylko dodatkowe koszty, na które prawdopodobnie trudno będzie go namówić. Próby instalowania bankomatów w celu wypłat pensji też wydają się być utrudnione, ponieważ aktualnie dla średniej wielkości przedsiębiorstwa nie jest możliwe przeprowadzenie wypłaty z jednego "załadunku " kaset CD starymi banknotami, a po wprowadzeniu nowych złotych sytuacja nie poprawi się, ponieważ minimalna wypłata będzie wynosiła 10 lub nawet 50 nzł!

Międzynarodowe karty płatnicze wydawane przez polskie banki w ramach międzynarodowych systemów kartowych, jak VISA, Europay, Amex stanowią aktualnie najlepiej rozwinięty i najpoważniejszy sektor rodzącego się rynku kartowego w Polsce. Wydawane przez BIG SA, Pekao SA, BPH, BG, WBK, BG, PBK , BŚ SA i inne, były początkowo skierowane do dobrze prosperujących firm i ich często podróżujących pracowników (VISA Business), a ostatnio również do osób fizycznych (VISA Classic). Stanowią one bardzo cenny dokument podczas podróży do krajów rozwiniętych, gdzie załatwiają wszelkie problemy przewożenia, wymiany (choć nie po najkorzystniejszych kursach) i zapłat w obcych walutach wymienialnych. Propozycja ta wymaga niestety prowadzenia nisko oprocentowanego konta walutowego (w USD) z określoną minimalną kwotą oraz równie nieatrakcyjnie oprocentowanego konta złotówkowego, co już tworzy rynek tych kart raczej elitarnym i ograniczonym. Jest to oferta z założenia skierowana do elit społeczeństwa polskiego.


TOP 200