Karty - współtworzące produkty bankowe

W zależności od typu produktu bankowego, z jakim związane są karty (co wynika ze sposobu rozliczania dokonanej transakcji), możemy wyróżnić następujące typy kart:

- karty debetowe

- karty obciążeniowe

- karty kredytowe.

Karta debetowa (debit card) jest to karta pozwalająca na dokonywanie płatności za zakupione towary i usługi z posiadanych na koncie bankowym środków, tzn. równocześnie z transakcją następuje obciążenie rachunku jej posiadacza. Karta taka jest najczęściej ważna w zasięgu lokalnym, zwykle narodowym, (choć istnieją również karty o zasięgu międzynarodowym (VISA Electron czy MasterCard Maestro) i może służyć przez określony czas lub do wykorzystania całego wkładu. Posiadaczowi w zasadzie nie wolno nadużywać karty prowadząc zakupy za większe ilości środków niż zdeponował (w niektórych systemach istnieje możliwość zaciągnięcia tzw. overdraft praktycznie formy kredytu w rachunku bieżącym). Karta jest obsługiwana elektronicznie przez terminale Eftpos lub tradycyjnie (dla obniżenia kosztów) poprzez odciśnięcie na rachunkach samokopiujących w kopiarce ręcznej tzw. imprinterze.

W przypadku kart obsługiwanych elektronicznie wykonanie transakcji jest znacznie szybsze niż przy karcie kredytowej - np. w brytyjskim systemie Switch 95% transakcji jest obsługiwane w czasie do 5 s. Inną atrakcją jest fakt gwarantowania zapłaty dla (prawie) każdej transakcji.

Karta debetowa stanowi atrakcyjną i bezpieczniejszą alternatywę dla czeków. Bywa też zwana elektronicznym czekiem. Choć jest to wciąż rozwijający się instrument płatniczy, dowiedziono, że na rynku europejskim funkcjonujących kart typu debetowego jest cztery razy więcej niż kart kredytowych, a w USA szacuje się, iż liczba transakcji dokonywana tego typu kartami przewyższa już liczbę transakcji kartami kredytowymi.

W Polsce przykładem funkcjonującej karty debetowej jest wprowadzona w 1993 r. lokalna karta płatnicza Banku Depozytowo-Kredytowego w Lublinie w systemie zorganizowanym w oddziale Banku w Stalowej Woli.

Posiadacze kont osobistych, którym wydano kartę, dokonują za jej pomocą zapłaty za zakupione towary w wybranych przez bank sklepach i punktach usługowych lub wypłacają gotówkę. Na podstawie sporządzonych podczas transakcji rachunków oraz podpisu klienta następuje rozliczenie dokonywane przez bank, a więc obciążenie konta posiadacza karty oraz uznanie konta sklepu. Na podobnej zasadzie, choć bez możliwości wypłat gotówkowych, działa karta Hermes PBK.

Również karty VISA Classic wydawane osobom fizycznym przez polskie banki (Pekao SA, BPH w Krakowie) są z punktu widzenia produktów bankowych kartami typu debetowego. Jednak sposób funkcjonowania tych kart różni się w znacznym stopniu od klasycznych kart debetowych systemów takich jak Switch czy CB Card.

Współpraca PBK SA, Pekao SA i PKO BP z Europay Int. ma podobno doprowadzić do wprowadzenia w najbliższym czasie na rynek polski szerokiej oferty sprawdzonych na rynku europejskim produktów debetowych systemu Europay.

Karta obciążeniowa

Karta obciążeniowa (charge card, T&E card) to typ karty płatniczej pozwalającej na prowadzenie płatności oraz korzystanie z gotówki, której posiadacz karty aktualnie na koncie nie posiada. Karta daje możliwość zaciągania krótkoterminowego kredytu, który powinien być spłacony w ciągu określonego czasu (najczęściej miesiąca). Karty obciążeniowe służą najczęściej regulowaniu kosztów podróży oraz delegacji służbowych, stąd ich określenie T&E card (Travel and Entertainment). Jest to raczej ekskluzywny produkt kartowy, ponieważ karta zawsze wydawana jest odpłatnie (opłata za kartę wynosi kilkaset USD rocznie), dodatkowo stosuje się opłaty za "przystąpienie do klubu użytkowników", a limit kredytowy ustalany jest indywidualnie. Sama karta poza prestiżem posiadania, dostarcza wielu dodatkowych przywilejów, takich jak bezpłatne ubezpieczenia w podróży, zniżki oraz pierwszeństwo w rezerwacjach hoteli, usługi medyczne czy pomoc prawną za granicą. Karty tego typu są często w literaturze popularno naukowej nierozróżnialne z kartami kredytowymi, jednakże zarówno z punktu widzenia banku, jak i użytkownika mają wiele znaczących różnic od tych ostatnich.

Przykładami kart T&E są American Express Card, Dinners Club Card. Polskimi przykładami są karty emitowane przez Bank Handlowy (American Express) oraz produkt banku Pekao SA VISA Business Card czy BPH-VISA Business Card. Te ostatnie wydawane są polskim przedsiębiorcom posiadającym konta w oddziałach Banku.