Języki drukarek

Coraz częściej słyszy się, że ten lub ów ma drukarkę laserową albo właśnie zamierza taka kupić. Laser w drukarce sam jednak niczego nie zrobi. Aby powiedzieć mu, co ma wydrukować i jak, wykorzystuje się specjalnie do tego powołane języki drukarek. Poniżej porównujemy - za czasopismem „InfoWorld" - dwa najpopularniejsze języki tego rodzaju: PCL 5 (Printer Command Langua-ge) firmy Hewlett-Packard i PostScript firmy Adobe Systems. Obydwa oparte są na technice wektorowej, która daje użytkownikom wprost nieograniczone możliwości graficzne i typograficzne. Wcześniejsze wersje języka PCL, stosowane w popularnych modelach LaserJet, LaserJet Plus i LaserJet II Hewlett-Packarda, charakteryzowały się ograniczonym wyborem krojów i wielkości pisma. Więcej możliwości, ale za wyższą cenę oferował język PostScript. To on dzięki technice wektorowej stał się standardem w dziedzinie desktop publishing. Sytuację zmieniło jednak pojawienie się drukarek LaserJet III i języka PCL 5. Pomiędzy firmami Adobe,

Coraz częściej słyszy się, że ten lub ów ma drukarkę laserową albo właśnie zamierza taka kupić. Laser w drukarce sam jednak niczego nie zrobi. Aby powiedzieć mu, co ma wydrukować i jak, wykorzystuje się specjalnie do tego powołane języki drukarek. Poniżej porównujemy - za czasopismem „InfoWorld" - dwa najpopularniejsze języki tego rodzaju: PCL 5 (Printer Command Langua-ge) firmy Hewlett-Packard i PostScript firmy Adobe Systems. Obydwa oparte są na technice wektorowej, która daje użytkownikom wprost nieograniczone możliwości graficzne i typograficzne.

Wcześniejsze wersje języka PCL, stosowane w popularnych modelach LaserJet, LaserJet Plus i LaserJet II Hewlett-Packarda, charakteryzowały się ograniczonym wyborem krojów i wielkości pisma. Więcej możliwości, ale za wyższą cenę oferował język PostScript. To on dzięki technice wektorowej stał się standardem w dziedzinie desktop publishing. Sytuację zmieniło jednak pojawienie się drukarek LaserJet III i języka PCL 5. Pomiędzy firmami Adobe, Apple i Microsoft wywiązał się zażarty spór o fonty, który skłonił Adobe Systems do opublikowania technicznych danych języka PostScript. Umożliwiło to innym wytwórcom opracowanie jego kopii i w efekcie zmniejszyło koszty zakupu języka.Sam PostScript oczywiście też się zmienił. Nowa wersja pod nazwą PostScript Level 2 jest przeznaczona szczególnie dla ludzi zajmujących się zawodowo poligrafią, gdyż wnosi m.in. takie udoskonalenia, jak możliwość drukowania w kolorze i wysyłania danych na taśmę filmową. Nieznaną kartą w grze jest rychło oczekiwany język Truelmage, wspólny produkt firm Apple i Microsoft. Użytkownicy komputerów IBM będą mogli korzystać z drukarek wyposażonych w język Truelmage tylko w środowisku Windows 3-1- Użytkownicy Macintoshy potrzebują w tym celu programu inicjalizacyjnego działającego pod systemem operacyjnym Systems 6.0. Program ten stanie się integralną częścią systemu w wersji 7.0.

PCL 4 a PCL 5

Język PCL jest używany we wszystkich drukarkach LaserJet firmy Hewlett Packard. PCL 4 zaimplementowano po raz pierwszy w modelu LaserJet Plus, natomiast PCL 5 w modelu LaserJet III. PCL 4 ma sześć zasadniczych obszarów działania: formatowanie strony, ustawianie kursora, obsługa fontów, grafika rastrowa, wypełnianie tła budowa makrodefinicji. W miarę rozwoju języka PCL każdy z tych obszarów był rozszerzany o nowe możliwości projektowania dokumentu.

Wersja 5 języka PCL jest bogatsza od wersji 4 o możliwość obracania całej strony w czterech różnych kierunkach oraz obracania fragmentów tekstu na stronie. Co więcej, Dozwala ona zdefiniować jednocześnie wzór tła oraz „szablon", przez który wzór ten może być nałożony na istniejący już obraz lub tekst, przy czym nowo nałożony wzór może albo zastąpić poprzedni, albo połączyć się nim. Częścią PCL 5 jest także osobny język do rysowania linii, tzw. HPGL/2. Zawiera on bogaty zestaw poleceń do obracania obrazu, skalowania fontów rysowania obiektów o różnych parametrach linii i tła. W szczególności litery mogą być ustawiane pod dowolnym kątem oraz rozciągane, pochylane i wypełniane wzorem. Zaletą bogat-;zego języka poleceń wersji PCL 5 jest w końcu to, że skomplikowane strony dają się opisać za pomocą mniejszej ich liczby, co oczywiście skraca czas drukowania.

PostScript a PCL 5

PostScript firmy Adobe Systems i PCL firmy Hewlett-Packard to najpopularniejsze języki drukarek laserowych przeznaczonych dla komputerów osobistych. Obydwa te języki szybko się rozwijają: zaszłoroczny model LaserJet III Hewlett-Packarda jest wyposażony w wersję PCL 5, podczas gdy firma Adobe opracowała już wersję Level 2 języka PostScript, którą inni producenci zamierzają wkrótce udostępnić w swoich drukarkach. Można spodziewać się klonów PCL 5 w najbliższych miesiącach, a najdalej za rok klonów PostScript Level 2.

PostScript jest językiem programowania przeznaczonym do opisu dowolnych połączeń tekstu, grafiki i gotowych obrazów. Zawiera on typowe elementy języków programowania, jak zmienne, instrukcje warunkowe i procedury, a ponadto ma setki poleceń pozwalających zwięźle opisać wygląd nawet bardzo skomplikowanych dokumentów. Program napisany w Postscripcie jest wysyłany do drukarki przez program aplikacyjny (np. procesor tekstów), a oprogramowanie drukarki interpretuje go, wykonując komendy, które określają wygląd strony. W odróżnieniu od Postscriptu PCL 5 nie jest językiem programowania, lecz językiem poleceń. Nie dostarcza więc narzędzi umożliwiających warunkowe wykonanie jakiejś akcji bądź definiowanie procedur. Program aplikacyjny wysyła polecenia PCL 5 do drukarki jedno po drugim, a ta wykonuje je niezwłocznie.

W zasadzie obydwa języki pozwalają na tworzenie dowolnego typu obrazów. Różni je przede wszystkim to, że w PCL 5, który jest językiem prostszym, potrzeba z reguły więcej poleoeń dla osiągnięcia tego samego efektu niż w Postscripcie. To z kolei ma wpływ na szybkość druku oraz na jakość obrazu. Ponadto PostScript oferuje większą rozmaitość krojów pisma, zazwyczaj 35, podczas gdy w PCL 5 dostępnych jest ich tylko 8. Z drugiej strony obydwa języki umożliwiają skalowanie liter oraz programowe ładowanie dodatkowych znaków do pamięci drukarki. W drukarkach Lasetjet III dodatkowe znaki mogą być też dostarczone w postaci kasetki.

Ponadto technika polepszania rozdzielczości (Resolution En-hancement Technology RET) stosowana w drukarkach LaserJet III z językiem PCL 5 daje lepsze efekty niż w drukarkach z Postscriptem przy tej samej rozdzielczości 300 punktów na cal. Dotyczy to zwłaszcza drukowania liter i obiektów graficznych o ostrych krawędziach. Użytkownicy Postscriptu mogą jednak także korzystać z techniki RET, mianowicie dołączając w kasetce interpreter tego języka do drukarki LaserJet III.

Szybkość

Trzy czynniki decydują o szybkości pracy drukarki laserowej. Pierwszym jest szybkość samego napędu. W drukarkach LaserJet III pozwala ona uzyskać osiem stron tekstu na minutę, podczas gdy większość drukarek postscriptowych o umiarkowanej cenie pracuje w tempie od czterech do ośmiu stron na minutę.

Drugim czynnikiem jest szybkość sterownika drukarki. W celu podniesienia efektywności wiele sterowników korzysta dziś z techniki RISC.

Trzecim czynnikiem jest wreszcie język drukarki. Ponieważ PCL 5 nie jest językiem progra-

mowania, z reguły trzeba w nim użyć większej liczby poleceń do opisania wyglądu strony niż w Postscripcie. Okoliczność ta nie wpływa korzystnie na szybkość druku, gdyż samo przesyłanie poleceń do drukarki zajmuje czas. Program w PostScipcie musi jednak być zinterpretowany, gdy znajdzie się wpamięci drukarki, podczas gdy polecenia PCL 5 wykonywane są natychmiast po wysłaniu.

Za specjalną opłatą można nabyć drukarkę postscriptową o wydajności równej drukarkom LaserJet III lub nawet wyższej. Jak wykazały testy wykonane w redakcji „Infoworld", popularne drukarki QMS-810 z językiem PostScript drukują o około 30% szybciej od drukarek LaserJet III. Wyniki te uzyskano oczywiście dla stron o podobnej złożoności.

Buforowanie fontów

Zarówno LaserJet III, jak i drukarki z językiem PostScript umożliwiają skalowanie fontów. Każdy znak w skalowanym foncie ma opis składający się z linii i kątów, przy czym opis ten albo znajduje się w pamięci stałej drukarki, albo wysyłany jest do niej programowo. Gdy komputer żąda wydrukowania znaku o określonej wielkości, sterownik drukarki wykonuje obliczenia matematyczne, aby odpowiednio rozciągnąć lub ścisnąć kontury znaku. Kontury te wypełniane są następnie punktami, co nosi nazwę rasteryzacji. Ostatnią czynnością jest odwzorowanie rastrowego obrazu na papierze.

Skalowanie i rasteryzacja byłyby nieekonomiczne i powolne, gdyby trzeba było je powtarzać za każdym razem, gdy jakiś znak pojawia się na stronie. Aby tego uniknąć, w drukarkach postscriptowych i w drukarkach LaserJet III zaimplementowano metodę przechowywania fontów w pamięci buforowej drukarki, czyli buforowania ich. Wspomniane wyżej testy wykonane dla drukarkek QMS-810 i LaserJet III potwierdziły znaczenie, jakie ma buforowanie fontów dla szybkości druku. Średni czas druku strony tekstu tuż po włączeniu drukarki, a więc gdy jej pamięć buforowa była pusta, przekraczał o 25% czas druku drugiego egzemplarza tej samej strony bezpośrednio po pierwszym, a więc gdy większość znaków (jeśli nie wszystkie) znajdo-wały się już w buforze.

Niewiele drukarek poSfccriptowych może w pełni wykorzystać szybkość swojego napędu, pozwalającą uzyskać do ośmiu stron na minutę. Napęd nie powinien być wobec tego zasadniczym czynnikiem decydującym

o wyborze tego rodzaju drukarki. Dająca cztery strony na minutę drukarka QMS-4l0 z językiem PostScript kosztuje niewiele więcej niż LaserJet III (ceny zalecane przez producentów to odpowiednio 2795 USD

i 2395 USD). Bardzo popularna i tania jest drukarka LaserJet IIP, która z pamięcią rozszerzoną do IMB i kasetką zawierającą interpreter języka PostScript oferowana jest za 695 USH. Natomiast postscriptową drukarka QMS810 z napędem pozwalającym uzyskać osiem stron na minutę kosztuje 3995 USD i jest o przeszło 1500 USD droższa od drukarki LaserJet III, wycenianej na 2395 USD (wszystkie ceny we- dług propozycji producentów). Co więcej, aby w pełni wykorzystać szybkość napędu drukarki QMS-810, potrzebny jest bardzo wydajny sterownik, który dodatkowo podnosi jej cenę.

Niezależność od sprzętu

Być może tylko pod jednym względem PostScript ma wyra-źną przewagę nad PCL 5: jest sprzętowo niezależny. PCL bowiem, w postaci zaimplemento-wanej w drukarkach LaserJet III, został specjalnie dostosowany do rozdzielczości 300 punktów na cal. Wiele poleceń języka PCL 5 odwołuje się do fizycznych odległości odpowiadających tej rozdzielczości. Język PostScript natomiast posługuje się systemem współrzędnych logicznych, który można przekształcić na dowolne urządzenie wyjściowe o dowolnej rozdzielczości.

Niezależność od sprzętu jest szczególnie istotna w zastosowaniach wydawniczych, np. gdy w celu wykonania korekty można wydrukować dokument z rozdzielczością 300 punktów na cal, a następnie wysłać go do fotonaświetlarki pracującej z rozdzielczością 1200 punktów na cal. Interpreter języka PostScript uruchomiony na fotonaświet-larce automatycznie wykorzysta podwyższoną rozdzielczość, aby podnieść jakość druku. Niezależność języka drukarki od sprzętu jest oczywiście zaletą, której nie sposób przecenić. Z drugiej strony jednak zaleta ta jest mało istotna dla przeciętnych użytkowników komputerów osobistych, którzy potrzebują drukarki głównie do pro-wadzenia normalnej handlowej korespondencji.

Ostatecznie więc należy powiedzieć, że zarówno PostScript, jak i PCL 5 pozwalają wydrukować niemal dowolny tekst, jakiego może sobie życzyć użytkownik. Drukarki postscriptowe oferują większa rozmaitość fontów, ale drukarki LaserJet III drukują za to odrobinę szybciej od większości drukarek postscriptowych o porównywalnej cenie. Nie do prześcignięcia jest jakość druku drukarek LaserJet III, lecz z drugiej strony ich język nie jest sprzętowo niezależny w przew przeciwieństwie do języka PostScript.

PostScript a Truelmage

Język PostScript firmy Adobe Systems jest potężnym narzędziem służącym do opisu wyglądu strony i tworzenia na niej wyrafinowanych efektów graficznych. Ponieważ język ten nie jest zależny sprzętowo, opis strony w PostScri-pcie jest zrozumiały dla dowolnej drukarki wyposażonej w interpreter tego języka, a także dla fotoskładu i urządzeń rejestrujących obraz na taśmie filmowej. Co więcej, opisu strony nie trzeba zmieniać, aby wydrukować ją z inną niż poprzednio rozdzielczością bądź też w kolorze zamiast w czerni i bieli lub na odwrót. Program napisany w PostScipcie może być ponadto wykorzystany na komputerach różnych typów.

Główną wadą pierwszej wersji Postscriptu, zwanej PostScript Le-vel 1 i mającej obecnie sześć lat, jest względnie mała szybkość interpretowania jej kodu przez procesory urządzeń wyjściowych, np. drukarek. W nowej wersji, znanej jako PostScript Level 2, usunięto niektóre słabości poprzedniej, zwiększając między innymi efektywność przetwarzania. W szczególności wersja Level 2 efektywniej gospodaruje pamięcią, pozwalając użytkownikowi, by w pamięci buforowej umieścił wybrany obiekt graficzny często pojawiający się na stronie lub kolejnych stronach tekstu. Gdy obiekt taki zostanie raz zinterpretowany, jego kolejne kopie nie muszą być generowane na nowo, co znakomicie przyspiesza drukowanie.

Inną zaleta wersji Level 2, szczególnie ważną w zastosowaniach wydawniczych i w grafice artystycznej, jest możliwość takiego wyregulowania monitora i drukarek, by kolory w drukowanym dokumencie były stałe niezależnie od typu urządzenia wyjściowego. Efekt mory, powstający na styku obszarów o różnych barwach i trudny do uniknięcia przy pracy z niektórymi sterownikami, także został wyeliminowany w wersji Level 2 języka PostScript. Poza tym firma Adobe zajęła się pisaniem programów sterujących dla drukarek pracujących z Postscriptem. Programy te są bardziej wydajne od oferowanych przez innych producentów i mają zdolność samoczynnego konfigurowania się odpowiednio do tego, z którą wersją języka współpracują.

PostScript wymaga niestety dodatkowych kosztów - skomplikowanych sterowników i wyrafinowanego oprogramowania - a jest to ceną za jego niezależność sprzętową. Truelmage firmy Microsoft, nowy język opisu strony, który dopiero pojawił się na horyzoncie, jest pod tym względem krańcowo inny. Oferuje on pełną kompatybilność z Postscriptem Level 1, tzn. pozwala łączyć tekst, skalowane fonty, grafikę i obraz na tej samej stronie dokumentu. Jednak w przeciwieństwie do Postscriptu Truelmage jest ściśle związany z graficznym systemem operacyjnym komputera, dzięki czemu szybciej przesyła on obiekty graficzne na drukarkę. Interpretery Truelmage, tak jak interpretery Postscriptu, oparte są na procesorach RISC. Biorąc wszystko to pod uwagę, można spodziewać się, że drukarki pracujące z językiem Truelmage będą miały wydajność od pięciu do dwudziestu razy wyższą od typowych drukarek postscriptowych.

Oddzielnym zagadnieniem jest kwestia fontów. Truelmage zawiera dwa rasteryzatory, jeden dla fontów języka PostScript (Adobe Type 1), drugi dla własnego zestawu fontów (TrueType). Standardowy zbiór 35 fontów zestawu TrueType jest kompatybilny z odpowiednimi fontami Adobe Type 1. Ze względu na powiązanie z systemem operacyjnym Truelmage nie wymaga jednak dodatkowych programów umożliwiających pracę w trybie WYSIWYG. Ponadto TrueType jest bardziej językiem niż techniką odwzorowania. Jego twórcy, Microsoft i Apple, przypuszczają, że okoliczność ta powinna zachęcić innych producentów do opracowania różnych wersji fontów TrueType optymalnych dla poszczególnych sterowników drukarek.

Jak każda nowa technika, tak i ta budzi wątpliwości. Czy znajdzie ona uznanie użytkowników i przede wszystkim czy wzbudzi zainteresowanie producentów drukarek? Niektórzy wytwórcy, np. LaserMaster Technologies i Microtek Labs, zdecydowali się już na kupno licencji. Spośród nich LaserMaster dostarcza drukarek z językiem Truelmage, lecz na razie bez fontów TrueType. Kilka. milionów użytkowników środowiska Windows plus dwa miliony użytkowników Macintoshy stanowią jednak odpowiedni rynek dla Truelmage. Nie mniej ważne jest to, że Truelmage jest tańszy od Postscriptu, co powinno odzwierciedlić się także w cenach*drukarek.

Co wybrać?

Ci, którzy zastanawiają się nad kupnem drukarki laserowej, mogą wybierać przede wszystkim między modelem LaserJet II z językiem PCL 4, modelem LaserJet III z językiem PCL 5 i drukarkami opartymi na języku PostScript, pochodzącymi od różnych producentów. Wybór powinien zależeć od przewidywanych zastosowań drukarki.LaserJet II i PCL 4 są odpowiednie wówczas, gdy prawie wszystko, co drukujemy - i co nadal zamierzamy drukować - jest tekstem, a nie np. grafiką. Drukarkę LaserJet II można kupić już za 1200 USD. Jeśli potrzebna będzie większa liczba fontów różniących się wielkością liter, około 100 USD trzeba będzie zainwestować w program skalujący i dalszych kilkaset w dodatkową pamięć dla drukarki. Ten ostatni wydatek wynika stąd, że przy rozdzielczości 150 punktów na cal, na jaką pozwala standardowa pamięć drukarki LaserJet II, przeskalowane fonty będą niskiej jakości.

Jeśli oprócz tekstu zamierzamy drukować dane graficzne i traktujemy wydruk z drukarki laserowej jako końcowy efekt naszej pracy, to najkorzystniejszy finansowo będzie wybór drukarki LaserJet III z językiem PCL 5 - już od 1600 USD po cenach okazyjnych. Być może sumę tę trzeba będzie powiększyć o kilkaset dolarów na zakup dodatkowej pamięci przeznaczonej na ładowane programowo fonty. Tańszym rozwiązaniem jest program skalujący fonty, ale skalowanie wydłuża czas drukowania.

Jeżeli jednak wydruk z drukarki laserowej traktujemy tylko jako kopię roboczą, do korekty, a końcowy efekt planujemy uzyskać na fotoskładzie, potrzebna będzie drukarka wyposażona w interpreter Postscriptu, ponieważ na Postscripcie oparta jest większość współczesnych fotoskładarek. Także poważne prace wydawnicze oraz wizualna sztuka komputerowa wymagają drukarek postscriptowych. Najtańsze, przeznaczone dla komputerów osobistych drukarki tego typu kosztują 2300 USD, ale są wolne. Jak poprzednio, dodatkowa pamięć pochłonie jeszcze kilkaset dolarów, a program skalujący fonty -który może być alternatywnym rozwiązaniem, gdy czas drukowania jest mniej istotny - co najmniej sto.

Być może najlepszą decyzją byłoby mieć wszystko to, o czym tu mowa. Za tyle samo, ile kosztuje drukarka 2. językiem PostScript, można kupić LaserJet III z dodatkową kasetką zawierającą interpreter tego języka. Zyskuje się wówczas dostęp i do PostScriptu, i do PCL 5, a dodatkowo - możliwość korzystania z techniki polepszania rozdzielczości (Resolution Enhance-ment Technology, RET) drukarek Hewlett-Packarda.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200