Czy polskie firmy, w szczególności z sektora enterprise, mają wystarczającą wiedzę i kompetencje, by w pełni korzystać z rozwiązań chmurowych? Oczywiście, każda organizacja w ten czy inny sposób korzysta z chmury, choćby poprzez pocztę firmową, ale mowa tu o realizacji ważnych procesów biznesowych, w oparciu o dane i aplikacje przechowywane w chmurze publicznej. O to m.in. pytaliśmy ekspertów z rynku chmurowego, którzy przyjęli zaproszenie do redakcyjnej debaty na temat wyzwań i szans dla rozwiązań chmurowych w Polsce. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele dostawców chmury, wieloletni praktycy, którzy podzielili się swoim punktem widzenia rynku polskiego, budowanym w oparciu o rozmowy z klientami enterprise.

Nie róbmy błędów z przeszłości

Według danych z raportu Computerworld TOP200 wartość rynku chmurowego w Polsce w 2018 roku (raport ukazał się w 2019 r.) przekroczyła barierę miliarda złotych. To o 200 mln więcej, niż w roku 2017, wzrost wyniósł więc aż 23%. Oczywiście Polsce daleko jeszcze do światowej czołówki (stanowimy 0,1% globalnej wartości chmury, która wyniosła w 2018 roku 250 mld dol.), ale widać wyraźny wzrost zainteresowania przedsiębiorstw chmurą. Widać też wzrost zainteresowania naszym rynkiem przez globalnych graczy, którzy będą coraz częściej upatrywać zysków w tej części europejskiego rynku.

Zobacz również:

• Cyfrowa transformacja z AI - co nowego na Google Cloud Next 24

Póki co zostaje do odrobienia sporo zaległości. Według Głównego Urzędu Statystycznego tylko 11,5% polskich przedsiębiorstw używa rozwiązań chmurowych, co daje Polsce dalekie miejsce w konsumpcji chmury na tle państw europejskich. Składa się na to wiele czynników: obawa o swoje dane, związana z lokalizacją przechowywania, brak zaufania co do bezpieczeństwa przetwarzania danych w chmurze, niedostatki kompetencyjne... A w wielu wypadkach firmom po prostu brakuje pomysłu, co z tą chmurą zrobić i czym tak naprawdę powinna być chmura dla współczesnego przedsiębiorstwa.

Jak zauważył w trakcie debaty Jan Kleczkowski, dyrektor sprzedaży Microsoft Azure, rozmowę o chmurze dojrzałe przedsiębiorstwo musi zacząć od opracowania strategii wejścia w rozwiązania chmurowe. „Chcemy, by klienci korzystali z chmury w sposób ustrukturyzowany, a nie ad hoc. Takie podejście rodziło kilka lat temu szereg problemów. Dlatego dobrze, jeśli klienci budują strategię zanim wejdą w rozwiązania chmurowe. Jeśli uzyskują wiedzę, jak przeprowadzić ten proces, jak zbudować odpowiednie zarządzanie chmurą, jak kontrolować jej koszty, wreszcie – jak zbudować czy przebudować swoją organizację, ponieważ wejście w chmurę to poważna zmiana kulturowa” – wyliczał. „Świadoma organizacja potrzebuje opracowanej strategii jako pierwszego kroku do wejścia w chmurę z sukcesem” – dodał przedstawiciel Microsoftu.

Magdalena Taczanowska, dyrektor segmentu Enterprise w Microsoft Polska zwróciła z kolei uwagę na inny istotny aspekt. Organizacja, która chce uzyskać pełny obraz swojej organizacji i przeprowadzanej transformacji cyfrowej, powinna odpowiedzieć sobie na pytanie, czy rozwiązania chmurowe są strategiczne dla jej biznesu. Coraz więcej organizacji swoją przewagę konkurencyjną zaczyna opierać właśnie na rozwiązaniach chmurowych i to tam przenosi się ciężar działalności operacyjnej.

Bez opracowania strategii migracja do chmury może być skazana na trudności, może nawet na porażkę

„Zasadne jest tu pytanie, czy organizacja chce wszystko trzymać w chmurze. Wydaje mi się, że dziś każdy w jakiś sposób korzysta z chmury, Office 365 utorował tę drogę, ale czy strategie wejścia zakładają przeniesienie całości czy większości zasobów?” – zastanawiał się Paweł Wojciechowski, Business Development Manager, Fortinet. „Moje doświadczenie jest takie, że niektóre firmy kupują chmurę, za jej pomocą budują własne aplikacje, a po testach zewnętrznych liczą, czy czasem nie warto jednak trzymać ich u siebie w modelu on-premise” – mówił.

Wiedza, wiedza i jeszcze raz wiedza

Eksperci byli zgodni co do jednego: bez opracowania strategii migracja do chmury może być skazana na trudności, może nawet na porażkę. Sam proces rodzi przecież wiele pytań – co można przenieść, co zostawić u siebie? Które dane mają ograniczenia regulacyjne, wreszcie – jak dokonać migracji: własnymi siłami, przez integratora? Jak w całym procesie będzie wspierać nas dostawca?

Do tego dochodzi kwestia kosztów. „Czy firmy tak naprawdę potrafią liczyć, ile kosztuje chmura?” – zastanawiał się Paweł Wojciechowski. „Ważne też, by mieć wiedzę, jak finanse firmy reagują na Capex versus Opex” – dodała Magdalena Taczanowska.

Hamulcem rozwoju rynku chmurowego, na co wskazywali zaproszeni przez Computerworld eksperci, jest brak dostatecznej wiedzy o chmurze. A tam, gdzie nie ma wiedzy, rodzą się obawy, a czasem i mity. „Dlaczego firmy nie idą do chmury? Bo nie ma wiedzy na rynku, a dostępność partnerów poszczególnych dostawców chmury jest jedną z wielkich obaw firm. Kto im potem pomoże, skoro ich pracownicy nie mają kompetencji” – stwierdził Wojciechowski.

„Często też słyszymy w firmach, że po to robią one wdrożenia chmurowe, by się chmury nauczyć. Czyli robione są eksperymenty na żywym organizmie!” – zauważył Robert Paszkiewicz, dyrektor sprzedaży i marketingu OVHCloud i vicepresident OVHCloud na region CEE.

Obawy wyrażane przez organizacje mogą prowadzić do niepożądanych, choćby z punktu bezpieczeństwa firmy, sytuacji. „Zdarza się, że działy IT blokują projekty związane z chmurą, ponieważ mają obawy przed zmianą, natomiast działy biznesowe, które mają świadomość znaczenia rozwiązań chmurowych, często wchodzą w takie projekty bez wiedzy działów IT, co oczywiście nie jest dobrym zjawiskiem” – tłumaczył Piotr Kościelny, dyrektor sprzedaży Oktawave. Gdy procesy dzieją się poza działem IT, mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo całej organizacji. Eksperci podawali przykłady nieuzgadnianych zakupów technologii czy nawet podsiadania przez działy biznesowe własnych deweloperów aplikacji jako przykład braku myślenia o konsekwencjach dla całej firmy.

Czasem zdarza się też, że w organizacji zaczynają funkcjonować dwa oddzielne działy IT, zaczyna się wojna podjazdowa i generowanie w organizacji kosztów. „Dlatego ważne jest, by nie tylko przygotować dokument strategii wejścia w chmurę, ale też wyraźnie określić, kto potem chmurą i procesami będzie zarządzał, by uniknąć wymienionych wcześniej sytuacji” – stwierdził Marcin Zmaczyński, dyrektor sprzedaży Aruba Cloud. „Już na początku muszą być ustalane reguły korzystania z chmury” – dodał.

Co mi ta chmura da?

Warto zadać sobie pytanie, co firmy zamierzają za pomocą chmury osiągnąć. Nie chodzi tu jedynie o strategię migracji zasobów do chmury, ale określenie, czym chmura ma być dla organizacji, jak ma ją zmieniać, jak wspierać cyfrową transformację. Według Piotra Kościelnego chmura nie może być traktowana jako impuls zmian, ponieważ jest ich komponentem. „Chmura jest elementem transformacji cyfrowej” – podkreślił.

Na pewno chmura daje nowe możliwości, o których segment enterprise mógł wcześniej jedynie marzyć – zwinność, elastyczność projektową i krótszy time-to-market. „Wielu klientów dziś może pracować w ten sposób, że wydziela w strukturach część startupową. To małe grupy specjalistów, którzy pracują na małych projektach, wypróbowując nowości, by zobaczyć, które z nich mogą doprowadzić organizację najszybszą drogą do wzrostu zysków” – mówiła MagdalenaTaczanowska.

Chmura może dać organizacjom realne przewagi. Jednak proces wejścia w chmurę musi być świadomy, przemyślany i poukładany, gdyż strategia migracji jest strategią długofalową

Jan Kleczkowski zauważył natomiast, że chmura dała organizacjom „szybkość doprowadzenia do porażki” – pozwalając firmom testować nowe rozwiązania i w sposób kontrolowany sprawdzać, czy to ma sens biznesowy. „Innowacyjność to zdecydowana korzyść z posiadania chmury. Każdy może mieć dziś dostęp do tych samych narzędzi, a więc nastąpiła demokratyzacja technologiczna za pomocą chmury. IP firmy ma w tym wypadku potężne znaczenie, bo jest budowane na potencjalnie tych samych narzędziach. Poziom gry między firmami staje się wyrównany” – wyjaśniał. „To dzięki chmurze powstają nowe, dynamiczne spółki technologiczne” – mówił Marcin Zmaczyński.

Dzięki chmurze nastąpiły też pewne niematerialne zmiany w organizacjach. Firmy zyskały szersze pole manewru, a kreatywność pracowników została uwolniona. Wcześniej duże organizacje nie były w stanie sobie pozwolić na to, by łatwo zmienić kurs i próbować innych rzeczy. Chmura uwolniła przestrzeń do tego, by próbować nowych rozwiązać i pozwolić sobie na ponoszenie porażek. To zmiana kultury organizacyjnej na bardziej otwartą: „spróbujmy, to nie kosztuje dużo”.

Eksperci podkreślali, że dzięki chmurze następują zmiana modelu biznesowego wielu organizacji, które mogą dziś tworzyć to, czego wcześniej nie mogły. Jako przykład podali polski koncert paliwowy, który dzięki chmurze ma możliwość płacenia aplikacją. To nowe źródło przychodu dla firmy, uzyskane dzięki rozwiązaniu chmurowemu. Inny przykład to ubezpieczenia samochodów na godziny, możliwe dzięki chmurze.

„Usługi, które realnie dają organizacjom przewagę biznesową, są dziś w ekosystemie chmurowym” – dodał Robert Paszkiewicz. „Optymalizacja suportu, voiceboty, chatboty – takie technologie istnieją tylko dzięki chmurze” – wtórował mu Marcin Zmaczyński.

Wejście, wyjście

Chmura może dać organizacjom realne przewagi. Jednak proces wejścia w chmurę musi być świadomy, przemyślany i poukładany, gdyż strategia migracji jest strategią długofalową. "Migrację trzeba przygotować tak, by była dobra i bezpieczna w złych czasach, cokolwiek by to nie znaczyło” – zauważył Marcin Zmaczyński.

„Jeśli dziś transformujemy firmę za pomocą chmury, musimy mieć świadomość , że przenosimy odpowiedzialność za swój biznes do tego elementu. Tak dziś trzeba myśleć strategicznie w odniesieniu do cloud computingu” – dodał Robert Paszkiewicz. I – co podkreślił Piotr Kościelny, każda świadoma firma przygotowując się do wejścia w chmurę powinna mieć gotowy plan wyjścia z chmury. Tak powinno być w świecie idealnym. Czy tak jest?