Inwestycje Venture Capital/Private Equity w Chinach

Spośród 75 działających funduszy PE w Azji (w tym w Chinach), aż 35 z nich to fundusze nowe, powołane w 2006 r. (wykres 6):

  1. 18 funduszy jest zorientowanych na finansowanie przedsiębiorstw w fazie rozwoju (ang. growth funds);
  2. 7 z nich to fundusze finansujące transakcje wykupowe (ang. buyouts funds);
  3. 6 z nich to fundusze funduszy (ang. funds of funds), inwestujące kapitał nie w spółki, ale w fundusze PE;
  4. 3 fundusze – oferują kapitał typu mezzanine (dług podporządkowany, np. pożyczka z prawem zamiany na udziały/akcje);
  5. 1 fundusz – oferujący dług (nabycie papierów dłużnych) przedsiębiorstwom, które przechodzą chwilowe problemy finansowe (and. distressed debt).
Inwestycje Venture Capital/Private Equity w Chinach

Tabela 1.

W ciągu 11 miesięcy 2006 r. chińskie przedsiębiorstwa (111 transakcji) pozyskały prawie 11,77 mld USD kapitału PE. 63 przedsiębiorstwa z tradycyjnych branż pozyskały 5,62 mld USD, co stanowi 47,8% wszystkich inwestycji PE. Przemysł tradycyjny przewyższył pozostałe zarówno pod względem wartości, jak i liczby transakccji (patrz wykres 7).

Wychodzenie z inwestycji

IPO stanowi jeden ze sposobów wyjścia funduszy VC i PE z inwestycji. W ciągu 11 miesięcy 2006 r. fundusze sprzedały (całkowicie lub częściowo) 17 spółek przez IPO, a pięć przykładowych ofert publicznych prezentuje tabela 1.

Zobacz również:

  • GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
  • Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
  • International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Jeszcze do kwietnia 2006 r. wprowadzenie akcji spółek portfelowych na lokalne chińskie giełdy papierów wartościowych było nieatrakcyjne, ponieważ wymagało uzyskania zgody rządu, brakowało płynności z powodu surowych wymagań blokowania sprzedaży akcji w danym okresie. W latach 2002 – 2005 spadła kapitalizacji giełd w Shenzhen i Shanghaju.

Aniołowie biznesu

Aniołowie biznesu (business angels) też pojawili się na tym rynku: Neil Shen (partner zarządzający, założyciel funduszu Sequoia China Fund), Yunfan Zhou (prezes spółki KongZhong.com), Lei Yang (dyrektor inwestycyjny funduszu North Light VC), Hongyi Zhou (były założyciel spółki 3721.com). Średnia wartość transakcji oscylowała między 50 tys. USD a 500 tys. USD.

Aniołami są menedżerowie zagranicznych przedsiębiorstw, którzy są odpowiedzialni za prowadzenie działalności w Chinach – Kai-Fu Lee (wiceprezes Google); Yaqin Zhang (wiceprezes Microsoft Coporate), który zainwestował w spółkę Beijing East Doctors Information Technology, założoną przez absolwentów Qinghua. Inna grupa to zagraniczni Chińczycy, np. Louis Lau (inwestor w spółce AsiaInfo), profesor MIT Nicholas Negroponte (inwestor w Sohu.com).

Wszyscy inwestorzy VC/PE w Chinach muszą obecnie zmagać się z wieloma wyzwaniami. Branża inwestycji PE znajduje się w fazie powstawania, stąd wiele sprawdzonych rozwiązań w Dolinie Krzemowej („ojczyzna venture capital”) w Stanach Zjednoczonych nie działa w warunkach chińskich.

Uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Ernst&Young zidentyfikowali następujące bariery rozwoju branży VC w Chinach<sup>9</sup>:

  1. brak giełdy papierów wartościowych typu NASDAQ, która umożliwiłaby wyjście z inwestycji dla spółek z portfeli funduszy VC;
  2. prawne ograniczenia tworzenia spółek typu „off-shore” w celu ułatwienia pierwszej oferty publicznej na giełdach zagranicznych;
  3. słabe regulacje własności intelektualnej i brak ochrony własności intelektualnej, co czyni trudnym inwestowanie w innowacyjne przedsięwzięcia, wymagające np. ochrony patentowej, ochrony znaków towarowych;
  4. aktualne prawo nie stwarza możliwości powoływania funduszy VC z krajowych środków (brak bodźców podatkowych);
  5. niedobór utalentowanej kadry menedżerskiej;
  6. słabo rozwinięty system transferu technologii z instytucji badawczych do przedsiębiorstw (brak komercjalizacji);
  7. duży stopień kontroli ze strony rządu, co zniechęca przedsiębiorców i inwestorów.

Perspektywy inwestycji w Chinach

W miarę systematycznego usuwania przez rząd chiński barier o charakterze prawno-podatkowo-organizacyjnym należy oczekiwać dalszego przypływu kapitału typu VC i PE do Chin. Na pewno nastąpi uaktywnienie chińskich inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych.

Inwestycje Venture Capital/Private Equity w Chinach

Tabela 2.

Takim przykładem jest rozporządzenie Chińskiej Komisji Papierów Wartościowych (z kwietnia 2006 r.) dotyczące spó-łek giełdowych, których część akcji nie jest przedmiotem publicznego obrotu, oraz dotyczące splitu akcji w spółkach notowanych na giełdach chińskich. Rozporządzenie mówi także o utworzeniu giełdy dla małych i średnich wzrostowych spółek (na Shenzhen GEM – na wzór Growth Enterprise Market w Hongkongu), która umożliwi wyjście z kapitału dla funduszy PE. W drugiej połowie 2006 r. 10 spółek z portfeli funduszy VC zadebiutowało na GEM w Shenzhen, a jedna na giełdzie w Shanghai. Te 11 chińskich IPO stanowi ponad 25% wszystkich IPO (39) z kapitałem PE/VC. Spółka YGSOFT była pierwszą (z portfela zagranicznego funduszu venture capital) notowaną na GEM w Shenzhen (23 sierpnia 2006 r.). Zachęceni poprawą warunków na chińskim rynku kapitałowym, zagraniczne fundusze VC będą próbować pozyskiwać kapitał od chińskich inwestorów (w juanach).

Na wzór rozwiniętych gospodarek, rząd chiński w prowadził w drugiej połowie 2006 r. możliwość tworzenia krajowych i lokalnych funduszy zalążkowych, które będą miały za zadanie zasilać kapitałowo młode spółki wysokich technologii. Kilka rządowych funduszy zalążkowych zostało uruchomionych już w 2006 r. Np. w marcu 2006 r. powstał fundusz VC Suzhou Industrial Park Venture Capital przy zaangażowaniu Banku Rozwoju Chin oraz Sino-Singapore Suzhou Industrial Park Venture Capital Co., Ltd. z kapitałem 1 mld juanów. We wrześniu 2006 r. w regionie Beijing Haidian utworzono rządowy fundusz zalążkowy, który co roku ma być zasilany kapitałem 70 mln juanów. W październiku 2006 r. ruszył fundusz VC Shanghai Pudong New Area Venture Capital, z kapitałem 1 mld juanów. Uruchomienie rządowych funduszy zalążkowych może przyspieszyć absorpcję kapitału państwowego do funduszy VC, co przyczyni się do rozwoju wielu branż nowych technologii w Chinach.

Fundusze VC będą mogły dalej współfinansować atrakcyjne przedsięwzięcia nowych technologii i realizować wysokie stopy zwrotu. Wg OECD Chiny stały się w 2006 r. drugim państwem na świecie (po Stanach Zjednoczonych) pod względem wartości inwestycji w B+R. Wg szacunków OECD Stany Zjednoczone wydały ok. 330 mld USD na B+R, Chiny – ok. 136 mld USD, Japonia – ok. 130 mld USD. Prognoza dla UE-15 wynosiła 230 mld USD. Wydatki Chin na B+R, mierzone jako udział % w PKB, podwoiły się z 0,6% PKB w 1995 r. do 1,2% w 2004 r.

W ciągu kilku lat rząd chiński przygotuje ustawę o ochronie własności intelektualnej. Pełna wymienialność juana, która prawdopodobnie nastąpi w 2007 r., tylko przyspieszy napływ BIZ oraz kapitału typu VC i PE. Letnia Olimpiada w Beijing w 2008 r. oraz World Expo w 2010 r. istotnie zwiększą eksport Chin w wyniku promocji chińskich marek.

<hr><sup>1</sup> Malory Greene, Nora Dihel, Przemysław Kowalski, Douglas Lippoldt, „China’s trade and growth: impact on selected OECD countries”; OECD Trade Policy Working Paper No. 44 (28.11.2006 r.), s. 5.

<sup>2</sup> Economic Survey of China 2005, OECD, Paris, 2005.

<sup>3</sup> International Investment Perspectives, OECD, Paris, 2005.

<sup>4</sup> UNCTAD (2005a) World Investment Report 2005: Transnational Corporations and the Internationalisation of R & D, Geneva, 2005.

<sup>5</sup> Economic Survey of China 2005, OECD, Paris, 2005; China: Open Policies towards Mergers and Acquisitions, OECD, Paris, 2006.

<sup>6</sup> Malory Greene, Nora Dihel, Przemysław Kowalski, Douglas Lippoldt, „China’s trade and growth: impact on selected OECD countries”; OECD Trade Policy Working Paper No. 44 (28.11.2006 r.), s. 32.

<sup>7</sup> W publikacji „Fundusze Private Equity. Wpływ na wartość spółki”, Difin, W-wa, 2005, Marek Panfil definiuje VC jako integralną część private equity.

<sup>8</sup> http://www.cvca.com.hk/

<sup>9</sup> Ernst&Young, Creating a Technology Hotbed in China. Lessons Learned from Sillicon Valley and Israel, wrzesień 2005 r.


TOP 200