Inwestycja w lepszą przyszłość

W maju 2005 r. Sejmik Województwa Podlaskiego podjął uchwałę uznającą potrzebę opracowania strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego na lata 2007-2013. Fundamentem strategii powinna być wnikliwa diagnoza rzeczywistych potrzeb społecznych w zakresie komunikacji elektronicznej. Wsparcie finansowe gwarantowane w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013, przy dużych możliwościach współfinansowania tego typu inwestycji ze środków pozabudżetowych, powinno skłaniać władze regionu do podjęcia szybkich działań w tym kierunku. Obowiązkiem władz samorządowych jest zidentyfikowanie potrzeb i problemów związanych ze społeczeństwem informacyjnym oraz nadanie im wysokiej rangi w strategicznym dokumencie rozwoju regionu. Jest właściwy moment do zainicjowania szerokiego, wieloletniego planu inwestycji infrastrukturalnych, zwłaszcza że pojawiła się realna szansa ich sfinansowania w ramach specjalnego, rządowego programu dedykowanego pięciu województwom Ściany Wschodniej. To może być dla nich ogromną szansą na wyrównanie wielowiekowego zapóźnienia cywilizacyjnego, wydobycia się z cyfrowej zapaści i wykluczenia, a co za tym idzie również szansą pozbycia się kompleksu Polski kategorii B.

Sieciowa bariera

Czy nie należy obawiać się, że wydatkowanie ogromnych kwot na budowę infrastruktury społeczeństwa informacyjnego może być nieuzasadnione? W jaki sposób uniknąć tego ryzyka? Trudno z tak dużym wyprzedzeniem oceniać stopień wykorzystywania w przyszłości setek kilometrów traktów światłowodowych, czy dziesiątków węzłów i linii transmisji radiowej. Nie prowadzono dotąd analiz i prognoz popytu oraz badań społecznych oceniających zachowania i postawy bardzo zróżnicowanych środowisk względem nowoczesnych technologii ICT. Czy wystarczającym argumentem mogą być sprawdzone rozwiązania i praktyki z innych krajów, potwierdzające słuszność i skuteczność takich inwestycji? Wydaje się, że tak. Z drugiej strony już dzisiaj prawo związane z informatyzacją państwa nakłada na urzędy obowiązek przyjmowania dokumentów w postaci elektronicznej, wymuszając potrzebę posiadania odpowiednich instrumentów informatycznych w urzędach. Można się spodziewać też, że użytkownicy posiadający, dzięki niskim kosztom, nieograniczony dostęp do Internetu wybierać będą właśnie elektroniczny kanał komunikacji z urzędami administracji publicznej, kształtując "masę krytyczną" dla przyszłych rozwiązań.

Dlatego ważnym priorytetem strategii e-rozwoju staje się budowa regionalnej i niezależnej platformy informacyjnej i teletransmisyjnej (sieć szkieletowa i dystrybucyjna), atutem której jest wysoka jakość, powszechność i niskie koszty społeczne. Równocześnie należałoby zadbać o organizacyjne, ekonomiczne i prawne podstawy powołania samorządowego operatora społeczeństwa informacyjnego, który powinien zarządzać głównymi elementami infrastruktury, będąc centrum kompetencyjnym i ośrodkiem informatycznego wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego na całym Podlasiu. Badanie ankietowe przeprowadzone w czerwcu 2005 r. wśród starostów i wójtów potwierdza duże, (90%) zainteresowanie takim rozwiązaniem w naszym województwie. Pozwoliłoby to zapewnić właściwą opiekę serwisową zasobów sieciowych oraz ich rozwój w przyszłości. Technologicznie sieć tworzyłyby zarówno łącza światłowodowe, jak i bezprzewodowe, stanowiące zasoby obecnych w regionie operatorów (Exatel, TP, MNI czy Telekomunikacja Kolejowa), uzupełnione własną optyczną infrastrukturą szkieletową lub dostępem radiowym w obszarach trudnodostępnych.

Podlaski broadband jest równie ważnym wyzwaniem dla regionu jak budowa portu lotniczego, kompleksu Opery Podlaskiej czy korytarza transportowego Via Baltica. Dlatego też znalazł się na liście priorytetowych zadań w projekcie Narodowego Planu Rozwoju do 2013 r. Realizacja regionalnej sieci informacyjnej z szerokim dostępem do usług publicznych i wiedzy powinna być priorytetem nie tylko dla samorządów, lecz przede wszystkim lokalnego sektora biznesowego działającego w sferze IT. Zbudowana przy udziale samorządów i firm informatyczno-telekomunikacyjnych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego infrastruktura będzie szansą na upowszechnienie dostępu do wiedzy i usług (w edukacji, nauce, ochronie zdrowia, bezpieczeństwa publicznego), jak również mocnym wsparciem dla lokalnych i zewnętrznych inwestorów, podnoszącym atrakcyjność inwestycyjną i konkurencyjność regionu. Jako własność komunalna stanie się równocześnie tzw. infrastrukturą "dobra społecznego".

Budowa regionalnej sieci informacyjnej na Podlasiu powinna być traktowana w kategoriach inwestycji w lepszą przyszłość dla regionu i jego społeczeństwa, by w ten sposób dokonać zwrotu w dotychczasowym sposobie myślenia o właściwym dla regionu miejscu w kraju i Europie.

Obok inwestycji komunalnych, budowy wodociągów, oczyszczalni czy modernizacji dróg w programie rozwoju powinny bezwarunkowo znaleźć się również inwestycje w infrastrukturę społeczeństwa informacyjnego.

Brak zainteresowania kapitału zagranicznego regionem i jego bardzo mała atrakcyjność inwestycyjna spowodowana jest niskim poziomem PKB, niewielką chłonnością rynku, małym stopniem urbanizacji i rozwoju infrastruktury, słabo rozwiniętą produkcją przemysłową, mało konkurencyjną kadrą pracowniczą itp. W województwie działa 390 spółek handlowych z udziałem kapitału zagranicznego. Ośmiu największych inwestorów (m.in. American Tobacco Industries Plc, PepsiCo, Pfleiderer) ulokowało w regionie ok. 1 mln USD (ostatnia lokata w kraju).

Zły stan powiatowych i gminnych sieci dróg stanowi poważną barierę rozwoju. Wskaźnik gęstości dróg o twardej nawierzchni wynosi 52,4 km/100 km<sup>2</sup> przy średniej krajowej 79,9 km/100 km<sup>2</sup> (15. miejsce w kraju). Blisko 35% dróg wojewódzkich nie spełnia parametrów szerokości jezdni.

Podlaskie jest jednym z najsłabiej rozwiniętych gospodarczo regionów Polski. Udział sektorów przemysłu, budownictwa, usług rynkowych w tworzeniu PKB należy do jednych z najniższych w kraju. Średnia wartość PKB na osobę w 2002 r. w regionie wynosiła 14 727 zł, co stanowi 74% średniej krajowej. Niski jest również udział regionu w wartości dodanej brutto, która wynosi 2,4% (15. lokata w Polsce).

Nie najgorzej przedstawiają się wskaźniki infrastruktury telekomunikacyjnej. Liczba łączy telefonicznych w województwie podlaskim wynosi ponad 381 tys., z czego na wsi 122 tys., wskaźnik linii telefonii stacjonarnej na 100 mieszkańców wynosi 29,3, z czego na obszarach wiejskich 18,5 (w Polsce średnio 31,7 i 24,8). W roku 2004 85 tys. (na 400 tys.) gospodarstw domowych posiadało komputer osobisty, z czego 12% miało dostęp do Internetu, 0,25 gospodarstw było abonentem telewizji kablowej (91,4 tys.)

Wielkość nakładów na działalność innowacyjną i badawczo-rozwojową plasuje województwo podlaskie na ostatnim miejscu w Polsce, co w znacznym stopniu ogranicza konkurencyjność produktów na rynku. Sektor nauki w województwie zajmuje pozycję mało znaczącą na tle innych uczelni krajowych. Na przykład publikacje Akademii Medycznej stanowią 9% publikacji uczelni medycznych, Uniwersytetu w Białymstoku jedynie 1,5%, a Politechniki Białostockiej tylko 0,5% publikacji uczelni technicznych w Polsce (wg bazy NCR).


TOP 200