Migracja systemów telekomunikacyjnych, opartych na klasycznie komutowanych kanałach miedzianych, w kierunku rozwiązań transmisji pakietowych, realizowanych przez Internet, staje się powoli faktem. Konwergencja świata telekomunikacji w przekazach głosu, danych i obrazu jest widoczna w nowoczesnych internetowych centralach abonenckich dla przedsiębiorstw IP PABX, gdzie coraz bardziej zanika podział na tradycyjnie definiowane usługi komunikacyjne.

Coraz bardziej powszechną staje się opinia (i to nie tylko wśród operatorów), że teraźniejszość i przyszłość komutowanej telefonii przewodowej należy do przekazów pakietowych w środowisku internetowym, których rozwój na wielką skalę rozpoczął się dopiero w ubiegłym roku. Już teraz oferta produktów i usług telefonicznych za pośrednictwem coraz bardziej inteligentnych central abonenckich, niezależnie czy są to duże systemy komunikacyjne czy centralki zakładowe PABX, ewoluuje w kierunku sieci opartych na protokole IP - całkowicie przeźroczystych zarówno dla głosu, jak i danych oraz sygnałów wideo. Nowe technologie wytwarzania podzespołów teleinformatycznych spowodowały, że w miejsce dawnych telefonicznych centralek zakładowych zaczęły pojawiać się elektroniczne lokalne systemy centralowe PABX (Private Automated Branch Exchange) o mocach łączeniowych i pojemnościach portów wcale nie ustępujących dotychczasowym rozwiązaniom w publicznych systemach komutacji łączy.

Współczesne elektroniczne systemy PABX dla przedsiębiorstw zaczęły w ten sposób wypełniać lukę, która pojawiła się między telefonicznymi centralkami abonenckimi obsługującymi jedynie połączenia komutowane a zakładowymi sieciami komputerowymi z przełączaniem pakietów, działającymi lokalnie lub przez Internet. Wprowadzone niedawno w centralkach PABX niezbędne wsparcie dla głosowej telefonii internetowej IP (VoIP), a także implementacja odpowiednich mechanizmów bezpieczeństwa w postaci zapór ogniowych (firewalls) przyczyniły się do znacznie większego zainteresowania przedsiębiorstw tym sposobem komunikacji i zwiększenia podaży centralek internetowych nazywanych teraz IP PABX.

Według badań przeprowadzonych pod koniec ubiegłego roku przez Mier Communications jeszcze dwa lata temu średnia liczba stacji końcowych instalowanych w centralkach typu IP PABX wynosiła zaledwie 50-100 terminali, a już w końcu ubiegłego roku wzrosła do ponad 10 000 numerów w jednej centrali, przy równoczesnej obsłudze wielu funkcji dodatkowych - niedostępnych we wcześniejszych rozwiązaniach. Liczba faktycznie przyłączanych terminali końcowych w tych centralach wprawdzie sięgała jedynie około 30 proc. pełnej ich możliwości, ale dane te wykazują tendencję wzrostową.

Nowe usługi w IP PABX

W nowoczesnych centralach IP PABX - prócz takich podstawowych funkcji jak zawieszanie połączeń, oczekiwanie na połączenie czy wspomaganie transmisji faksowych - coraz większe zainteresowanie wzbudzają nowe usługi obejmujące bardziej zaawansowane funkcje telekomunikacyjne: interaktywne rozpoznawanie głosu IVR (Interactive Voice Response), poczta głosowa VMS (Voice Mail Service), bieżąca taryfikacja usług wraz z automatyczną aktualizacją billingu, realizacja połączeń zwrotnych typu callback, trasowanie przez sieć z uwzględnieniem ścieżek o najniższym koszcie czy programowe nakładanie ograniczeń strefowych na zasięg wybieranych połączeń.

Jedną z funkcji, która już zrobiła olbrzymią karierę, jest przekaz głosu przez sieć cyfrową Internetu, znany jako VoIP (Voice over IP). Jest to już sygnowane we współczesnych centralach abonenckich PABX pod synonimem IP-enable. Powszechne oczekiwania przedsiębiorstw na tańszy dostęp do takiej usługi telekomunikacyjnej spowodował, że nowe centrale zakładowe nie wyposażone w taką usługę cieszą się znacznie mniejszym zainteresowaniem. W związku z tym wszystkie liczące się konsorcja sieciowe i telekomunikacyjne - 3Com, Alcatel, Cisco, Dialogic, Ericsson, Mitel, NEC, Oki Network Technologies, Lucent/Avaya czy Siemens - rozpoczęły wdrażanie w swoich produktach komunikacyjnych technologii głosowej VoIP.