Oferta dla użytkowników PABX

Wśród funkcji internetowych central IP PABX drugiej generacji szeroko stosowana jest poczta głosowa VMS (Voice Mail Service), standardowo implementowana przez producentów większości systemów abonenckich (NBX 100, IPLink, WS2000, AXXESS IP PABX, Definity, Hicom), także opcjonalnie instalowana zarówno przez samego producenta, jak i firmy niezależne (Omni PCX 4400, AVVID, NEAX 2400, IPstage czy InstantOffice). W podobny sposób traktowane są popularne usługi, takie jak: rejestracja połączeń, usługi faksowe, przekaz komunikatów API (Application Programming Interface) oraz transmisja przez modemy analogowe, zwykle jednak rozbudowane funkcje zaliczania i taryfikacji rozmów zostały posadowione przez odrębne, wyspecjalizowane firmy regionalne.

Inną cechą charakterystyczną nowoczesnych central IP PABX jest ich zdolność do współpracy z siecią LAN przedsiębiorstwa, a więc z tradycyjnymi komputerami klasy PC włączonymi do sieci komputerowej, wyposażonymi w oprogramowanie dźwiękowe i sprzęt techniczny (mikrofon, słuchawki, wieże i karty dźwiękowe). Dzięki temu wszyscy użytkownicy PC-tów przyłączonych do sieci LAN mogą współpracować z jedną z najbardziej rozpowszechnionych aplikacji konferencyjnych Net-Meeting, dostarczanej przez Microsoft. Ta cecha komputerów PC, doposażonych dodatkowo odpowiednim oprogramowaniem, to już jedynie krok od uaktywnienia stacji terminalowych PC jako konsol operatorskich, w specjalizowanych systemach komputerowych oraz w coraz częściej poszukiwanych centrach obsługi klientów Call Center (Alcatel, Cisco, Ericsson, Lucent/Avaya, Siemens).

Uzupełnieniem tej oferty są internetowe telefony IP pochodzące od wielu niezależnych dostawców sprzętu, wpinane bezpośrednio do sieci lokalnej LAN. W większości rozwiązań cyfrowe aparaty telefoniczne są jeszcze zasilane przez specjalne moduły przetwarzania AC/DC, instalowane odrębnie dla każdego telefonu, jednak kilku dostawców sieciowych już planuje ich centralne zasilanie za pośrednictwem istniejącego toru sieci lokalnej LAN.

Wśród nowych dostawców IP PABX powszechnie używaną do sterowania funkcjami połączeń głosowych i ich routingu przez sieć jest platforma sterująca Windows NT, a dopiero w następnej kolejności platformy osadzane na systemie Unix lub innych systemach operacyjnych. Należy jednak odnotować, że pomimo dużej popularności Windows NT wiele współczesnych systemów centralowych PABX oferuje klientom kilka platform sterowania, pozostawiając ich wybór użytkownikowi.

W większości badanych obiektów (75 proc.) zarządzanie siecią realizowano za pośrednictwem SNMP (Simple Network Management Protocol), a tylko w nielicznych przypadkach zastosowano jedynie ogólny system monitorowania. W obydwu sytuacjach poszukiwane przez użytkowników funkcje sprowadzają się do kilku typowych usług: monitorowania łączy analogowo-cyfrowych, zakresu wykorzystania przydzielonego pasma transmisji, liczby aktywnych połączeń głosowych, jakości sieci transportowej i bieżącego zajęcia pamięci dla poczty głosowej VMS. Kluczowym elementem zarządzania pozostają nadal funkcje logowania (zapis stanu) i tworzenia raportów, które umożliwiają po fakcie analizę pracy systemu i ewentualnie podejmowanie środków zaradczych. Niektóre z firm (3Com, NBX 100) dostarczają nawet dwa rekordy logujące: oddzielnie dla modyfikacji prowadzonych przez administratora i oddzielnie dla ostrzeżeń i błędów wykrytych w sieci.

Zmienność standardów VoIP

Standardowe funkcje przekazów VoIP przez sieć Internetu mają praktycznie wszystkie zainstalowane centrale IP PABX, chociaż nie każde przedsiębiorstwo faktycznie je użytkuje. Najbardziej popularnym sposobem kodowania głosu była wersja 2 standardu H.323 (stanowiła ok. 88 proc. wszystkich badanych), natomiast najnowszą - przyjętą w lutym ubiegłego roku - implementację H.323 w wersji 3 miało zaledwie 13 proc. central IP PABX badanych przez Mier Communications. Trzecia wersja multimedialnego standardu H.323, uniwersalna i wcale niełatwa w instalacji, jest dodatkowo niezgodna w wcześniejszymi rozwiązaniami tego standardu, co powoduje kolejne komplikacje w jej instalowaniu w sieci. Tak więc wydaje się, że główną przyczyną małego zainteresowania przedsiębiorstw przekazem głosu przez Internet jest zbyt duża różnorodność stosowanych na świecie wersji standardów VoIP, co wyklucza współdziałanie różnych urządzeń po obydwu stronach łącza.

Część dostawców i użytkowników wręcz poszukuje innych rozwiązań kodowania i transportu głosu przez sieć pakietową, takich jak MGCP (Media Gateway Control Protocol), i nowego standardu H.248, znanego pod inną nazwą MEGACO (Media Gateway Control). Właśnie te rozwiązania, czyli MGCP i H.248/MEGACO, już stanowiły odpowiednio 31 proc i 19 proc. implementacji głosowych w nowych produktach IP PABX w ubiegłym roku, ale ich największe instalacje się rozpoczną dopiero w roku 2001.

Wcale nie są to jedyne stosowane metody kodowania i transportu głosu, gdyż według najnowszych sondaży jeszcze w tym roku niezwykłym powodzeniem będzie się cieszyć protokół transportowy SIP (Session Initation Protocol), już teraz obecny w 13 proc. testowanych rozwiązań IP PABX. Według prognoz aż dwie trzecie dostawców central abonenckich ma zamiar implementować ten właśnie protokół w swoich produktach, co niewątpliwie przyczyni się do szybkiego wzrostu jego popularności.

Pomimo kilku lat, które upływają od pierwszych tanich połączeń głosowych realizowanych przez sieć Internetu, przyszłość usługi VoIP w centralach IP PABX nie jest jednoznaczna. Chociaż wszyscy zgodnie twierdzą, że infrastruktura sieciowa z przekazami VoIP jest docelowym rozwiązaniem transmisji głosu na odległość, ostateczną formę tych przekazów ukształtuje rynek, prawdopodobnie w ciągu najbliższych dwóch, trzech lat. Tym bardziej że w lokalnych rozwiązaniach LAN coraz częściej spotyka się intranetowe i ekstranetowe aplikacje oparte na protokołach IP, a więc stanowiące podstawę do kontynuowania takich właśnie rozwiązań transmisji głosowych. Rynek sieci IP PABX nadal jednak czeka na bardziej optymalne, a przede wszystkim ujednolicone technologie przekazu głosu (VoIP) w lokalnych aplikacjach centralek abonenckich, stanowiących teraz nerw komunikacyjny tych przedsiębiorstw.