Instalacje zasilania gwarantowanego
-
- Sylwester Igras,
- 04.03.2014
Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym
Należy pamiętać, iż z obsługą dowolnych urządzeń elektrycznych, w tym też sprzętu teleinformatycznego, związane jest niebezpieczeństwo wystąpienia porażenia, które może spowodować przepływ prądu przez człowieka. Prąd elektryczny przepływając przez ciało człowieka wywołuje w nim zmiany chemiczne i fizyczne mogące być nawet przyczyną śmierci. Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym ma zabezpieczać użytkowników przed uszkodzeniami urządzeń i instalacji elektrycznych. Jest ona realizowana w myśl obowiązujących norm poprzez szybkie wyłączenie uszkodzonych urządzeń oraz ograniczenie prądów przepływających przez ciało człowieka do wartości bezpiecznych.
Jako uzupełniający środek ochrony przed dotykiem bezpośrednim często są stosowane wyłączniki ochronne różnicowoprądowe o znamionowym prądzie różnicowym nie większym niż 30 mA. Urządzenia ochronne różnicowoprądowe można stosować we wszystkich układach sieci, z wyjątkiem układu bez przewodu ochronnego PE. Wyłącznik ochronny różnicowoprądowy powinien być umieszczony w obwodzie zasilającym tablicę rozdzielczą, aby zabezpieczać rozdzielnicę oraz odchodzące z niej obwody. Poszczególne obwody powinny być zabezpieczone przed zwarciami i przeciążeniami wyłącznikami nadprądowymi.
Zobacz również:
Najskuteczniejszym systemem zabezpieczeń jest stosowanie ochrony grupowej, w skład której wchodzą co najmniej dwa zabezpieczenia różnicowoprądowe: jedno po stronie zasilania – selektywne a drugie po stronie obciążenia (obwody odbiorcze bezzwłoczne lub krótkozwłoczne). Należy pamiętać, iż nieliniowy charakter obciążeń, wahania napięć, przepięcia atmosferyczne lub łączeniowe mogą powodować przepływ prądów upływowych, które z kolei mogą być przyczyną nieprawidłowego zadziałania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych. W związku z tym przy zabezpieczaniu instalacji zasilającej sprzęt teleinformatyczny w celu zmniejszenia ryzyka nieprawidłowego zadziałania należy stosować urządzenia ochronne różnicowoprądowe z podwyższoną wytrzymałością na prąd udarowy lub krótkozwłoczne.
Ochrona przed przepięciami
Przepięcia występujące w instalacjach elektrycznych są szczególnie niebezpieczne dla sprzętu teleinformatycznego, który jest bardzo wrażliwy na tego typu rodzaj zakłóceń. Najbardziej niebezpiecznym źródłem przepięć są wyładowania atmosferyczne w sieć elektroenergetyczną, linie teleinformatyczne lub w budynki. Bez zastosowania odpowiednich urządzeń ochronnych, sprzęt teleinformatyczny w promieniu kilku km od miejsca uderzenia piorunu może zostać uszkodzony. Źródłem przepięć w instalacjach mogą być też same urządzenia elektryczne pracujące w danej instalacji. Przepięcia wewnętrzne powstające w wyniku operacji łączeniowych oraz na skutek zwarć w instalacjach mają znacznie mniejsze wartości od tych spowodowanych wyładowaniami, występują jednak znacznie częściej.
W celu ochrony urządzeń teleinformatycznych stosuje się wielostopniowy system ochrony przeciwprzepięciowej. Wytyczne dotyczące identyfikowania i określania miejsc w instalacjach elektrycznych, w których mogą występować przepięcia oraz zasady doboru środków ograniczających przepięcia podaje arkusz 443 normy PN-IEC 60364. Pierwszy stopień ochrony powinny zapewniać ograniczniki i odgromniki zainstalowane w miejscu wprowadzenia instalacji do budynku. Drugi stopień stanowią ochronniki montowane w tablicach rozdzielczych (piętrowych) oraz w UPS bądź w tzw. listwach zasilających. Ograniczniki przepięć zbudowane są zwykle w oparciu o specjalny typ półprzewodników (warystory), które przy wzroście napięcia powyżej pewnej wartości progowej przewodzą prąd. W celu uniknięcia przerw w zasilaniu urządzeń, wymagane jest samoczynne odłączanie uszkodzonych warystorów, które jest realizowane przez odpowiednie układy instalowane fabrycznie wewnątrz ograniczników. W celu zapobieżenia płynięciu prądów udarowych przez wyłącznik ochronny różnicowoprądowy mogących powodować jego niepotrzebne zadziałanie bądź uszkodzenie, ogranicznik przepięć należy umieszczać przed wyłącznikiem.
Istotne ze względu na niezawodność działania oraz bezpieczeństwo ludzi jest utrzymanie dobrego stanu technicznego instalacji elektrycznej. Obowiązek ten dla instalacji odbiorczej znajdującej się za układem pomiarowo-rozliczeniowym operatora systemu dystrybucyjnego czyli zakładu energetycznego spoczywa na właścicielu lub zarządcy obiektu i obejmuje:
- użytkowanie w sposób zapewniający bezpieczeństwo,
- prowadzenie dokumentacji instalacji elektrycznych (nanoszenie wszelkich zmian w instalacji w projekcie budowlanym),
- przeprowadzanie kontroli stanu technicznego instalacji w wypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości,
- wykonywanie kontroli okresowej instalacji elektrycznej, w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, rezystancji izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów,
- zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych, wydawanych przez upoważnione do kontroli organy nadzoru budowlanego.
Podsumowanie
W celu uzyskania wysokiej dostępności systemu teleinformatycznego szczególnie ważne jest zapewnienie niezakłóconego zasilania, gdyż bez niego żadne urządzenie teleinformatyczne nie będzie funkcjonowało. Jednak, aby zagwarantować pewne i pozbawione zakłóceń zasilania, samo zastosowanie zasilaczy UPS i agregatów prądotwórczych jest nie wystarczające. Dostępność zależy bowiem również od instalacji elektrycznej za pomocą której energia elektryczna jest dystrybuowana ze źródeł zasilania do odbiorników.
Reasumując, właściwie zaprojektowana i wykonana instalacja elektryczna jest niezwykle istotna dla pewnego i prawidłowego działania systemu teleinformatycznego a nieprawidłowy dobór zabezpieczeń oraz przekrojów przewodów może być przyczyną wielu problemów z dostępnością systemu teleinformatycznego. Przy budowie instalacji zasilającej należy również przewidzieć, iż system teleinformatyczny może podlegać zmianom podczas użytkowania centrum danych i wstępnie określić przyszłe wymagania dotyczące mocy oraz elementów systemu elektrycznego i dystrybucyjnego, znajdującego się za zasilaczem UPS.
