Innowacyjny świat i jego aktorzy

To jednostki, których zasadniczą cechą osobowości jest potrzeba ciągłego osiągania. Faza innowacji, to zastosowanie nowości, której towarzyszą zmiany w obszarze organizacji i finansowania w procesie wytwarzania. Innowacja włączona w proces wytwórczy przyczynia się do jego rozwoju. Proces innowacji kończy dyfuzja, czyli upowszechnianie innowacji w skali lokalnej, a kolejno globalnej.

Droga od inwencji do innowacji i jej upowszechnienia jest procesem złożonym i ulegała zmianom przez kolejne stulecia. Odkrycie przez Jamesa Lancastera w 1601 roku, że podawanie soku z cytryny zawierającego duże ilości witaminy C chroni marynarzy przed szkorbutem zostało potwierdzone eksperymentalnie ponad sto lat później. Dzisiaj okres ten jest nieporównywalnie krótszy, chociaż czasami wielu ma wrażenie, że zbyt długi. Szybkie upowszechnianie współczesnych innowacji jest rezultatem tempa przepływu informacji i szerokiego dostępu do wszelkich nowości technologicznych. Coś, co dzisiaj wydaje się innowacyjnością, w ciągu kilku tygodni czy miesięcy staje się dostępne niemal w każdym zakątku świata. Jest to jednak uzależnione od co najmniej trzech aspektów: kulturowego, gdzie szczególnie ważne pozostaje zjawisko cultural gap oraz dwóch wskaźników rozwoju społecznego - Networked Readiness Index (NRI) oraz Human Development Index (HDI). W naszym rozumieniu ważniejszy wydaje się być NRI, czyli skłonność i gotowość kraju do wykorzystania możliwości oferowanych przez technologie informatyczne i komunikacyjne.

Cultural gap (luka kultury), to koncepcja opóźnienia kulturowego, której autorem był amerykański socjolog William F. Ogburn. Cultural gap, to efekt zapóźnienia kulturowego, polegający na stałym nienadążaniu sfery kultury, w tym refleksji teoretycznej, za rozwojem praktyki społecznej, szczególnie techniki. To swoisty dystans pomiędzy tradycyjną kulturą społeczeństwa a wysokim poziomem technologicznym występującym w tej samej przestrzeni społecznej. To spektakularna nieadekwatność tradycji i nowoczesności. Singapur to znamienity przykład społecznej rzeczywistości, którą charakteryzuje cultural gap. Zjawisko to ma również wymiar globalny, gdyż innowacje często zderzają się ze strukturą społeczną, która nie jest gotowa na adaptację zmian. Stąd wielkie innowacje napędzające rozwój cywilizacji są rzadkie, gdyż rzadko się zdarza, by w jednym czasie i miejscu pojawił się wielki innowator oraz struktura społeczna gotowa do przyjęcia nowego pomysłu.

Twórcze JA, czyli osobowość innowacyjna

Pierwszoplanowym aktorem każdej innowacji jest człowiek, a dzisiaj jest to człowiek o ukształtowanej osobowości nowoczesnej, której cechami są: wysoki poziom motywacji do osiągnięć, twórczy nonkonformizm oraz spektakularne pojęcie empatii, czyli gotowość na przyjęcie ról społecznych, jakie niesie ze sobą nowoczesne społeczeństwo.

Sieciowa gotowość

W rankingu NRI 2008-2009 (Networked Readiness Index) Polska uzyskała ocenę 3,80, który to wynik sytuuje nasz kraj na 69. miejscu wśród 134 sklasyfikowanych krajów świata. Ranking rozpoczyna Dania z oceną 5,85, a zamyka Czad, który uzyskał wynik 2,44. Chociaż Polska lokuje się w środku listy rankingowej, to wypada najgorzej spośród wszystkich krajów tworzących Unię Europejską.

Amerykański psycholog społeczny David McClelland, który jako pierwszy wykazał zainteresowanie potrzebą osiągania, udowodnił na podstawie badań empirycznych, iż okres wyraźnego wzrostu gospodarczego poprzedzony bywa wzrostem odsetka osób cechujących się wysoką potrzebą osiągania. McClelland potrzebę osiągania definiował jako marzenie o takim postępowaniu, które przynosi nie tyle zmianę statusu, ile wewnętrzne zadowolenie z indywidualnych dokonań. Jest to swoistego rodzaju talent, który pozwala jednostce wyznaczać kolejne cele i realizować je. Ludzie o rozbudowanej potrzebie osiągania posiadają cztery szczególne cechy:

1. Stałą skłonność do podejmowania ryzyka, przy jednoczesnej świadomości jego następstw i konsekwencji;

2. Predyspozycję i skłonność zarówno do wdrażania, jak i do akceptowania innowacji;

3. Umiejętność analitycznej oceny przedsiębranych działań, zakończonych zarówno sukcesem, jak i porażką;

4. Skłonność do osiągania najlepszych wyników tylko w warunkach współzawodnictwa, kiedy sukces jeszcze bardziej dynamizuje działania jednostki. Osiągnięcia bez silnego współzawodnictwa nie dają oczekiwanej satysfakcji.

Potrzeba osiągania konstruuje człowieka, którego metaforycznie określamy mianem homo hubris. Słowo hubris, pochodzące z języka greckiego, oznaczało pierwotnie nieposkromioną pychę i chęć wywyższenia się ponad Boga. Współcześnie motywacja hubrystyczna straciła pejoratywne znaczenie, a wręcz prowadzi jednostkę do działań, które przynoszą jej poczucie samorealizacji, satysfakcji, a także nadając sens życiu. Tak pojęta motywacja hubris może stać się w określonych warunkach stymulatorem procesów rozwojowych.


TOP 200