Informatyzacja Służby Zdrowia

Do Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia w Warszawie przekazano budżetowe środki finansowe na zakup sprzętu i oprogramowania dla wybranych Zakładów Opieki Zdrowotnej na terenie Polski. Stało się to w następstwie opracowanego przez Ministerstwo Zdrowia programu informatyzacji Służby Zdrowia.

Ze względu na szczupłość posiadanych środków zdecydowano się na pilotażowy charakter całego przedsięwzięcia - komisyjnie wyłoniono 10 województw, które jako pierwsze będą uczestniczyły w przedsięwzięciu, które roboczo nazywane jest "komputeryzacją terenu".

W dalszej kolejności rozpisano przetarg, w wyniku którego Centrum Organizacji i Ekonomiki Służby Zdrowia zaangażowało do realizacji programu firmę ICL. Firma ta znajduje się pośród listy firm zalecanych przez URM (patrz CW nr 45/93 ). Według posiadanych przez nas informacji kontrakt został już podpisany - komputery typu ICL PC są już w Warszawie, trwają przygotowania do realizacji dostawy na teren wybranych województw.

Cel przedsięwzięcia

Komputeryzacja jest tylko częścią większego zamierzenia, które przygotowywano od ponad dwóch lat. Ustawa o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 31 sierpnia 1991 r. zaleciła rejestrację wszystkich Zakładów Opieki Zdrowotnej w Polsce. Przy tej okazji uznano, że powstający system rejestracji ZOZ-ów może być jednocześnie wykorzystany do stworzenia bazy danych o tych zakładach.

Jak poinformował nas kierownik Zakładu Informatyki i Badań Statystycznych mgr J. Stegienko:

"W celu realizacji założeń Ustawy opracowano specjalny system wniosków rejestrowych i powołano zakłady rejestracyjne w każdym województwie. W Centrum opracowano m.in. wzory dokumentów rejestracyjnych, instrukcje obsługi oraz opracowano cały system kodów identyfikacyjnych poszczególnych jednostek Służby Zdrowia.

Celem naszej działalności jest to, aby każdy Zakład Służby Zdrowia miał swój numer identyfikacyjny - podobnie jak nr REGON w sprawozdawczości fiskalnej. Także jednostki organizacyjne, które wchodzą w skład tego zakładu będą również miały swój identyfikator. Na przykład - gdy w skład ZOZ wchodzi szpital, przychodnia, pogotowie ratunkowe itp., to każda z tych jednostek będzie miała ustalony numer ID. Ułatwi to nam identyfikację i porównywalność wielu danych zbieranych w różnych jednostkach. Prace nad systemem kodów są na ukończeniu - chcielibyśmy, żeby kody te były stosowane także w GUS czy innych instytucjach.

Warunkiem, jaki postawiliśmy jednostkom Służby Zdrowia przed objęciem ich akcją Kontrakt komputeryzacji na terenie 10 województw jest zastosowanie w nich systemu rejestracji wszystkich zakładów. Tak więc, komputeryzacja będzie jednocześnie sprawdzianem działania systemu rejestracji i kodowań.

Wdrożenie w życie powstałej ewidencji pozwoli uzyskać opis infrastruktury Służby Zdrowia. Powinna ona współpracować z systemami, które obecnie już działają.

Można tu wymienić następujące systemy spisowe. Są to System Ewidencji Kadr Medycznych (SEKaMed), System Ewidencji Aparatury Medycznej (SEwAM) i System Ewidencji Budynków (SEwiB). Niestety, pracują one w innym formacie kodowań. Chcemy doprowadzić do spójności tych systemów między sobą. Prace nad tymi zamierzeniami już trwają".

Oprogramowanie

Perspektywicznym celem całego przedsięwzięcia jest budowa pełnego systemu organizacji i zarządzania Służbą Zdrowia. Obecnie, w pierwszej kolejności dążyć się będzie do tego, aby szpitale stosowały oprogramowanie rozliczające koszty, programy finansowo-księgowe, kadrowo-płacowe, pakiet przyjęcia-wypisy oraz program rozliczenia kosztów leków, używanych w szpitalu.

Ujednolicenie formatów danych, stosowanych w takich programach, w połączeniu z przetwarzaniem danych na szczeblach wojewódzkich i centralnym może m.in. doprowadzić do ścisłego rozliczenia kosztów w przeliczeniu na jednostki chorobowe. Będzie to wskaźnik, za pomocą którego można będzie łatwo porównywać pracę w szpitalach.

We współpracy ICL i Prokom powstało już oprogramowanie użytkowe - programy Finanse-Księgowość, Kadry oraz pakiet Przyjęcia-Wypisy. Firma Prokom instaluje te programy w kilku szpitalach.

Niezależnie od tego w Ministerstwie Zdrowia są na ukończeniu prace nad własnym pakietem Przyjęcia-Wypisy. Prace nad strukturą i zasadami wprowadzania danych są realizowane w Państwowym Zakładzie Higieny. Wspomniany pakiet będzie prezentowany w Katowicach, w grudniu 1993 r.

Dane pochodzące z obu pakietów nie będą między sobą kolidowały, gdyż Ministerstwo uprzednio opracowało pewne standardy i udostępniło je m.in. firmie Prokom.

Należy przypuszczać, że w przyszłości Ministerstwo będzie tym ośrodkiem, który może sprawdzać zgodność programów oferowanych szpitalom i innym zakładom Służby Zdrowia i porównywać je ze swoimi standardami. Podobna sytuacja zachodzi już przy homologacji przez PESEL pakietów typu Ewidencja Ludności, stosowanych dla wspomagania pracy administracji samorządowej i państwowej.

Działania pilotażowe

W kilku województwach powstaną Zespoły metodyczne ds. komputeryzacji Służby Zdrowia. Komputery w tych Zespołach metodycznych będą pracowały w sieci typu LAN, wybrano poza tym niektóre szpitale (np. w Lublinie i we Wrocławiu), które będą również w pełni skomputeryzowane - łącznie z instalacją sieci lokalnej. Na razie informacje ze szpitali do wojewódzkich ZOZ-ów metodycznych będą przekazywane na dyskietkach. Tam będą one przetwarzane i przesyłane do Warszawy.

Aby nie blokować przyszłego rozwoju transmitowania danych drogą elektroniczną, w kontrakcie zastrzeżono pewne sugestie rozwojowe. Będą one musiały być uwzględniane w czasie realizacji przedsięwzięcia przez ICL.

Główna baza danych związanych ze sprawozdawczością istnieje w siedzibie Centrum przy ul. Długiej w Warszawie. Wydawane są tam także resortowe biuletyny statystyczne.

Jest to przedsięwzięcie duże i na miarę swych rozmiarów bardzo odpowiedzialne. Społeczeństwo od dawna domaga się poprawy organizacji pracy Służby Zdrowia. Wdrożenie całego systemu m.in. ma na celu lepszą kontrolę środków budżetowych jakie łożone są na krajową Służbę Zdrowia. Do sprawy "komputeryzacji terenu" Służby Zdrowia będziemy jeszcze na pewno wracali. (Włodzimierz Nowicki)