Rynek oprogramowania dla małych i średnich firm dobrze znosi spowolnienie gospodarcze i konkurencję zachodnich producentów.

Rok 2000 był krytyczny. Do takiego wniosku prowadzi analiza ubiegłorocznych, wcale nie najgorszych wyników finansowych producentów oprogramowania dla małych i średnich przedsiębiorstw. Spora grupa firm z tego sektora odnotowała spowolniony, zaledwie kilkuprocentowy wzrost bądź wręcz spadek przychodów w 2000 r., a w roku ubiegłym osiągnęła kilkunastoprocentowy wzrost. W tej grupie znajdują się zarówno producenci programów "z półki", np. WA-PRO, InsERT, HumanSoft, MSM i CDN, jak i firmy produkujące - wymagające wdrożenia i szkoleń - oprogramowanie zarządcze dla średnich firm. Z sektora oprogramowania z pudełka dla małych przedsiębiorstw wyłoniło się kilku liderów, na czele z InsERT i WA-PRO. Swoją pozycję rynkową zawdzięczają one przede wszystkim silnej, rozbudowanej sieci dilerskiej i serwisowej, ale również niskiej, nie przekraczającej kilkuset złotych cenie programu, łatwości jego instalowania i intuicyjnej obsłudze nie wymagającej szkoleń. Firmy te wyraźnie określiły swoją tożsamość, nie wychylając się poza znany sobie rynek i nie próbując sił w konkurowaniu o średnie przedsiębiorstwa. Do grupy liderów szybko dołącza, należący do grupy ComArch, CDN (oprogramowanie CDN Opt!ma i CDN Opt!ma Start), który w ostatnich miesiącach zawarł umowy z dystrybutorami sprzętu komputerowego (wrocławskie firmy JTT Computer i AB) oraz sieciami handlowymi Office Depot i EMPiK, uzyskując w ten sposób dostęp do nowych kanałów sprzedaży.

Zachód śpi

Co ciekawe, nadal nie widać na tym rynku konkurencji ze strony zachodnich producentów, choć obecnie wszyscy producenci oprogramowania typu "mała firma" zastanawiają się, jak poważnie należy traktować inwestycję Microsoftu w obecny również na polskim rynku Great Plains Software. Microsoft zaprzecza, jakoby zajmował się two-rzeniem pakietu umożliwiającego zarządzanie małą firmą, niemniej we współpracy z GPS zbudował oparty na module CRM pilotażowy pakiet dla małej firmy, zawierający również program księgowy oraz program zarządzania sprzedażą. Gotowy produkt będzie dostępny w Stanach Zjednoczonych jesienią br. Pytanie, jakie wsparcie otrzyma w Polsce (konieczne bardzo silne centrum lokalizacyjne ze względu na częste zmiany przepisów), jeśli rzeczywiście ostatecznie znajdzie się w ofercie Microsoftu, jaką metodą zostanie wprowadzony na rynek i jaka będzie jego cena. Teoretycznie firma z Redmond ma bardzo mocną markę, dostęp do ogromnej bazy klientów, bardzo duży budżet reklamowy i rozwojowy oraz zdolność do dłuższego utrzymywania cen dumpingowych. Koszty utrzymania się na polskim rynku z tego rodzaju produktem wydają się jednak - przynajmniej na razie - bardzo wysokie.

Zdaniem Jarosława Szawlisa, preze-sa firmy InsERT, rynek oprogramowania dla małych firm jest nadal rynkiem perspektywicznym, na którym sprzedaż wciąż rośnie, choć już nie tak dynamicznie jak kilka lat temu, kiedy możliwy był kilkudziesięcioprocentowy wzrost sprzedaży w ciągu roku. Mimo niewielkiego wzrostu bezwzględnej liczby małych i średnich firm, 20-30% z nich upada każdego roku, a na ich miejsce powstają nowe, potrzebujące podstawowego oprogramowania umożliwiającego prowadzenie księgowości i rozliczeń z fiskusem. Trzeba pożegnać się z mitem, że w Polsce funkcjonuje kilka milionów firm (większość z nich to pracownicy, którzy pod presją pracodawców zarejestrowali działalność gospodarczą), niemniej w 1999 r. było zarejestrowanych 141 927 przedsiębiorstw zatrudniających 10-250 osób, tworzących interesujący rynek dla producentów oprogramowania.

Bez fajerwerków

Oczywiście, rynek interesujący tylko z punktu widzenia wzrostu przychodów. Firma próbująca wprowadzać zbyt innowacyjne produkty nie ma na nim czego szukać. Ten rok udowodnił po raz kolejny, że skazany już kilka lat temu na zapomnienie system operacyjny DOS wciąż ma się dobrze, a klienci - wbrew trendom technologicznym - wysoko go cenią ze względu na prostotę interfejsu tworzonych dla niego aplikacji, ich rozbudowywaną latami funkcjonalność i niewielką "zasobochłonność", pozwalającą na pozostanie przy sprzęcie komputerowym sprzed kilku lat. Niemal wszystkie próby wprowadzania nowości technologicznych (Windows, Microsoft SQL Server, Java) lub biznesowych (model ASP, moduły CRM, sklepy internetowe) spotykają się na razie z umiarkowanym odzewem ze strony klientów, a zjawiskiem najsilniej dynamizującym sprzedaż okazuje się nowelizacja Ustawy o rachunkowości.