Zdobycze informatyki, które wkroczyły do takich sektorów jak telekomunikacja czy bankowość, zaowocowały zmianami umożliwiającymi wykonanie wielu czynności zdalnie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz uproszczeniem procesów. Tymczasem czynności urzędowe są często analogiczne do tych podejmowanych przez klientów podmiotów komercyjnych – np. podpisywanie umowy, czy złożenie deklaracji. Od strony implementacji i osadzenia w IT też się specjalnie nie różnią. Dlatego u podstaw transformacji powinno znajdować się uproszczenie interakcji z klientem, a jednocześnie ułatwienie i przyśpieszenie wewnętrznych procesów w ramach organizacji czy urzędu.

„Chcielibyśmy, żeby dzięki transformacji i wykorzystaniu technologii informatycznych organizacje działały bardziej efektywnie, zarówno wewnętrznie, jak i w relacji z otoczeniem gospodarczym” – powiedział Maciej Wardaszko w trakcie wystąpienia na konferencji Państwo 2.0. Digitalizacja nie może być jednak celem samym w sobie, a środkiem do osiągnięcia celu. Tym celem jest wg prezesa Aplikacji Krytycznych budowa rozwiązań i usług chowających złożoność organizacji za pewną fasadą. Użytkownika nie interesuje struktura organizacji i stosowane systemy – najważniejsze jest to, aby świadczone usługi były realizowane w sposób możliwie prosty.

Jednym z realizowanych już elementów strategii e-urzędu jest usługa Twój e-PIT, ułatwiająca obywatelom złożenie zeznania podatkowego.

Rządowy software house

Spółka Aplikacje Krytyczne funkcjonuje od ponad dwóch lat i zatrudnia obecnie ponad 80 osób. Jest w istocie software house’m i głównym obszarem jej kompetencji jest tworzenie oprogramowania oraz przetwarzanie danych udostępnianych następnie właścicielowi, czyli Ministerstwu Finansów. Aplikacje Krytyczne działają w oparciu o ustawę celową, dzięki której mogą operować na tych samych danych, które są w dyspozycji ministra finansów i Krajowej Administracji Skarbowej.

Jednym z rozwiązań opracowanych przez spółkę jest aplikacja e-mikrofirma przeznaczona dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Umożliwia wystawianie faktur, tworzenie ewidencji VAT oraz generowanie plików JPK_VAT i przesyłanie ich do systemu Ministerstwa Finansów. Programiści Aplikacji Krytycznych opracowali też system JPK_VAT, czyli zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT.

W wizję e-urzędu wpisują się także rozwiązania rozwijane i wdrażane przez spółkę w zakresie analityki danych. „Chcemy skonsolidować systemy przetwarzania danych w ramach nowego systemu, który budujemy, a zarazem zapewnić dostępność danych na odpowiednim poziomie” – zapowiedział Wardaszko. Ten nowy system to Fundament Danych, który ma integrować informacje z różnych źródeł – chociażby dane z systemu transakcyjnego izb administracji skarbowej i dane JPK – i umożliwiać administracji skarbowej podejmowanie optymalnych decyzji, na przykład dotyczących kontroli skarbowych.

Fundament Danych pozwoli Krajowej Administracji Skarbowej lepiej realizować jej zadania, przyśpieszać operacje i wydawanie decyzji – czyli to, o co głównie zawodzi w relacjach między obywatelami a urzędami skarbowymi. W praktyce ma się to przełożyć na niższą liczbę kontroli, ale za to bardziej precyzyjnych.

Budowa tego systemu wydaje się ambitnym zadaniem z uwagi na ogromne wolumeny danych, jakie będzie agregował – prezes Wardaszko spodziewa się, że dzienny przyrost informacji napływających do systemu może sięgać nawet 300 GB.

Zatory płatnicze

Jako podmiot realizujący zadania na rzecz Ministerstwa Finansów i KAS, Aplikacje Krytyczne mają dostęp do danych, pozwalających identyfikować zdarzenia związane z pojawianiem się zatorów płatniczych, gdy np. lokalny pośrednik zalega z płatnościami wobec dostawców. Takie sytuacje są jeszcze zrozumiałe, gdy powstają w wyniku określonych warunków makroekonomicznych – przykładowo, w okresach kryzysów gospodarczych, jak ten z 2008 r. Wówczas mieliśmy do czynienia z efektem kaskadowych zatorów: banki wstrzymały finansowanie swoich partnerów gospodarczych bo same miały problemy finansowe.

Problem w tym – uważa Maciej Wardaszko – że dziś, gdy jesteśmy w szczycie koniunktury, przeważająca większość firm wciąż deklaruje problemy z płatnościami. Bez względu na to, czy jest problem z zapłatą w ogóle czy płatność jest tylko opóźniona, zator płatniczy utrudnia przedsiębiorstwu funkcjonowanie i inwestowanie. A im mniejsza firma, tym skutki zatoru bardziej odczuwalne.

Aplikacje Krytyczne adresują problem w ten sposób, że dane z rejestru faktur są zestawiane z informacjami w systemie teleinformatycznym izb rozliczeniowych (STIR) i wzbogacane o pewne informacje pomocnicze. Na tej podstawie fiskus może podjąć odpowiednie czynności wynikające z przepisów prawa – wskazuje prezes Wardaszko.