Historia wzbogacona
-
- Andrzej Gontarz,
- 08.05.2006
Zaletą tej metody jest to, że obraz wirtualny może być połączony z obrazem rzeczywistym. Dzięki temu można np. wprowadzać nieistniejące już obiekty do dostępnych dzisiaj przestrzeni. W ten sposób zwiedzający może zobaczyć, jak wyglądało pięć wieków temu wyposażenie pustej obecnie sali rycerskiej (wrażenia z oglądania można jeszcze wzbogacić o symulacje dotyku). Konserwator bądź architekt może sprawdzić jak będzie wkomponowywać się w aktualne otoczenie przewidziana do rekonstrukcji altana ogrodowa z czasów baroku.
To tylko przykładowe możliwości wykorzystania tego rozwiązania - w praktyce muzealnej może być ich znacznie więcej. "Technologia ta otwiera nowe, ekscytujące obszary zastosowań" - przekonywał prof. Krzysztof Marasek z Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych podczas swojego wystąpienia w trakcie zorganizowanej przez Muzeum Pałac w Wilanowie konferencji "Zapis obrazu, obraz zapisu". Jego zdaniem, daje szansę pełnego wykorzystania cyfrowych danych o obiektach muzealnych. Można je wstawiać w nowe, inne miejsca, by sprawdzić np. nową aranżację sal wystawowych. Można też tworzyć wirtualnych przewodników, którzy będą oprowadzać po zabytkowych obiektach pokazując ich różne, historyczne oblicza.
Pewną niedogodnością tej metody jest fakt, że trzeba używać specjalnych okularów podłączonych do komputera. Wzrost mocy obliczeniowych dostępnego dzisiaj sprzętu sprawia jednak, że w wielu wypadkach wystarczy w zupełności zwykły, przenośny laptop.
Dzięki rozwojowi technik informacyjnych nowe możliwości działania mają też konserwatorzy zabytków. Nowoczesne narzędzia pozwalają im na stosowanie nowych, skuteczniejszych metod odtwarzania historycznego wyglądu obiektów zabytkowych. Dzięki nim możliwe jest lepsze rozpoznanie czynników wpływających na zmiany obiektu, wyciąganie odpowiednich wniosków i postawienie właściwej diagnozy co do sposobu i zakresu prac konserwatorskich.
Prace przy elewacji pałacu w Wilanowie wspomagane są przez system informacji przestrzennej MapInfo. "Jego zadanie nie sprowadza się tylko do wizualizacji obiektu. Połączenie go z wieloma bazami danych daje nam możliwość dysponowania rozległą wiedzą na temat czynionych przez właścicieli pałacu zmian i historii interwencji konserwatorskich na elewacji. Dzięki temu możemy podejmować właściwe decyzje co do dalszych prac konserwatorskich i ostatecznego wyglądu pałacowej elewacji" - wyjaśnia Rafał Szambelan z Międzyuczelnianego Instytutu Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki utworzonego przez Akademie Sztuk Pięknych w Krakowie i Warszawie.
Wykorzystywany w Wilanowie system GIS pozwala też na lepsze planowanie i organizację prac przy restauracji pałacu. Możliwość wyodrębniania z całej masy informacji tylko tych najważniejszych albo tylko tych potrzebnych akurat w danym momencie sprawia, że z bardzo dużą dokładnością da się policzyć liczbę potrzebnych do uzupełnienia w murze cegieł, sprawdzić groźbę zniszczenia muru przez sieć pęknięć i rys, na podstawie zachowanych śladów malowań zaplanować rozkład kolorystyki lub też oszacować koszt potrzebnego do uzupełnienia ubytków kleju czy cementu. Efekt? Najlepiej sprawdzić samemu podczas wiosennego spaceru po Wilanowie.
Komisja Europejska czyni starania o szerokie udostępnienie w Internecie europejskiego dziedzictwa kulturowego. Trwają prace nad stworzeniem wielojęzycznych, cyfrowych zasobów najcenniejszych zabytków kultury europejskiej. W ciągu najbliższych pięciu lat zostanie udostępnionych internautom co najmniej 6 mln książek, dokumentów i innych dzieł kultury. Wejdą one w skład Europejskiej Biblioteki Cyfrowej, która powstanie na bazie Biblioteki
Europejskiej (TEL - The European Library), powołanej na konferencji dyrektorów europejskich bibliotek narodowych. Obecnie umożliwia ona m.in. zdalny dostęp do katalogów i wybranych zbiorów 45 europejskich bibliotek narodowych (http://www. theeuropeanlibrary.org/portal/index.htm).
Udziałem w pracach nad utworzeniem Europejskiej Biblioteki Cyfrowej zainteresowanych jest wiele bibliotek, archiwów, muzeów, wydawnictw, uniwersytetów. Ich przedstawiciele widzą w tym projekcie szansę na szersze udostępnienie swoich zbiorów. Wszystkie biblioteki, archiwa i muzea w Europie będą mogły włączyć swoje cyfrowe zbiory do wspólnych zasobów Europejskiej Biblioteki Cyfrowej. Do roku 2008 w Internecie znajdzie się 2 mln książek, filmów, fotografii, manuskryptów i innych dzieł.
Europejska Biblioteka Cyfrowa jest sztandarowym projektem w ramach europejskiej strategii rozwoju gospodarki cyfrowej i2010. Digitalizacja zbiorów będzie się odbywała w sieci rozmieszczonych w różnych krajach centrów digitalizacji, których utworzenie ma być dofinansowane z funduszy europejskich. Kontrowersje budzą jednak kwestie praw autorskich. Chodzi przede wszystkim o rozbieżności między ich właścicielami a instytucjami kultury. Komisja Europejska zamierza potraktować prace nad tworzeniem Europejskiej Biblioteki Cyfrowej również jako okazję do dyskusji nad problematyką praw własności intelektualnej w erze cyfrowej oraz współpracy sektora prywatnego i publicznego przy digitalizacji dzieł kultury.
The Web Gallery of Art (http://www.wga.hu ) to wirtualne muzeum i galeria europejskiego malarstwa i rzeźby z okresu gotyku, renesansu i baroku. Obecnie zawiera ponad 15 tys. cyfrowych reprodukcji dzieł powstałych między 1100 a 1850 r. Dostępne są także opisy prac i biografie artystów. Wyszukiwanie może odbywać się według różnych kryteriów: autora, tytułu, tematu, typu (ilustracja, obraz, rzeźba), epoki, miejsca przechowywania. Internauci mają możliwość skorzystania ze słownika terminów historycznych oraz bogatej, wielojęzycznej bibliografii publikacji na temat historii sztuki europejskiej. Można również posłuchać utworów muzycznych z poszczególnych epok oraz zamówić kartki pocztowe z reprodukcjami artystów. Dostępna jest ponadto baza danych z adresami internetowymi muzeów sztuki z całego świata.
W Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie k. Poznania trwają prace nad stworzeniem wirtualnej kolekcji muzealnych zbiorów w technologii 3D. Do jej wykonania wykorzystywane są narzędzia powstałe w ramach europejskiego programu ARCO - Augmented Representation of Cultural Objects (http://www.arco-web.org ). W pracach tego konsorcjum uczestniczył m.in. zespół z Akademii Ekonomicznej w Poznaniu pod kierunkiem prof. Wojciecha Cellarego. Muzeum w Szreniawie zakupiło do własnych celów system będący efektem realizacji programu ARCO. Wirtualna kolekcja eksponatów ze Szreniawy będzie dostępna zarówno w Internecie, jak i na miejscu w muzeum. Przy jej prezentacji zastosowane zostaną elementy tzw. wzbogaconej rzeczywistości (augmented reality), technologii pozwalającej na wpisywanie wirtualnych przedmiotów w realne otoczenie.
