Usługa faktoringu polega na finansowaniu całości lub części generowanego obrotu firmy przez podmiot zewnętrzny. Faktor nie tylko udostępnia środki przedsiębiorstwu, ale również prowadzi rozliczenia z jego odbiorcami, dzięki czemu może ono koncentrować się na celach biznesowych.

Faktoring w ujęciu klasycznym z obsługą księgową świadczą najczęściej banki. Są one przeznaczone dla przedsiębiorców, od których klienci oczekują długich terminów płatności. Dla wielu firm faktoring bankowy jest korzystnym rozwiązaniem. Niestety wymogi faktorów bankowych są dość rygorystyczne. Pomimo tego firmy nie posiadające rozbudowanego portfela renomowanych odbiorców czy nie mogące pochwalić się dostatecznie długą historią działania, mogą skorzystać z pozabankowego finansowania.

Zmienna koniunktura sprawiła, że na rynku pojawiły się oferty finansowania należności wychodzące naprzeciw zmieniającym się potrzebom przedsiębiorstw. W tym celu powstało wiele opcji faktoringu. Podmioty spoza sektora bankowego finansują nawet pojedyncze należności.

Okazjonalne "oddanie" jednej faktury będzie jednostkowo droższe niż objęcie jej faktoringiem w ujęciu klasycznym, warto jednak najpierw przeanalizować potrzeby naszego przedsiębiorstwa w tym zakresie. Jeśli taka forma finansowania nie jest potrzebna w sposób ciągły, lecz tylko w wybranych okresach, należy przeliczyć łączną wysokość wynagrodzenia w przypadku objęcia tańszym faktoringiem klasycznym, gdzie prowizją obejmowany jest cały obrót oraz droższym faktoringiem okazjonalnym, gdzie odbiorca sam wskazuje faktury do sfinansowania i tylko od nich płaci wynagrodzenie. Niebankowi faktorzy miewają niższe wymogi związane z przyjęciem transakcji do sfinansowania, a ich usługa spełnia często rolę monitoringu płatności dyscyplinującą płatników.

Dla przedsiębiorców, którzy chcą wydłużyć sobie termin płatności u dostawców, dostępna jest także opcja faktoringu odwróconego. Firmy obrotu wierzytelnościami mogą zaoferować także hybrydę tej usługi i objąć nią wierzytelność wymagalną. W różnych wariantach koszt finansowania może ponieść wierzyciel, dłużnik lub oba podmioty wspólnie. Dłużnik dostaje dodatkowy czas na spłatę zobowiązania, ale i on ponosi koszt wypłaconego wierzycielowi kapitału. Warunkiem zawarcia takiej transakcji jest trójstronna akceptacja jej warunków: wierzyciela, dłużnika i faktora.

W dobie olbrzymich projektów infrastrukturalnych przedsiębiorcy mają okazję otrzymania dużego zamówienia, jednak obawiają się o swoje możliwości udźwignięcia wysokich kosztów produkcji. W ramach usługi faktoringu zamówieniowego przedsiębiorca otrzymuje finansowanie już na etapie produkcji, może więc je wykorzystać np. do zapłaty za materiały. Standardowym zabezpieczeniem jest przewłaszczenie wyprodukowanego towaru, a po wystawieniu faktury cesja należności na rzecz finansującego.

Na rynku pojawiła się także usługa faktoringu dla pakietów należności wymagalnych, nieznacznie przeterminowanych. Faktor wypłaca środki po scedowaniu pakietu i rozpoczyna proces monitoringu płatności, a w razie braku wpłat w terminie uzgodnionym z faktorantem - także windykacji wierzytelności. Jest to usługa zaprojektowana dla przedsiębiorstw, które generują dużą liczbę należności o stosunkowo niskich nominałach.

Niestety niewielu faktorantów korzysta z opcji tzw. zaliczki faktoringowej. Dzięki temu rozwiązaniu środki finansowe są przekazywane przed scedowaniem należności. Przedsiębiorca może dowolnie wykorzystywać zaliczkę, która będzie spłacona w momencie cesji i zapłaty przez jego odbiorcę na rzecz faktora.

Faktoring w różnych formach można potraktować jako alternatywę dla kredytu obrotowego. Na bazie podstawowej usługi faktoringu powstało wiele różnorodnych jego wariantów, dzięki czemu przedsiębiorstwa mogą zwrócić się o ofertę, która będzie bezpośrednio korespondować z ich potrzebami.

Michał Kolmasiak jest wiceprezesem zarządu spółki Pragma Inkaso S.A.