Ocenie poddano dwa warianty migracji z platformy Exchange2000: uaktualnienie do wersji Exchange Server 2003 Enterprise Edition i podmianę na Novell Suse Linux Openexchange 4.1.

Z jednej strony wizja zmiany platformy może administratorowi napędzić stracha - konsekwencje mogą być poważne, a sukces niepewny. Z drugiej strony, gdy liczy się każdy grosz wydany na IT, pokusa migracji z platformy Microsoftu bywa duża.

Korzyści z takiej migracji to oszczędność wydatków i mniejsza zależność od dodatkowych produktów Microsoftu, niezbędnych dla pełnego funkcjonowania Exchange. Czy można z powodzeniem wyemigrować z Exchange na całkiem inną platformę i czy jest to opłacalne w dłuższej perspektywie czasowej?

Scenariusz testów obejmował sieć Windows 2000 Server z 500 węzłami, w której eksploatowano Exchange 2000 i stacje robocze Windows XP Professional, na których pracował MS Outlook w wersjach: 2000, XP i 2003. Przedmiotem testów była wymiana serwera Exchange 2000 i zastąpienie go nowym systemem messagingu.

Testy obejmowały komunikację z Active Directory, tam gdzie to konieczne; pełne odwzorowanie wszystkich mechanizmów pracy zespołowej Exchange, obejmujących współdzielone harmonogramy i listy kontaktów; oraz mechanizm Webmail łączący z Outlook Web Access (OWA). Ponadto przyjęte rozwiązanie w żaden sposób nie powinno zaburzać codziennych czynności użytkowników związanych z obsługą poczty elektronicznej - powinni oni nadal używać Outlooka, co eliminuje potrzebę poniesienia kosztów dodatkowego szkolenia. Sprawdzano także migracje z biznesowego punktu widzenia w celu określenia, czy rozwiązanie linuksowe rzeczywiście ma sens w dłuższej perspektywie czasowej.

Przedstawiamy wyniki testów dwóch migracji: na platformę Novell Suse Linux Openexchange 4.1 i na Windows Exchange 2003 na platformie Windows 2003 Server.

Microsoft Exchange Server 2003 Enterprise Edition

W porównaniu z wersją 2000 nowe mechanizmy Exchange 2003 obejmują: bardziej szczegółowe ustawianie uprawnień, mechanizmy grup dystrybucyjnych, wewnętrzną obsługę antyspamu i poszerzony repertuar obsługiwanych produktów antywirusowych innych dostawców.

Wstępnie założono, że ponieważ pozostaje się przy platformie Exchange, to wystarczy uaktualnić istniejącą wersję i migracja będzie zabiegiem bardzo prostym. Okazało się, że chociaż jest to na pewno proces łatwiejszy niż migracja na całkiem inną platformę, to jednak nie obyło się bez niespodzianek.

Istniejący serwer Exchange skonfigurowany był dla 500 użytkowników. Podjęto próbę zainstalowania Exchange 2003 na innej maszynie i przeprowadzenie z niej procesu migracji. Serwer, na którym zainstalowano Exchange 2003, podniesiono do rangi kontrolera domeny, uruchamiając wcześniej narzędzie ADPrep, które przygotowuje m.in. serwery Windows 2000 do uaktualnienia do poziomu Windows 2003, rozszerzając schemat Active Directory o dodatkowe obiekty i dodając uzupełnienia do deskryptorów bezpieczeństwa.

Jest to istotny punkt migracji: przy uaktualnianiu Exchange sugeruje się przejście z Windows 2000 na Windows 2003. Nie oznacza to, że nie można uruchomić Exchange 2003 na Windows 2000, jednak uaktualnienie do Windows 2003 jest jedynym sposobem uzyskania pełnej funkcjonalności Exchange 2003. Dotyczy to zwłaszcza takich mechanizmów, jak integracja Active Directory i komunikacja pomiędzy Outlook i Exchange oparta na HTTP. Rekomendowane jest także uaktualnienie do Office 2003, ale to mniejszy problem, ponieważ Exchange 2003 jest dostarczany zarówno z Outlook 2003, jak i powiązanymi z nim licencjami dostępu, niezależnie od tego, jaka wersja Office jest użytkowana.

Zgodnie ze scenariuszem wykonano fragment testów uaktualniający 2000 do poziomu 2003. Następnie uruchomiono kreator wdrożenia Exchange 2003, który zgodnie z założeniami zainstalował usługi Windows ASP.Net, NNTP i SMTP. Jednak po ponownym uruchomieniu instalatora pojawił się błąd instalacji na etapie Forest Preparation (przygotowania drzewostanu usług katalogowych).

Po przestudiowaniu artykułów zamieszczonych w Microsoft TechNet Knowledge Base i przeszukaniu Internetu znaleziono pomocny artykuł, który sugerował, że sprawcą jest zmienna środowiskowa. Nie był to problem krytyczny i okazał się łatwy do usunięcia. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że zarówno system operacyjny, jak i serwer pocztowy pochodzą od jednego dostawcy, jest to zaskakujące.

Po zakończeniu instalacji podjęto próbę zainstalowania Exchange 2003 Service Pack 1. I znowu - w środowisku pochodzącym od tego samego dostawcy okazało się, że trzeba dodatkowo sprowadzić i zainstalować tymczasowe łatki. Po ich uzupełnieniu pozostała część instalacji przebiegała bez zakłóceń.

Migracja użytkowników polegała na wskazywaniu ich myszką i klikaniu w ramach interfejsu "Użytkownicy" i "Komputery Active Directory". Migracja użytkowników - grupowa czy indywidualna - była bardzo szybka. I jest to jeden z korzystnych elementów takiego przejścia.

Większość testów koegzystencji funkcjonalnej przebiegła pomyślnie. Wysyłanie poczty i współdzielenie folderów między użytkownikami Exchange 2000 i Exchange 2003 nie stanowi problemu. Wyszukiwanie "Wolny/Zajęty" początkowo nie funkcjonowało z powodu braku repliki folderów publicznych "Wolny/Zajęty". Po jej utworzeniu można było współużytkować informacje kalendarza.

Nowa wersja OWA w Exchange 2003 robi duże wrażenie. Bardzo dokładnie odwzorowuje klienta desktopowego Outlook 2003 zarówno w stylu, jak i funkcjonalności, stwarzając realną alternatywę dla tego ostatniego. Jedynym mankamentem OWA 2003 jest to, że pełna funkcjonalność jest dostępna jedynie wtedy, gdy używa się przeglądarki Internet Explorer, a nie najlepsza reputacja IE w dziedzinie bezpieczeństwa może zniechęcać niektórych użytkowników.

Generalnie, oprócz dwóch marginalnych i dobrze udokumentowanych technicznych przeszkód, migracja była sprawniejsza niż na platformę linuksową. Jednak należało tego oczekiwać, mając na uwadze jednorodność platform. Pytanie, czy drobna wygoda na etapie instalacji przebija znaczące różnice kosztowe, jakie oferuje platforma linuksowa.