"Kluby otrzymały z Ekstraklasy wytyczne dotyczące integracji systemów informatycznych. Specyfikacja jest poufna, ale opiera się na typowych technologiach informatycznych. Przeprowadzaliśmy integrację lokalnego systemu z ogólnopolskim i nie jest to zadanie skomplikowane" - mówi Adrian Majewski, szef zespołu programistów firmy Vectrosoft, która system wdrażała m.in. na stadionie użytkowanym przez Legię Warszawa. Dane kibica, który otrzymuje kartę klubu, trafiają do systemu Ekstraklasy. Sprawdza się od razu przy rejestracji, czy nie ma zakazu stadionowego i później każdorazowo przy nabywaniu biletów. Wówczas można sprawdzić także, czy karta została skradziona lub zablokowana. System umożliwia raportowanie do centralnego systemu Ekstraklasy o nabyciu biletów - kto kupił bilety, ile sztuk, a ponadto ile osób faktycznie weszło na stadion.

Koncepcja Ekstraklasy nie podoba się jednak wszystkim klubom, bo jak twierdzą, trudno mówić o koncepcji, jeżeli nic takiego nie zostało oficjalnie przedstawione. Ubolewają, że nie wzięto pod uwagę faktu wdrożenia przez część klubów własnych systemów, zabrakło dyskusji o całościowym modelu funkcjonowania karty kibica zamknięto się na wszelkie argumenty dotyczące wdrożenia w życie zapisów ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Sytuację komplikują dodatkowo cosezonowe zmiany zespołów ekstraklasy (awansujące zespoły z I ligi mogły mieć inne wytyczne techniczne do budowania własnych systemów). Przeciwnicy wskazują, że zabrakło myślenia o problemie w szerszych kategoriach - rozgrywki klubowe na różnych szczeblach, mecze reprezentacji, Euro 2012, rozgrywki europejskie.

Negatywne nastawienie potęguje fakt, że własną ogólnopolską bazę danych o kibicach buduje także... Polski Związek Piłki Nożnej. Jak się dowiedzieliśmy, obecnie trwają testy systemu. Baza ma gromadzić informację o wszystkich kibicach biorących udział w meczach Ekstraklasy, I ligi oraz reprezentacji narodowej. Nie jest rozstrzygnięte, czy bazy PZPN i Ekstraklasy zostaną połączone. Kluby na pewno będą prowadzić własne, lokalne bazy w celach marketingowych i zacieśniania więzi z drużyną. Na potrzeby Euro 2012 UEFA będzie stosować własną bazę kibiców, której zakres i sposób działania pozostają niejawne.

Klub piłkarski pomaga policji

Na stadionie MKS Cracovia System Kontroli Kart Kibica (SKKK), wykonany przez Comarch, uruchomiony został we wrześniu 2010 roku. Operator systemu podzielił się z nami kilkoma przykładami wykorzystania go do współpracy z policją:

1. Klub może udzielić policji informacji, czy poszukiwana przez nią osoba została zarejestrowana w systemie na stadionie.
2. Klub może udostępnić policji dane kibiców drużyny gości, a w szczególności najbardziej wartościowe z punktu widzenia postępowania zdjęcia. Takie fotografie wykonuje SKKK przy bramkach wejściowych, w momencie przejścia kibica przez kołowroty.
3. Zdarzyło się, że jeden z kibiców drużyny przyjezdnej dopuścił się czynu karalnego. Został namierzony przez system telewizji przemysłowej - wyselekcjonowano klatkę, na której jest widoczny z profilu, tuż po wejściu na stadion. Brakowało jednak jego danych osobowych. Wspólnie z policją przejrzano zdjęcia z kołowrotów, zawężając potencjalny czas wejścia kibica na stadion. Zdjęcie zostało odnalezione i powiązane z danymi (imię, nazwisko, PESEL) na liście kibiców przesłanej do Cracovii przez klub przyjezdny. Kibic został złapany na drugi dzień. Operacja wymagała manualnego przejrzenia zdjęć, ponieważ dysponowano jedynie stop-klatkami profilu poszukiwanego. Gdyby zdjęcie było en face, to system ma możliwość automatycznej identyfikacji kibica na podstawie podanego do sprawdzenia zdjęcia.

Jak to działa system identyfikacji kibica

Wchodząc na stadion MKS Cracovia, kibic przedstawia na czytniku kołowrotu kartę (lub bilet), a system dokonuje automatycznego sprawdzenia: ważności karty/biletu (właściwy mecz, brama do właściwego sektora) oraz braku zakazu stadionowego. Jeśli weryfikacja biletu/karty przebiegnie pozytywnie, kibic patrzy w kamerę usytuowaną nad kołowrotem, a następnie system dokonuje weryfikacji tożsamości - porównując zdjęcie osoby przedstawiającej kartę/bilet z osobą zarejestrowaną. "Wynik porównania prezentowany jest pracownikowi ochrony na monitorze od wewnętrznej strony bramy. Jeśli wynik jest pozytywny - kołowrót zostaje automatycznie odblokowany. Jeśli negatywny, w uzasadnionych przypadkach pracownik ochrony może manualnie zezwolić na odblokowanie kołowrotu" - mówi Alicja Rogała-Bartoszek, kierownik projektu ze strony Comarch SA, realizującego projekt dla MKS Cracovia.

W zależności od stopnia czułości systemu minimalny czas identyfikacji wynosi 3 sekundy, czasem może się zwiększyć, ale nie przekracza dziesięciu, dlatego kalibrowano ustawienia, aby wybrać optymalne. "Algorytm rozpoznawania twarzy zastosowany w naszym systemie oparty jest o sieci neuronowe, więc ten system tez się uczy. Im więcej wejść danego kibica, tym łatwiej oprogramowanie go rozpoznaje" - dodaje Alicja Rogała-Bartoszek. Systemy biometryczne mogą identyfikować ludzi dzięki różnym cechom, poza tęczówką są to także linie papilarne, układ żył przegubu ręki, rozkład temperatury na twarzy, kształt linii zgięcia dłoni, układ zębów, chód czy głos. Jak mówi Alicja Rogała-Bartoszek, z uwagi na potrzebę identyfikacji kibica w trakcie meczu na stadionach najlepiej sprawdza się właśnie porównanie geometrii twarzy. Wykorzystywane algorytmy biometryczne powalają na rozpoznanie twarzy w różnych warunkach w zależności od natężenia oświetlenia, ustawienia twarzy, mimiki i zmian w wizerunku twarzy. System wymusza zdjęcie kaptura, czapki i innych elementów "maskujących" tożsamość kibica.

Problematyka bezpieczeństwa publicznego będzie tematem VIII Konferencji Computerworld "Wolność i bezpieczeństwo" (Gdańsk, 15-17 czerwca 2011). Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie: wib2011.computerworld.pl.