Ekonomika ulepszania procesów

W poprzednim odcinku zagadnienie produktywności kapitału ujmowaliśmy w kategoriach struktury środków zainwestowanych w przedsiębiorstwo oraz struktury majątku finansowanego przez ów kapitał. Pokazaliśmy mechanizm podnoszenia produktywności poprzez redukcję - w porównaniu ze sprzedażą - poszczególnych składników majątku, takich jak należności, zapasy czy środki trwałe. Teraz zajmiemy się bardziej współczesnym obrazem przemiany kapitału w procesie przetwarzania zasobów.

W poprzednim odcinku zagadnienie produktywności kapitału ujmowaliśmy w kategoriach struktury środków zainwestowanych w przedsiębiorstwo oraz struktury majątku finansowanego przez ów kapitał. Pokazaliśmy mechanizm podnoszenia produktywności poprzez redukcję - w porównaniu ze sprzedażą - poszczególnych składników majątku, takich jak należności, zapasy czy środki trwałe. Teraz zajmiemy się bardziej współczesnym obrazem przemiany kapitału w procesie przetwarzania zasobów.

W praktyce poprawa produktywności (wykorzystania) kapitału zużywanego przez proces może odbywać się poprzez:

  • zwiększanie szybkości procesu, czyli obrotu kapitałem (zużywania zasobów)

  • usprawnianie zarządzania niepewnością i stabilizację procesu

  • zwiększanie elastyczności procesu.

Lepiej zarabia kto szybciej zarabia

Koszt kapitału jest na ogół tym większy, im dłużej nim dysponujemy. Kapitał nie pracujący traci więc na wartości tym więcej, im dłużej pozostaje nie wykorzystany. Łatwo można obliczyć ów spadek wartości, pomniejszając wartość początkową kapitału o koszt jego "bezrobocia" trwającego przez określony czas, czyli o dyskonto. Na przykład, jeśli koszt kapitału wynosi 3% kwartalnie, zainwestowanie 360 jednostek pieniężnych w 6 równych kwartalnych ratach pozwoli na zakup dóbr, które dzisiaj kosztują zaledwie 334,782 jednostki, ale rozłożenie zapłaty tylko na trzy równe raty wystarczy na zakupy o dzisiejszej wartości 349,616 jednostek. Odpowiednie obliczenia zapisano w tablicy 1, a czynnik dyskontujący (czyli zmniejszający obecną wartość przyszłych wydatków) można obliczyć za pomocą formuły: Dn = 1/(1+p)n, w której "p" oznacza oprocentowanie (w naszym przypadku 3%).

Im szybciej obracamy kapitałem, tym jego wartość jest wyższa. Jeśli puszczając kapitał w ruch (np. finansując handel bądź produkcję), uzyskujemy nadwyżkę przekraczającą jego koszt, zysk będzie tym większy im szybciej obracamy kapitałem. Obliczenia zamieszczone w tablicy 1 można zastosować równie dobrze do wydatków, jak i do przychodów.

Buchalteria szybkości

Jako pierwszy przykład weźmy proces produkcji. Kapitał nie pracujący zawarty jest w nie wykorzystanym majątku trwałym (ziemi, budynkach i powierzchni użytkowej, maszynach itp.) oraz w zapasach. Ponieważ nasze pojmowanie procesu wiążemy z przetwarzanym materiałem, rozpoczniemy od kapitału (aktywów) zamrożonego w zapasach. Szybkość przepływu materiału przez magazyny, kolejne stanowiska robocze, na których jest przetwarzany, oraz przez magazyny wyrobów gotowych wyrażamy rutynowo jako odpowiedni cykl obrotu. Najpierw musimy ustalić skalę, w której wyrazimy tempo zużycia. Powiedzmy, że będziemy je mierzyć w miesiącach. Średnie tempo zużycia materiałów obliczymy dzieląc ich roczne zużycie, wzięte z rachunku wyników, przez 12 (miesięcy). Natomiast cykl obrotu materiałów to czas, w którym przerobiony zostaje ich średni zapas, który możemy odczytać z bilansu.

Zatem

Podobnie z zapasami wyrobów gotowych, których wartość musimy wyrazić w cenach sprzedaży:

Natomiast obliczając cykl obrotu zapasami robót w toku (RWT) do mianownika weźmiemy ich średnie roczne "zużycie", któremu na rys. 1 odpowiada średnia wysokość środkowego czworokąta, przedstawiającego narastanie wartości materiału podczas przetwarzania

Koszty produkcji w naszym przypadku to techniczny koszt wytworzenia plus koszty administracji i sprzedaży.

Ostatni etap to obliczenie wielkości aktywów zamrożonych w zapasach (Cmat dla zapasów materiaów). Rzut oka na rys. 1 upewnia, że jest ona proporcjonalna do pola powierzchni poszczególnych wielokątów. Zatem:

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200