Dyskretny GUS

REjestr podmiotów GOspodarki Narodowej został utworzony uchwałą Rady Ministrów z dnia 17 października 1975 r. (Monitor Polski nr 35 poz. 211).

REjestr podmiotów GOspodarki Narodowej został utworzony uchwałą Rady Ministrów z dnia 17 października 1975 r. (Monitor Polski nr 35 poz. 211).

Wprowadzono go więc tuż po reformie podziału administracyjnego kraju, kiedy to zamiast dotychczasowych 17 powstało 49 województw. Z początku, rejestrowanie się w REGON-ie było obowiązkowe dla wszystkich osób prawnych, prowadzących jakąkolwiek działalność gospodarczą. Pod koniec lat 80. obowiązek ten zniesiono. Od tej pory komputerowy system służacy do identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarki, pracuje jedynie na mocy zarządzenia prezesa GUS.

Mimo, że już nieobowiązkowy, rejestr nadal cieszy się takim samym jak poprzednio, jeśli nie rosnącym, powodzeniem wśród podmiotów gospodarczych. Wynika to m.in. z niepisanego zwyczaju banków, które bez REGON-owskiego numeru identyfikacyjnego nie chcą zakładać firmom kont. Numery REGON-u są również w wielu wypadkach wymagane przez urzędy celne. Na tym tle czasem dochodzi nawet do fałszerstw, kiedy to osoby nie posiadające numeru identyfikacyjnego wpisują w deklaracje celne dowolne ciągi cyfr, w formacie łudząco przypominającym prawdziwy identyfikator. Centralny komputer GUS szybko sobie radzi z takimi "numerami".

Żeby otrzymać identyfikator, należy zgłosić się do wojewódzkiego urzędu statystycznego (WUS) i złożyć odpowiednio wypełniony formularz wniosku o nadanie numeru REGON. We wniosku, w ok. 30 rubrykach należy podać podstawowe dane o instytucji, lub firmie.

Jak to działa?

Część danych (np. rodzaj podmiotu, struktura organizacyjna, forma własności, zatrudnienie itp.) zostanie zakodowana bezpośrednio wewnątrz nadanego numeru. Pozostałe dane, pod tym właśnie numerem, zapisane zostaną w komputerze zlokalizowanym w WUS. Dotąd wystarczał tu jeden komputer pracujący pod DOS-em, w najlepszym razie wzmocniony siecią Novell, w bazie FoxBase. Ten system informatyczny, pod nazwą MikroREGON 2, przed kilkoma laty został jednolicie wdrożony we wszystkich WUS-ach. Do końca br. powinien zacząć tu jednak funkcjonować nowy system MikroREGON 3, który będzie oparty również na FoxBase, tyle że pracującym na Unixowych terminalach z wydajnym komputerem centralnym PC 486. Co ciekawe, GUS-owcy realizują to przedsięwzięcie wyłącznie siłami własnych informatyków, bez pomocy żadnych spółek z zewnątrz.

Niezależnie od wprowadzanej techniki, obieg informacji pozostanie taki sam jak dotąd: zebrane dane powędrują modemem, w formie nieco skróconej, do centralnego komputera GUS-u. Rolę tę pełni, jak dotąd z powodzeniem, mainframe IBM 4381 pracujący pod systemem operacyjnym VM/SP w SQL-owej bazie danych. Dzięki tej maszynie, GUS rozporządza obecnie bazą złożoną z ok. 700 tys. numerów REGON.

Pod kodem, który jest inny dla każdego podmiotu gospodarczego (a może także zostać przez GUS zmieniony), znajdują się w komputerze takie dane podmiotu jak: adres, numery telefonu, faxu i teleksu; forma własności, identyfikator jednostki macierzystej, określenie formy finansowania, szczególna forma prawna, forma organizacyjna, rejon, rodzaj działalności podstawowej wg kodu EKD - (Europejskiej Klasyfikacji Działalności - European Classification of Activity), stan gotowości eksploatacyjnej oraz zatrudnienie (przewidywany stan na 31 grudnia).

Kto zeń (s)korzysta?

Trudno przecenić rolę tak zbudowanego, a co ważniejsze działającego od lat systemu. Z REGON-u korzystają prawie wszystkie departamenty GUS-u. Najbardziej te, które na bieżąco oceniają aktualny stan gospodarki. Dane bowiem, jeszcze w sposób zindywidualizowany docierają do centralnego komputera, gdzie stanowią podstawę do różnorodnych obliczeń sumarycznych (zagregowanych). Wyniki tych ostatnich są częściowo publikowane w roczniku statystycznym i w różnorakich biuletynach. Pozostałe można zakupić na indywidualne zamówienie, oczywiście tylko w formie zagregowanej.

Jeśli chodzi o dane indywidualne, to większość z nich nie jest jak dotąd ujawniana. Nikt nie może się dowiedzieć o obrotach poszczególnych firm, ich podatkach czy np. punktualności wpłat i wszystkich pozostałych informacji wchodzących w skład comiesięcznych raportów składanych przez członków REGON-u. Jedyne informacje, które można uzyskać z REGON-u o konkretnym podmiocie, to te, które zostały podane w momencie składania wniosku o przyjęcie go do systemu. Ale i tu jest wyjątek: nie można się dowiedzieć ile osób zatrudnia interesująca nas firma.

Dyskusyjna tajność

Wymóg tajności indywidualnych danych o podmiotach gospodarczych budzi najwięcej wątpliwości i zarzutów. Tajność ta wkrótce zapewne zostanie zniesiona, bądź mocno ograniczona. Tyle, że nie można tego dokonać z dnia na dzień. Istnieje bowiem zagrożenie, że firmy, którym do tej pory gwarantowano dyskrecję, zaczną "podbarwiać" swoje dane. A przecież informacje podawane do GUS-u nie są w momencie przekazywania przez nikogo weryfikowane, a ich niezgodność z prawdą, w przeciwieństwie do danych zawartych w bilansach i przedkładanych organom finansowym, nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji prawnych. Przypuszczalnie takie jednostronne zniesienie tajności - powiedziała wicedyrektor Departamentu ds. Informatyki GUS, Wiesława Komosińska - doprowadziłoby do sytuacji, kiedy nie wierzylibyśmy żadnym danym GUS-u; nawet tym zagregowanym. Być może, więcej jawności będzie można zaryzykować wtedy, gdy lepiej rozwinie się armia poborców i kontrolerów podatkowych.

Natomiast z danych zagregowanych, korzystają już teraz banki, Ministerstwo Finansów, Centralny Urząd Planowania oraz niektóre komórki samego GUS-u. Wyniki zamawiają także niektóre konsultingowe firmy prywatne, które bardzo często odsprzedają je z zyskiem. Wydaje się jednak, iż nawet obecnie dostępne informacje REGON-u nie są jeszcze zbyt intensywnie wykorzystywane do analizy tendencji rynkowych.

Jak to wygląda?

Jeśli numer REGON przedstawić symbolicznie w następującej postaci:

L-aąbcćdeęf-ghijklłm-nń-o-ópq-rsśtu

gdzie L jest zawsze literą, natomiast a,...,u są cyframi

to kolejne znaki kodu mają następujące znaczenie:

L - litera "optycznego wyróżnika statusu firmy", przydatna dla wstępnej selekcji;

aąbcćdeęf - identyfikator statystyczny (IDS) podmiotu;

ghijklłm - struktura organizacyjna;

nń - rodzaj podmiotu, a w nim: kod szczebla organizacyjnego (n) i forma finansowania (ń);

o - typ powiązania z budżetem;

ópq - katalogowy numer branży gospodarki narodowej;

rsśtu - lokalizacja.

Oczywiście każda z wymienionych pozycji numeru jest rozszyfrowywana dzięki stosownej tablicy kodów liczbowych.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200