Dylematy współczesnego dyrektora finansowego

Szybko zmieniające się preferencje klientów, coraz krótsze cykle życia produktów i usług, dynamicznie zmieniające się technologie produkcji i procesy świadczenia usług, sposoby zaopatrzenia w materiały i usługi, organizacja i techniczne wyposażenie kanałów dystrybucji, elastyczne systemy pracy, fuzje, przejęcia, alianse strategiczne i inne formy kooperacji to codzienność współczesnych przedsiębiorstw.

Szybko zmieniające się preferencje klientów, coraz krótsze cykle życia produktów i usług, dynamicznie zmieniające się technologie produkcji i procesy świadczenia usług, sposoby zaopatrzenia w materiały i usługi, organizacja i techniczne wyposażenie kanałów dystrybucji, elastyczne systemy pracy, fuzje, przejęcia, alianse strategiczne i inne formy kooperacji to codzienność współczesnych przedsiębiorstw.

Wraz z nimi rośnie znaczenie niematerialnych "składników aktywów" firmy, takich jak relacje z klientami, relacje z dostawcami, potencjał i kompetencje pracowników, organizacja, procesy wewnętrzne, systemy informatyczne i informacyjne, a maleje znaczenie tradycyjnych rzeczowych i finansowych aktywów przedsiębiorstwa.

Zobacz również:

  • GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
  • Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
  • International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Każdy z aspektów funkcjonowania organizacji, każde przedsięwzięcie, proces czy system podlega ciągłej ocenie z finansowego punktu widzenia. W każdym z nich poszukujemy źródeł wartości generowanej dla właścicieli przedsiębiorstwa, staramy się oszacować ich wpływ na wyniki finansowe, przepływy pieniężne, płynność i stan majątkowy, niezależnie od tego, czy jest to zakup nowej linii technologicznej, wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego, zastosowanie nowego sposobu dystrybucji produktów, czy też nowego sposobu organizacji pracy pracowników firmy. Zadając sobie pytanie o finansowe efekty planowanych i wdrażanych w życie rozwiązań, menedżerowie przedsiębiorstw poszukują optymalnych sposobów ich finansowania oraz ograniczenia ryzyka wiążącego się z ich realizacją. Współczesny rynek kapitałowy cechuje w tym zakresie ogromna różnorodność sposobów i źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw oraz zabezpieczenia przed ryzykiem w postaci kapitału własnego, kredytów i pożyczek, dłużnych papierów wartościowych i instrumentów pochodnych.

Strażnik skarbca czy ktoś więcej

Zarządzanie finansami w takich warunkach staje się prawdziwym wyzwaniem. Menedżer finansowy przestaje być tylko kontrolerem działalności finansowej i strażnikiem "skarbca" przedsiębiorstwa. Staje się on jednym z głównych strategów, kształtującym pożądaną przyszłość przedsiębiorstwa dzięki wytyczaniu kierunków jego rozwoju oraz podejmowaniu decyzji skoncentrowanych na pomnażaniu wartości firmy. Menedżer finansowy musi sprawnie i na bieżąco monitorować sytuację finansową i budować dynamiczne scenariusze rozwoju przedsiębiorstwa, dzięki zastosowaniu właściwych metod i narzędzi rejestracji, analizy i prognozy wyników finansowych. Stosowane przez niego rozwiązania muszą zapewniać możliwość zarówno optymalizacji wykorzystania zasobów finansowych, jak i możliwość wychwytywania wszystkich, nawet najmniejszych, sygnałów zagrożenia sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

W realizowanych zadaniach menedżer finansowy musi wspomagać swoje działania metodami adekwatnymi do specyfiki rozwiązywanych problemów oraz narzędziami pozwalającymi na sprawne gromadzenie, przetwarzanie, analizę i raportowanie informacji istotnych dla podejmowania decyzji. Współczesne koncepcje, metody i narzędzia zarządzania finansami powinny zapewniać sprawną realizację wszystkich funkcji menedżera finansowego we współczesnym przedsiębiorstwie, tj. zarządzanie wartością firmy, analizę i ocenę efektywności finansowej przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie inwestycji rzeczowych i finansowych, optymalizację źródeł finansowania działalności, zarządzanie płynnością finansową oraz planowanie i kontrolę przychodów, kosztów i wyników finansowych organizacji.

Koncepcje, metody, narzędzia

Nauka i praktyka zarządzania finansami wspierają menedżera finansowego w podejmowaniu decyzji coraz nowszymi koncepcjami i metodami mającymi na celu poszukiwanie optymalnych rozwiązań napotykanych problemów oraz podnoszenie skuteczności działania. Rozwijane na gruncie teoretycznym i weryfikowane w praktyce koncepcje odnoszą się zarówno do strategicznych, jak i operacyjnych problemów zarządzania finansami, w szczególności długookresowych i krótkookresowych skutków inwestowania na rynku kapitałowym, źródeł i kosztu kapitału, płynności finansowej oraz kalkulacji, planowania i kontroli kosztów. Rosnąca złożoność otoczenia, a wraz z nią wnętrza współczesnego przedsiębiorstwa sprawiają, że koncepcje i metody wykorzystywane w codziennej pracy przez menedżera finansowego mają w coraz większym stopniu interdyscyplinarny charakter, obejmując swym zasięgiem różne obszary i podsystemy w działalności przedsiębiorstwa, takie jak zarządzanie relacjami z klientami, zarządzanie relacjami z dostawcami czy zarządzanie procesem produkcji. Niejednokrotnie koncepcje i metody wspomagające menedżera finansowego stanowią część większych rozwiązań zaprojektowanych dla skutecznego wdrażania strategii przedsiębiorstwa lub wspomagania podejmowanych w nim decyzji operacyjnych.

Podstawą podejmowania skutecznych decyzji w przedsiębiorstwie są dostępne w odpowiednim czasie, istotne z punktu widzenia rozpatrywanego problemu decyzyjnego informacje. Złożoność i zmienność otoczenia i wnętrza współczesnego przedsiębiorstwa powodują konieczność bieżącego pozyskiwania informacji zarządczych z wielu różnych, często rozproszonych źródeł. Możliwość taką stwarzają odpowiednio zaprojektowane i wdrożone rozwiązania informatyczne, zapewniające integrację różnych systemów informacyjnych i baz danych w przedsiębiorstwie oraz bieżące zasilanie w istotne dla podejmowania decyzji informacje, w postaci w pełni zintegrowanych systemów informatycznych obejmujących swymi modułami poszczególne obszary działalności przedsiębiorstwa lub wykorzystaniu hurtowni danych pozwalających na bieżący dostęp do danych generowanych przez różne systemy informatyczne i informacyjne wykorzystywane przez firmę.

Zarządzanie finansami wymaga łączenia sprawdzonych koncepcji i metod z technologią informatyczną zapewniającą bieżący dostęp do odpowiednich informacji i tworzenia rozwiązań pozwalających na skuteczne podejmowanie strategicznych i operacyjnych decyzji gospodarczych.

W poszukiwaniu wartości dla akcjonariuszy

Dylematy współczesnego dyrektora finansowego

Rysunek 1. Proces zarządzania wartością przedsiębiorstwa

W dążeniu do pomnażania bogactwa właścicieli przedsiębiorstwa zarządzający poszukują źródeł kreowania wartości w inwestycjach rzeczowych i finansowych, rozwoju technologii, logistyce, organizacji pracy, procesach biznesowych i wspierających oraz wszelkich innych aspektach funkcjonowania firmy.

Dzięki identyfikacji i diagnozie czynników kreujących wartość przedsiębiorstwa jego zarząd ma możliwość formułowania i efektywnego wdrażania strategii podnoszenia wartości organizacji oraz realnego kształtowania tej wartości w zakresie każdej podejmowanej decyzji odnoszącej się do otoczenia, zasobów, organizacji i procesów. W oparciu o wskazane obszary kreowania wartości można formułować strategię przenikającą wszystkie działania w przedsiębiorstwie.

Tworzenie wartości dla akcjonariuszy nie wynika z jednorazowych przedsięwzięć i działań firmy. Kreowanie wartości odbywa się w długim okresie poprzez koncentrację codziennych działań na odkrywaniu i eksploatowaniu źródeł wartości w przedsiębiorstwie. Warunkiem kreowania wartości jest więc umiejętność sprawnego wdrażania strategii podnoszenia wartości przedsiębiorstwa w jego codziennych operacjach, pełna integracja zarządzania strategicznego z zarządzaniem operacyjnym. Proces zarządzania wartością przedsiębiorstwa przedstawiono na rys. 1.

Od redakcji. Dalsze odcinki opublikujemy w kolejnych jesiennych wydaniach CXO.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200