Dobrowolna opłata rekompensacyjna (rozwiązanie oparte na wzorach francuskich) miałaby polegać na dodaniu do kwoty abonamentu za dostęp do Internetu "opłaty w wysokości określonej procentowo (od 3-10 % w zależności od zakresu legislacji) z przeznaczeniem jej do podziału, za pośrednictwem właściwych organizacji zbiorowego zarządzania (czyli ZAiKS, ZPAV czy SAWP), między uprawnionych twórców i producentów". Rodzi się jednak pytanie, co o tym wszystkim sądzą wspomniane organizacje? Jak powiedział nam w rozmowie Krzysztof Szuster, zastępca dyrektora generalnego ZAiKS, mimo, że projekt SAWP nie jest obcy przedstawicielom ZAiKS-u, organizacja nadal zapoznaje się ze sprawą. K. Szuster oświadczył, iż ZAiKS dysponuje na chwilę obecną zbyt małą dokumentacją merytoryczną, aby w sprawie zająć jasne stanowisko (w skład tej dokumentacji mają wchodzić m.in. projekty ustawodawstwa francuskiego, na których wzoruje się inicjatywa SAWP), jednak nie zostały one na razie przekazane ZAiKS-owi.

Przypomnijmy, iż zasadniczym celem zaproponowanej przez J. Skubikowskiego nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych było - w rozumieniu prezesa SAWP - doprowadzenie do stanu, gdzie uprawnieni z praw autorskich i pokrewnych, np. kompozytorzy, autorzy tekstów, dziennikarze, literaci, graficy, muzycy, czy też aktorzy, otrzymują wynagrodzenie za korzystanie z ich utworów w sposób nieuprawniony (czyli w sytuacji, gdy nie została udzielona licencja na korzystanie z utworu) i nieodpłatną eksploatację. Przykłady państw zachodnich dowodzą bowiem, iż represywna metoda zwalczania piractwa, czyli pozwy sądowe i grzywny pieniężne dla piratów filmowych i fonograficznych, nie zdaje egzaminu. Opłata rekompensacyjna miałaby zatem "minimalizować dotkliwość naruszeń prawa" (na wzór opłaty od czystych nośników, innymi słowy - opłaty za dozwolony użytek prywatny, w tym wykonywanie kopii).

Zobacz również:

• To nowe narzędzie AI zamienia tekst na muzykę

J. Skubikowski chciałby zatem, aby użytkownicy mieli dostęp (czyli możliwość wymiany przez Internet, zapisanie na dysku twardym komputera, odtworzenie na stronie WWW, itp.) do utworów podlegających ochronie prawnoautroskiej w wybranym miejscu i czasie. Prezes SAWP podkreśla jednak z całą stanowczością, iż projekt nie ma na celu legalizacji piractwa. Wprowadza on jedynie opłatę za te pliki, które znalazły się w sieci i co do których może istnieć domniemanie, że są tam w ramach dozwolonego użytku. "Piractwo jest piractwem i odpowiedzialność z tego tytułu pozostanie w mocy" - przekonuje J. Skubikowski. Dlatego też podmiot dysponujący prawami autorskimi do danego materiału (udzielający licencji na korzystanie z niego) miałby możliwość żądania natychmiastowego zaprzestania opisanego wyżej procederu.

Marcin Jędrych, dyrektor ds. rozwoju treści portalu Interia, uważa projekt za ryzykowną inicjatywę. Jego zdaniem, dotychczas nielegalne pobieranie plików z Internetu było jednoznacznie traktowane jako przestępstwo, okradanie artystów. "Gdyby znowelizowano ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych w myśl założeń tego projektu, jasna dotąd granica między prawem a bezprawiem mogłaby ulec zatarciu. Niepokoi mnie, że uiszczenie drobnej opłaty mogłoby przyczynić się do poważnych nadużyć. Nie przypuszczam poza tym, żeby wprowadzenie dobrowolnej opłaty rekompensacyjnej mogło ograniczyć piractwo w Polsce. Czy po dobrowolnym wpłaceniu kilku złotych nastąpi metamorfoza pirata w kogoś szanującego prawo? Wątpię, niestety. Proponowany projekt to taki 'moralny wybielacz' za 4 złote", przekonuje M. Jędrych. Przedstawiciel portalu Interia obawia się, że dla wielu osób na bakier z prawem, uiszczenie opłaty rekompensacyjnej może stać się wygodną przykrywką do kontynuowania przestępczego procederu - już z czystymi rękami. Zadaje również pytanie - "Jak można stwierdzić, że pliki znalazły się w sieci w ramach dozwolonego użytku?"