Województwa objęte Programem Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej stanowią najbiedniejsze regiony Unii Europejskiej.

Województwa lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie cechują się niskim poziomem życia, małą dynamiką rozwoju gospodarczego, słabo rozwiniętą infrastrukturą. PKB na głowę mieszkańca w tych regionach jest najniższy w Unii Europejskiej. Rada Europy podjęła decyzję o przyznaniu dodatkowych 882 mln euro na wsparcie procesów rozwojowych w najbiedniejszych regionach Polski Wschodniej. Rząd przeznaczył na ten cel dodatkowo 1 mld 279 mln euro z przeznaczonej dla Polski części Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Celem Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej jest zahamowanie tendencji stagnacyjnych, decydujących o marginalizacji i peryferyjności województw Polski Wschodniej, pobudzenie wzrostu gospodarczego w tych województwach oraz przyspieszenie ich rozwoju społeczno-ekonomicznego. Ogółem na realizację programu w latach 2007-2013 zostanie przeznaczonych 2,675 mld euro.

Jednym z działań mających służyć realizacji tych założeń jest rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego. Zostało ono umieszczone w priorytecie "Nowoczesna gospodarka". W efekcie jego wdrożenia ma się zwiększyć m.in. dostęp do Internetu instytucji, firm i mieszkańców obszarów peryferyjnych, zagrożonych cyfrowym wykluczeniem. Na realizację priorytetu "Nowoczesna gospodarka" przeznaczono ok. 1,3 mld euro. Beneficjentami tego działania mogą być: samorządy województw, inne jednostki samorządu terytorialnego, placówki naukowe i uczelnie wyższe oraz związki tych podmiotów.

Wsparcie uzyska jeden, wspólny dla wszystkich biorących udział w programie województw, projekt rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Będzie on obejmował trzy główne obszary działania: zapewnienie dostępu do Internetu o dużej przepustowości, rozwój sieci telecentrów oraz tworzenie i implementacja aplikacji wspierających zarządzanie w samorządach i instytucjach publicznych, a także szkolenia osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym.

Sieć szkieletowa i e-usługi

Kluczowym przedsięwzięciem będzie budowa ponadregionalnej sieci szkieletowej do korzystania z Internetu szerokopasmowego. Ma być ono realizowane zgodnie z zasadami otwartego dostępu i neutralności technologicznej. W każdej gminie ma się znaleźć węzeł dostępowy. Na terenach wiejskich tworzone będą telecentra z wykorzystaniem istniejących pracowni komputerowych w szkołach, bibliotekach, domach kultury. Równolegle rozwijane będą usługi i aplikacje dla mieszkańców i firm (e-administracja, e-zdrowie, e-nauczanie itp.). Docelowo wszyscy obywatele i przedsiębiorcy mają mieć możliwość korzystania z e-usług, multimedialnych zasobów informacji oraz wymiany danych z urzędami, instytucjami publicznymi i między podmiotami gospodarczymi. Osoby, które nie potrafią korzystać z Internetu, znajdą pomoc na organizowanych w gminach szkoleniach i kursach.

Inteligentny transport

W ramach priorytetu "Wojewódzkie ośrodki wzrostu" wspierane będzie tworzenie tzw. inteligentnych systemów transportu. Działanie to będzie realizowane na terenie miast Białystok, Kielce, Lublin, Olsztyn, Rzeszów oraz pobliskich gmin, należących do potencjalnych obszarów metropolitarnych. Ma ono doprowadzić do integracji wszystkich form i środków transportu na tych terenach. Temu celowi służyć będą m.in. inwestycje w rozwiązania z zakresu telematyki. Planowane jest np. wykorzystanie systemów zdalnego sterowania sygnalizacją świetlną, monitorowania ruchu na kluczowych trasach, systemów nawigacji satelitarnej, powstać mają systemy informacji dla podróżnych, systemy monitorowania bezpieczeństwa na przystankach i stacjach oraz wiele innych tego typu rozwiązań.

Nauka i innowacje

Inwestycje związane z technikami informacyjnymi i infrastrukturą teleinformatyczną znajdą się też w działaniu dotyczącym rozwoju infrastruktury wyższych uczelni. Ich działalność ma się odbywać na takim poziomie, by tworzyć warunki dla rozwoju regionalnej gospodarki opartej na wiedzy, a tym samym wpływać na zwiększanie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej województw Polski Wschodniej. Wspieraniu transferu wiedzy, technologii i innowacji mają służyć projekty infrastrukturalne związane z budową i rozbudową parków technologicznych, parków przemysłowych, inkubatorów przedsiębiorczości itp. Konieczne będzie także przygotowywanie atrakcyjnych terenów inwestycyjnych wyposażonych w pełną infrastrukturę techniczną.

Instytucją zarządzającą Programem Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Pełni on również rolę instytucji wdrażającej.