Delphi 95 to pseudonim nowego graficznego, zorientowanego obiektowo środowiska do tworzenia oprogramowania firmy Borland International.

Nazwa środowiska jest dziwacznie nieodpowiednia, ponieważ wyrocznia z Delf (Delphi) była słynną z udzielania dwuznacznych odpowiedzi. Inaczej jest z Delphi Borlanda, która daje programistom dokładnie to czego potrzebują, aby błyskawicznie stworzyć skomplikowaną aplikację. Delphi 95, która jest odpowiedzią Borlanda na Visual Basic jest często nazywana "Zabójcą Visual Basica". Jednakże, z prawdziwie zorientowaną obiektowo strukturą, optymalizującym kompilatorem, na pozór niekończącą się listą funkcji i narzędzi, Delphi 95 wygląda jak gdyby Borland odpowiadał na problem dodatków do Visual Basica.

Delphi 95 zbudowano wokół naprawdę obiektowego kompilatora Pascala, który produkuje samodzielne wykonawcze zbiory, a nie pseudokod. Szczególnie dla dużych aplikacji wzrost wydajności może być znaczący w stosunku do Visual Basic, Power Builder, SQL Windows lub podobnych środowisk do tworzenia aplikacji. Clarion for Windows, kolejne szybkie środowisko tworzenia oprogramowania dla Windows, jest największym konkurentem Delphi '95, ponieważ Clarion jest również zbudowany wokół kompilatora. Tylko, że Clarion nie jest tak zorientowany obiektowo w projektowaniu jak Delphi 95.

Puryści mogą się sprzeciwić używaniu Pascala zamiast C++ we wnętrzu Delphi 95, ale może on funkcjonować jako idealny kompromis. Z jednej strony, jest to język zbudowany po to by sięgnąć do głębszych pokładów programowania niż Basic ("prawdziwi programiści", nie używają Basica). Po drugie strukturalne ograniczenia języka Pascal nie powodują takich trudności, w jakie można wpaść w C++.

OOP dla każdego

Natrafiamy tu na znane użytkownikom Borlanda C++ zintegrowane środowisko, ale i na coś więcej. Środowisko to działa tak dobrze i tak gładko w procesie tworzenia aplikacji, że można by nazwać je programowaniem zorientowanym obiektowo dla laików. Jest ono łatwe do nauczenia się i jest w nim łatwo tworzyć skomplikowane aplikacje przy minimalnym wysiłku. Podobnie jak wiele innych, trafiających na rynek, wizualnych narzędzi do tworzenia aplikacji, zintegrowane środowisko tworzenia aplikacji (Integrated Develpment Environment - IDE) Delphi 95 przyjęło metodę z ekranowym formularzem, na którym można umieszczać okienka sterujące i inne obiekty. Jednocześnie Delphi 95 daje więcej informacji na ekranie niż wiele innych wizualnych środowisk. Obok formularza po lewej stronie umieszczony jest Object Inspector, ukazujący właściwości i zdarzenia związane z obiektami na ekranie.

U góry formularza umieszczony jest pasek narzędzi z obiektami i sterownikami, które można użyć w aplikacji. Wydaje się, że na pasku narzędzi umieszczono zbyt dużo ikon, ale są one dobrze zorganizowane przy użyciu metafory skorowidza, spopularyzowanej przez OS/2, którą znajdujemy obecnie we wszystkim, poczynając od Quattro Pro do Windows 95.

Etykiety dzielą sterowniki na logiczne grupy - przygotowane wcześniej standardowe składniki, takie jak przyciski radiowe, okienka z listą, okienka zwykłe czy inne okienka sterujące, obiekty graficzne, zbiory, bazy danych itd. Po krótkiej pracy już wiadomo jaką etykietę wybrać dla danej operacji, tak więc koncepcja działa prawidłowo. W tej palecie jest miejsce na własne obiekty sterujące. Delphi 95 może używać sterowania za pomocą VBX (Visual Basic Custom Control), a będzie wykorzystywał także obiekty OLE 1.0 i 2.0 oraz OpenDoc.

Przy użyciu Delphi 95 można tworzyć nowe składniki obiektów używane w aplikacji. A nie jest to element bez znaczenia. Przewodnik dla twórców składników obiektów, który jest dołączony do kopii Delphi zawiera wszystko co należy wiedzieć aby tworzyć, modyfikować i rejestrować składniki do wielokrotnego wykorzystania. Pokazuje on nawet jak zbudować w pełni funkcjonalne okienko dialogowe i utworzyć z niego bibliotekę DLL, który można być następnie wykorzystać w innych środowiskach tworzenia oprogramowania.

Dobra IDE-a

Można zaprojektować zadziwiająco skomplikowaną aplikację bez konieczności samodzielnego pisania dużej liczby linii kodu. Przy tworzeniu lub używaniu obiektu, własności i zdarzenia są natychmiast widoczne w Object Inspector. Delphi 95 tworzy cały kod Object Pascala potrzebny do sterowania obiektem, a kursor ustawiany jest między poleceniami Begin i End w edytorze. Wszystko co należy zrobić, to dołączyć inne linie kodu, nacisnąć Run i zobaczyć wyniki. Kod kompiluje się automatycznie bez zauważalnego opóźnienia.

Delphi 95 zawiera moduł do opracowywania oprogramowania zapewniającego dostęp klient/serwer do baz danych typu. Delphi korzysta ze standardu Open Database Connectivity i ma wsparcie dla Paradox, Oracle7, SQL Server, dBase, Sybase, Informix i Interbase, wszystkie za pośrednictwem SQL Links. Borland dorzuca ReportSmith, który ma rozległe powiązania z bazami danych. Zestaw będzie także zawierał Database Desktop, który jest w istocie mini Paradoxem dla tworzenia i wyszukiwania danych.

Dostęp do danych jest jednakże jedynym miejscem, w którym łatwość użytkowania nie jest aż tak spektakularna. Sposób w jaki należy ustanowić połączenie z bazą danych nie jest oczywisty. Database Engine Configuration poza środowiskiem Delphi 95 definiuje położenie bazy danych i serwera, jak również tworzy adres tej ścieżki wewnątrz Delphi 95. Nie jest to trudne ani czasochłonne, ale niejasne. Jest nadzieja, że produkt przeznaczony na rynek będzie przynajmniej miał dobrą dokumentację, aby pomóc nowicjuszom zrozumieć tę opcję.

Wyrocznia przemawia

Patrząc w przyszłość Borland twierdzi, że Delphi 95 jest przygotowane do pracy w Chicago; wersja 32-bitowa będzie wkrótce po pojawieniu się Windows 95. Dodatkowo, IDE Delphi 95 ma otwarte API (Application Programming Interface) pozostawiając otwarte drzwi dla innych firm pragnących opracować dodatkowe narzędzia.

Mówiąc ogólnikowo, byłby to zabójca Visual Basica, gdyby Visual Basic wykorzystywał ten sam język. Borland uwzględnił każdą możliwą do pomyślenia ideę tworzenia aplikacji i zestaw narzędzi do wersji klient/serwer Delphi 95. Obecna wersja beta Delphi 95 zajmuje ok. 40-50 MB miejsca na dysku. A programiści przyzwyczajeni do bardziej tradycyjnych środowisk będą prawdopodobnie czuli się rozpieszczeni przez wizualne narzędzia. Ale Delphi 95 oferuje duży zakres funkcjonalności w intuicyjnym otoczeniu. A jedyną rzeczą jaką warto zmienić, to nazwa. Czy któraś z wyroczni wypowiedziała zdanie łatwe do zrozumienia?

Delphi 95 ma pojawić się na rynku w marcu 1995 r. Będą dostępne dwie wersje: omawiana wersja klient/serwer i wersja jednostanowiskowa, która będzie pozbawiona funkcji sieciowych i dostępu do baz danych.